ABS voor E-bike

ABS voor E-bike. Het Duitse Cube heeft een heel nauwe relatie met de eveneens Duitse fabrikant Bosch. Dus toen Bosch afgelopen najaar de tweede generatie van z’n antiblokkeersysteem aankondigde, was Cube er als de kippen bij om een aantal van z’n e-bikes te voorzien van dit remsysteem. De Kathmandu Hybrid ABS is er daar één van. ‘Het werkt echt verbazingwekkend goed. Wegglijden over het voorwiel bij een onverwachte remactie? Met ABS voor de e-bike is de kans dat dat gebeurt echt een stuk kleiner.

SLIM REMMEN

In de fietswereld is het Duitse Bosch natuurlijk vooral bekend vanwege z’n middenmotoren voor e-bikes. Wat heet: Bosch domineert die markt. Maar hoe groot Bosch ook is als het om trapondersteuning gaat, het is peanuts als je ziet wat dit bedrijf in de autoindustrie doet. Brandstofinjectiesystemen, stuur- en rembekrachtiging, katalysatoren en het product waar dit stuk om draait antiblokkeersystemen of ABS. De eerste productie auto met ABS kwam in 1978 op de markt.

De fabrikant van dat antiblokkeersysteem? Bosch. Was ABS toen een luxe optie waarvoor kopers diep in de buidel moesten tasten, inmiddels heeft zo’n beetje iédere auto ABS. En als het aan Bosch ligt, gaat de e-bike dezelfde ontwikkeling doormaken, want sinds dit seizoen rijden er ook e-bikes met een antiblokkeersysteem van Bosch rond. Ja, ‘e-bikes’ en niet ‘bikes’. Want je vindt ABS uitsluitend op fietsen met elektrische trapondersteuning. Reden: het systeem heeft stroom nodig en die komt uit dezelfde accu als die van de motor. Omdat Bosch ABS qua marktpenetratie nog in de opbouwfase zit, wordt het door Bosch vooralsnog aan maar een klein aantal Duitse en Oostenrijkse fietsfabrikanten aangeboden. De Duitse gigant Cube is er daar één van. Het merk monteert het systeem op een aantal elektrische mountain- en trekkingbikes. Met een model uit die laatste categorie, de Kathmandu Hybrid ABS, zijn we op pad geweest.


Bosch ABS: niet slippen maar rollen
Op een e-bike doet een antiblokkeersysteem hetzelfde als in een auto: voorkomen dat wielen blokkeren bij te bruusk remmen. Want of je nu vier of twee wielen hebt, zodra er een wiel blokkeert en gaat glijden is het gedaan met de controle. ABS zorgt ervoor dat de wielen niet kunnen blokkeren, maar blijven rollen. Want wielen die rollen, die behouden grip en blijven bestuurbaar. Om dat voor elkaar te krijgen zijn in essentie drie zaken nodig: sensoren op de wielen, een extra oliereservoir met kleppen en een elektronische regelunit.

De sensoren meten en controleren continu de snelheid van de wielen. Wanneer één of meerdere wielen dreigen te blokkeren, wordt de remkracht op deze wielen verminderd door het antiblokkeersysteem. Hoe? Door te remmen wordt in het remsysteem oliedruk opgebouwd en bewegen de remzuigers naar de remschijf. Echter, het antiblokkeersysteem heeft een eigen, extern oliereservoir met supersnel werkende magneetkleppen. Zodra de sensoren signaleren dat een wiel dreigt te blokkeren, openen de kleppen van dat oliereservoir zich, waardoor de druk op de zuigers van de rem afneemt. Dat proces gaat supersnel, de kleppen openen zich meerdere keren per seconde.

E-bike ABS: alleen op het voorwiel
In het geval van Bosch ABS op een e-bike, dus ook op onze Cube Kathmandu Hybrid ABS-testfiets, beschikt alléén de voorrem over een ABS-unit. Daarvoor zijn twee redenen. De eerste is dat je op een fiets vooral niet wilt dat het voorwiel blokkeert. Want blokkeren van een voorwiel staat veelal gelijk aan wegglijden of over de kop gaan. Met een geblokkeerd achterwiel loop je dat risico niet, dat is relatief makkelijk te controleren. En zou je daar óók ABS willen, wat in theorie kan, dan wordt het systeem nóg zwaarder en ingewikkelder. Want dat is óók wat ASB doet: het maakt je e-bike zwaarder en ingewikkelder. Nu is dat gewicht nog het minste. Het systeem weegt zo’n 400 gram meer dan een set conventionele remmen. Bij een e-bike van meer dan twintig kilo, maken die extra grammen niet veel uit. Maar gecompliceerder, dat wordt je e-bike zeker, met extra kabels, leidingen, sensoren, een extra oliereservoir en speciale remhendels met een grotere zuiger.


Waarom een sensor op het achterwiel?
Alleen ABS dus op het voorwiel. De vraag is dan wel waarom Cube óók op het achterwiel een sensor heeft gemonteerd. Het antwoord: als die sensor registreert dat het achterwiel tijdens een remactie loskomt van de grond, zoals bij een noodstop kan gebeuren, dan wordt automatisch het antiblokkeersysteem op het voorwiel geactiveerd. Bosch ABS voorkomt dus niet alleen dat het voorwiel slipt, maar gaat tevens tegen dat je over de kop gaat. En dat is een niet te onderschatten kwaliteit. Alhoewel Bosch verantwoordelijk is voor het ontwerp van het antiblokkeersysteem voor e-bikes, zijn ze voor het remsysteem een samenwerking aangegaan met het eveneens Duitse Magura. Die levert de remhendels, remklauwen en remschijven. Vanwege het oliereservoir op de voorvork moet de zuiger in de remhendel meer olie verplaatsen dan een conventionele remhendel. De zuiger in de ABS-remhendel van Magura is daarom ook wat groter, waardoor deze een beetje lomp oogt.

En hoe rijdt ABS?

Oke, Bosch ABS maakt een e-bike zwaarder en ingewikkelder. Echter, vooralsnog wordt Bosch’ ABS vanwege de benodigde stroom uitsluitend toegepast op e-bikes. En die zitten sowieso al propvol elektronica, dus waarom niet wat extra erbij? Het gaat er uiteindelijk om dat je met ABS veiliger kunt vertragen.

Er staat bewust ‘veiliger’ en niet ‘sneller’. Want met ABS wordt de remweg – in tegenstelling tot wat je zou denken – niet korter. Het gaat er niet om hoe snél jouw e-bike vertraagt, maar om de manier waaróp. Op een gravelweg, in een één-op-één vergelijking met een gewone e-bike zonder antiblokkeersysteem, hebben we gekeken wat er gebeurt als je volle bak in de remmen knijpt. Opmerkelijk: hoé hard je bij de Cube Kathmandu Hybrid ABS de remhendels ook inknijpt, het voorwiel blijft gewoon rollen. Bijkomend voordeel: je krijgt niét het gevoel dat de bike over de kop wil. Bij de referentiebike zonder ABS gebeurde het allebei wel. Dus het voorwiel blokkeerde én het achterwiel kwam omhoog.

Opvallend: bij de Cube-met-ABS is de remweg wel iets langer dan bij de referentie bike zónder ABS. Maar eerlijk gezegd lijkt dat geen probleem. Liever veilig remmen met een iets langere remweg dan de kortst mogelijk remweg met het risico weg te glijden of over de kop te gaan. O ja, wie bij het Bosch ABS dezelfde bruuske schokken verwacht als bij het antiblokkeersysteem in z’n auto, zal aangenaam verrast zijn; er is weliswaar sprake van een licht pulserend gevoel, maar dat is bij lange na niet zo hard als bij een antiblokkeersysteem van een auto. Sterker, na enige gewenning valt het niet eens meer op.


Conclusie

Het antiblokkeersysteem heeft echt verrast. Als je er eenmaal aan gewend bent, geeft het systeem namelijk een enorme hoeveelheid vertrouwen. Dat wil zeggen, op gladde en losse ondergronden. Op asfalt heeft de voorband in de meeste gevallen al zo veel grip, dat ABS niet zo veel nut heeft. Op zandwegen wordt de meerwaarde al groter en op grind- en schelpenpaden is de toegevoegde waarde als het gaat om de veiligheid echt enorm. Dat laatste gaat in de bergen nog meer op dan in ons vlakke Nederland. Wie graag de bergen in trekt, maar angst heeft voor het afdalen over de vele gravelwegen aldaar, hoeft niet meer bang te zijn. De Bosch ABS geeft je namelijk nét dat stukje zelfvertrouwen dat je nog miste.


Dit artikel “SLIM REMMEN?” komt uit Electrified #2 van 2023. Kijk voor meer artikelen of voor meer electrified nieuws en reviews, leesvoer en de andere magazines op Ebike magazine. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Electrified magazine en volg ons op Facebook en Instagram.

 van