Bikepacking Basics
Bikepacking
Wederom een trend overgewaaid uit de Verenigde Staten. De term bikepacking relatief nieuw. Het concept om langer dan een dag met je fiets en lichte bepakking op weg te gaan is natuurlijk alles behalve nieuw. Natuurlijk denken we in Nederland al snel aan de traditionele fietsvakantie, Ortlieb-tassen en unisex regenjassen die alles doen behalve regen tegenhouden, maar de fiets is sinds zijn ontstaan altijd al een uiterst capabel stuk gereedschap geweest om de omgeving te verkennen. Met alle technologische ontwikkelingen die tegenwoordig beschikbaar zijn wordt het mogelijk om met een mountainbike en een paar tasjes op reis te gaan. Maar hoe pak je dat aan?
Fiets
Alles begint bij de fiets, voor de gemiddelde lezer van dit blad zowel letterlijk als figuurlijk. Gelukkig hoef je voor een bikepacking-avontuur geen nieuwe fiets te kopen. Al bestaan er inmiddels serieuze fietsen die ontworpen zijn met specifieke details, om bikepacking makkelijker te maken. Op het moment dat je dit artikel met interesse zit te lezen, is hoogstwaarschijnlijk je eigen mountainbike de beste keus! De fiets die je al rijdt is reeds aangepast aan je rijstijl en lichaamsmaten, je kent de fiets en hoogstwaarschijnlijk voel je je comfortabel op de soort trails die je graag rijdt. Met uitzondering van de downhillers en hardcore freeriders onder ons, is je huidige fiets een mooi uitgangspunt om een avontuur te plannen.
Maar wat moet er worden aangepast of toegevoegd als je langer dan een dag de deur uit wil? Eigenlijk niet zo veel, eerlijk gezegd. Bikepackingtassen zijn gemaakt om gemonteerd te kunnen worden op je fiets, zonder dragers of vaste rekjes. Dus je hoeft eigenlijk alleen maar een paar tassen, wat slaapspullen en het hoognodige bij elkaar te rapen. Dit bevestig je vervolgens aan je fiets en het avontuur kan beginnen.
Gear
Bovenstaande klinkt simpel, maar kan in de praktijk al snel heel ingewikkeld worden, daarom gaan we iets dieper in op de mogelijkheden en benodigdheden. Zodra je geplande avontuur langer duurt dan een nacht, wordt het tijd om naar slaapspullen te kijken. Natuurlijk zou je ervoor kunnen kiezen om de nacht door te brengen in een hotel, maar dit gaat nooit heel avontuurlijk worden. Het wordt direct al een beter plan als er ergens langs de trail gekampeerd kan worden. Voor dit kamperen heb je een aantal zaken zeker nodig. Een matje, warme slaapzak en een waterdicht verblijf zijn onontbeerlijk. Matjes en slaapzakken zijn in alle soorten, maten, kwaliteiten en prijsklassen beschikbaar.
Het waterdichte verblijf kan een tent zijn, nadeel is natuurlijk dat tenten al snel groot en zwaar worden. En waar laat je die tentstokken? Een goed alternatief kan een bivakzak zijn, simpel gezegd een lichtgewicht lijkenzak gemaakt van een waterdichte, maar ademende stof. Een bivakzak lijkt in eerste instantie een krappe en oncomfortabele bedoeling, maar zeker gecombineerd met een kleine tarp kan het een waterdicht en warm kampement opleveren.
De welbekende regel voor fietscomponenten is: light, strong, cheap, Pick 2. Geldt ook zeker voor kampeerartikelen. Prijzen voor matjes, slaapzakken en bivakzakken kunnen uiteenlopen van enkele tientjes tot vele honderden euro’s. Meestal is een duurder product niet alleen lichter, maar ook degelijker en gemakkelijker in gebruik en in het geval van slaapzakken daarnaast ook een stuk warmer! Zorg ervoor dat je dit soort artikelen even in het echt kan zien voor je ze koopt. Dit geeft direct ook de mogelijkheid om te checken of alles past in je tassen.
Tassen
Die tassen zijn de basis van je uitrusting, ze moeten voldoende ruimte bieden om alles mee te nemen wat je nodig hebt, moeten goed vastzitten, maar gemakkelijk te verwijderen zijn en mogen niet te veel invloed hebben op de stuureigenschappen van je fiets. Een set bikepackingtassen kan van alles zijn, maar bestaat vaak uit een zadeltas, frametas, stuurrol en nog wat kleine toevoegingen. De zadeltas is simpel gezegd een compressiezak die met een aantal lussen aan je zadelpen en zadelrails bevestigd wordt. Deze tassen hebben een inhoud van vijf tot twaalf liter en vormen de perfecte opslag voor kleding en andere lichte zaken. Inmiddels bestaan er zadeltassen die geschikt zijn voor een dropperpen, maar als je het simpel wil houden is een compressiezak en een paar spanbanden voldoende om je hele garderobe mee te nemen.
Ook de stuurrol is weer een uitgebreide compressiezak, meestal de plek om je slaapspullen mee te nemen. Het feit dat een stuurrol niet te breed of groot kan zijn maakt direct duidelijk dat de slaapuitrusting beter zo minimaal mogelijk uitgevoerd kan worden. Ook aan je stuur wil je niet te veel gewicht hebben hangen. De frametas daarentegen is de plek voor zware spullen, van je toolkit tot je battery-pack en alle andere hardware die je denkt nodig te hebben. Veel wedstrijdrijders vervangen bidons door een volledige frametas met een waterzak om gemakkelijk veel drinken mee te kunnen nemen.
Pasvorm
Pasvorm is belangrijk bij frametassen, zorg dat je iets koopt dat ook echt past binnen de maten van je frame. Mocht er niets passends te vinden zijn, er komen steeds meer kleine bedrijfjes die custom tassen voor je kunnen maken. Naast deze drie grote bagagecompartimenten bestaan er nog feedbags, pouches en allerhande kleine toevoegingen om eten, je camera of andere kleine benodigdheden mee te kunnen dragen. Mocht dan nog niet alles passen, dan neem je waarschijnlijk te veel spullen mee. Maar dan kan een kleine rugzak natuurlijk altijd nog een optie zijn.
Bagage
Maar wat neem je nu allemaal mee in die tassen? Naast de eerder besproken benodigdheden om te kunnen slapen ligt het er maar net aan hoe lang je weg gaat. Daarnaast is het belangrijk hoe de route eruitziet, welk seizoen het is en hoe minimalistisch je durft te gaan. Er zijn ultraracers die 4000 kilometer volhouden met een short en twee paar sokken, maar misschien kan je je daar beter niet mee meten.
Indien je eerste bikepackingplannen niet langer zijn dan een weekend, dan heb je niet meer dan een kledingsetje voor tijdens het rijden en een setje voor ‘s avonds en ‘s ochtends nodig. Een tweede paar droge sokken, een compact, maar warm donsjasje en een waterdichte jas zorgen er al snel voor dat je gemakkelijk extra lagen aan je outfit kan toevoegen als het kouder wordt. Daarnaast, neem altijd een warme muts en een paar handschoenen mee. Dit soort warme spullen nemen weinig ruimte in en kunnen je comfort op een frisse avond behoorlijk verhogen.
Essentials
Kleding en onderdak zijn geregeld, wat heb je vervolgens nu echt nog nodig? Ten eerste is het wel prettig als je verlichting hebt, zowel op de fiets als wanneer je je tent in het bos opzet. Een gps met je geplande route, een back-up op je telefoon en een battery-pack om al die elektronica langer dan een dag draaiende te houden zijn ook wel handig. Een multitool, pompje en een reservebinnenband gaan natuurlijk ook mee. Mocht je ver weg van de bewoonde wereld op avontuur gaan, dan dient er nog over eten te worden nagedacht. Maar op een eerste bikepacktrip in Nederland of België is eigenlijk niet meer dan een paar lekkere repen of een zakje met noten nodig.
Wil je toch per se koffie zetten in de vroege morgen, dan is een klein brandertje natuurlijk altijd mogelijk. Eigenlijk is een goede testrit de enige manier om te ontdekken of alles past, functioneert en bevalt. Maak een paklijst, pak al je spullen bij elkaar waarvan je denkt dat je het nodig gaat hebben, stop het in de diverse tassen en ga een rondje rijden. Ongetwijfeld vergeet je iets belangrijks en vind je halverwege je bikepacking proefrit de meest onzinnige spullen in je frametas. Maar na die eerste rit weet je al zoveel meer en ben je eindelijk toe aan je eerste bikepacktocht.
Route
Maar hoe ga je die bikepack tocht plannen en waar haal je de route vandaan? Je zou natuurlijk kunnen kiezen om direct een wedstrijd uit te zoeken, er worden meer en meer wedstrijden georganiseerd die langer dan een dag duren. Hierbij wordt je eigenlijk wel gewoon aan je lot wordt overgelaten. Voordeel van een wedstrijd is natuurlijk dat er al een plan is bedacht. Dit kan een vaste route zijn of een lijst met checkpoints die je moet aandoen op je tocht. Of het nu gaat om een massastart of een individual timetrial waarbij je op ieder moment kan starten.
Nadeel van een race is het feit dat er bij een wedstrijd ook altijd direct de bijbehorende spanning komt kijken. Dit is misschien helemaal niet de bedoeling is van je avontuur. Gelukkig bestaan er al meerdere websites die zich volledig richten op bikepacking. Op deze websites worden routes en plannen volop gedeeld en kan je vast iets binnen je mogelijkheden en ambities vinden.
Of je gebruikt gewoon je eigen fantasie en bedenkt iets nieuws. Is het mogelijk om al je favoriete trails van Nederland in een weekend aan elkaar te linken? Is het Pieterpad, met bijna 500 kilometer Nederlands langste wandelroute, ook op de mountainbike te rijden? En hoelang zou je daarover doen? Als je jezelf dit soort vragen begint te stellen, dan wordt elke fietstocht ineens het begin van een mogelijk avontuur!
Tekst: Thomas Ettema
Beeld: Harm Spoelstra
Dit artikel komt uit Up/Down #1 van 2019 . Op de hoogte blijven van al het mountainbike nieuws? Abonneer je dan snel op Up/Down en volg ons op Facebook en Instagram!
