Alles over schijfremmen voor racefietsen
Tot een paar jaar geleden waren velgremmen nog standaard op racefietsen, maar tegenwoordig worden racefietsen vrijwel uitsluitend uitgerust met schijfremmen. Na de aarzelende introductie ervan in het profpeloton in 2016 is het snel gegaan ‘met de schijven’, niet alleen omdat ze offroad snel ingang vonden – bij cyclocross en bij het nieuwe segment ‘gravelbikes’ –, maar vooral natuurlijk door de onmiskenbare voordelen die ze bieden.
Schijfremmen remmen krachtiger en de remkracht is beter te doseren, en dat blijft in alle weersomstandigheden zo, dus ook als het nat is. Mountainbikers genoten al veel langer van die voordelen, maar de wielerwereld liet zich minder gemakkelijk overhalen. Gelukkig is het nu zover en kunnen ook wielerliefhebbers veiliger en met meer vertrouwen hun racefiets op. Een geruststellende gedachte op fietsvakantie in de Alpen, als de hairpins steeds sneller op je afkomen in de afdaling van die zoveelste col! Met schijfremmen is er geen slijtage meer van de velgen. Ook warmen de velgen niet op in een afdaling, zoals bij velgremmen kan gebeuren. Wielen kunnen daarom lichter en stijver worden gemaakt.
Twee types remmen, twee types bevestiging
Schijfremmen zijn er in twee types: mechanisch of hydraulisch. Bij mechanische schijfremmen loopt er een remkabel van de remhendel naar de remklauw, bij hydraulische remmen is dat een remleiding met minerale olie erin. Mechanische remmen zijn goedkoper in aanschaf en je vindt ze vooral op fietsen in de lagere prijsklassen. Mechanische schijfremmen remmen wat remkracht en dosering betreft anders dan hun hydraulische tegenhangers. Met hydraulische schijfremmen kun je heel fijngevoelig bijremmen of meegeven, terwijl mechanische remmen eerder een aan/uit-gevoel geven.
Om de remklauwen op een frame te bevestigen, zitten er nokken op: post-mount-nokken of flatmount-nokken. Bij mountainbikes kom je vooral de post-mount-variant tegen, bij racefietsen en gravelbikes vindt vooral de flatmount-versie ingang, omdat de fiets daarmee wat strakker van design blijft. Post-mount biedt meer ruimte bij het afstellen of uitlijnen van de remklauwen; bij flatmount zijn de marges krapper en kun je ook niet altijd zomaar grotere remschijven monteren (al is dat voor racefietsen nauwelijks een probleem).
Remschijven: afmetingen en wijze van montage
De remkracht van schijfremmen hangt af van de grootte van de remschijven (die ook wel ‘rotors’ worden genoemd). Hoe groter de diameter, hoe groter het moment (kracht x arm) dat wordt uitgeoefend op de naaf/het wiel, en hoe sneller je stil staat. Op downhill-bikes vind je daarom remschijven van 180 tot 203 mm diameter, op racefietsen volstaan schijven van 140 mm. Sommige fietsmerken bieden extra remkracht door vooraan een 160 mm remschijf te monteren en achteraan eentje van 140 mm, of zelfs voor én achter 160 mm. Dit geeft extra veiligheid die het geringe meergewicht van de grotere rotors ruimschoots compenseert.
Remschijven worden op het wiel bevestigd via het Shimano Centerlock-systeem of via een 6-bouts montage. Bij Centerlock is het hart van de remschijf een gekartelde passing die over een kartelring op de naaf schuift; bij een 6-bouts bevestiging schroef je de remschijf op de naaf met behulp van 6 inbus- of torxboutjes. Beide systemen zijn niet uitwisselbaar, maar met behulp van een adapter kun je wel een 6-bouts rotor op een Centerlock-naaf monteren.
Verschillende remblokjes
De remblokjes zijn er in twee soorten. Ze zijn van organisch materiaal (Engels: resin) of ze zijn van metaal (gesinterde remblokjes). Resin-blokjes maken minder geluid en grijpen iets sneller aan, terwijl gesinterde blokjes meestal duurzamer zijn en beter overweg kunnen met de hitte die ontstaat bij vaak en langdurig remmen, bijvoorbeeld in een lange afdaling. Om de remwerking ook bij hoge verhitting van remblokjes en/of remschijven optimaal te houden, ontwikkelde Shimano de ICE TECHNOLOGIE. Daarbij bestaat de remschijf uit verschillende metalen (aluminium en rvs-staal) en zijn de remblokjes voorzien van stalen koelvinnen, die warmte kunnen afvoeren.
Welk type remblokjes je kiest, hangt af van het materiaal van je remschijven: die kunnen geperst zijn of geslepen. Resin-blokjes zijn op beide types rotor te gebruiken, metalen blokjes werken alleen met geslepen rotors.
Voordat je op pad gaat met nieuwe schijfremblokjes moeten ze goed ingeremd worden. Inremmen is in feite via hitte/koude-werking een laagje van het materiaal van het blokje op de schijf doen kleven, opdat daarna de oppervlakken van blokje en schijf beter op elkaar kunnen aangrijpen. Zonder dit proces zal de grip die een remblokje heeft op glad, niet-ingeremd staal niet optimaal zijn, en zal de remwerking minder zijn. Inremmen is eenvoudig (maar doe het wel voorzichtig in een omgeving waar het kan): versnel tot 25 km/u en rem dan voor en achter stevig en met een gelijkmatige remdruk af totdat je stapvoets rijdt. Herhaal deze stap 20 keer achter elkaar zonder tot stilstand te komen, en zorg op die manier voor een mooi gelijkmatig ingeremde rotor. Bij elke herhaling neemt de remkracht toe, dus let erop om navenant te doseren.
Onderhoud
Mechanische remmen zijn gemakkelijk zelf te onderhouden, maar vragen wel méér aandacht. Naarmate de remblokjes slijten en verder van de remschijf af komen te staan, moet je telkens de remkabel aanspannen om dezelfde remkracht te behouden. Een geringe prijs om te betalen voor reisfietsers en bikepackers, omdat de remkracht van een mechanisch systeem voor hen meestal toereikend is maar ook omdat op reis Slr-remkabels overal wel voorhanden zijn, zelfs in verre oorden. Geregeld de kabels smeren helpt om de bediening en de remkracht op peil te houden.
Hydraulische remmen vergen weinig onderhoud. Ze vormen een gesloten circuit waar je amper omkijken naar hebt. Bij het inknijpen van de remhendel duwen zuigers in de remklauw de remblokjes tegen de remschijf, en daardoor vertraagt de fiets. Ook in dit geval slijten de remblokjes natuurlijk, maar in tegenstelling tot bij mechanische remmen blijft nu de afstand tot de remschijf gelijk, omdat de zuigers zichzelf naar binnen bewegen. Door hittewerking gaat na verloop van tijd echter de remolie in kwaliteit achteruit en daarnaast komen er vroeg of laat altijd wel wat luchtbelletjes in de remleiding, waardoor de remwerking minder direct zal aanvoelen. We adviseren daarom om één of twee keer per jaar je remmen te ontluchten en de olie te verversen, een klusje waarvoor je natuurlijk bij je Shimano Service Center terecht kunt!
Piepende remmen
Het kan bij schijfremmen voorkomen dat je remblokjes gaan piepen of dat de remschijven gaan schuren. Piepende remmen treden op als het remblokje en/of de schijf vervuild zijn geraakt door olie of vet, of wanneer het nat is en de remoppervlakken afwisselend opgewarmd worden bij remmen en weer afkoelen door de natheid. Door even licht slepend te remmen kun je het piepen wegens natheid vaak al oplossen. Olie of vet vormt meestal pas een gevaar wanneer je je fiets gaat schoonmaken en je ketting gaat smeren. Het is dan belangrijk om ervoor te zorgen dat de remblokjes en de rotors gevrijwaard blijven van chemicaliën. Mocht dat toch gebeuren, dan kan het zijn dat blokje en/of schijf zodanig aangetast raken dat het remoppervlak glazig wordt. Mogelijk valt het remoppervlak dan met Isopropylalcohol nog schoon te krijgen, maar het kan ook zijn dat de enige remedie is om blokken en schijven te vernieuwen. Indien dat laatste het geval is, gebruik dan altijd Shimano originele vervangingsonderdelen. Zo blijft een optimale werking van je remmen perfect gewaarborgd.
Schurende remschijven treden op wanneer de rotor niet meer volledig recht is. Ga dan na of de remklauw nog goed uitgelijnd staat met de remschijf (door het demonteren en monteren van de wielen kan er bijvoorbeeld iets verschoven zijn). Is de rotor krom, dan kan die met een remschijfrichter vaak weer voldoende worden rechtgebogen om van het schuren af te zijn. Een Shimano Service Center bij jou in de buurt kan dit voor je doen.
Bekijk het aanbod van Shimano op de website!
Voor meer wielren nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Wielrenblad en volg ons op Facebook en Instagram!