30-03-2011 - Surfen, Nieuws

Column: Gewoon gaan

Surfers worden als natuurmensen gezien. Wie na het surfen in een SUV naar huis gaat, verder de hele dag achter de computer onnatuurlijke dingen zit te programmeren, en dan naar een World of Warcraft LAN-party gaat, wordt zodra hij surft gezien als natuurmens. De vooroordelen van een populaire cultuur gaan verder. Zo worden surfers over het algemeen geschat als hippe, stoere, gespierde, gezonde, duurzame, spirituele, niet-discriminerende en bovenal bescheiden natuurmensen. Dat is allemaal waar, duidelijk. Wat niet totaal eenduidig is, is misschien de duurzame karaktereigenschap, want de surfer is niet alleen duurzaam vanwege zijn affiniteit met de natuur. Duurzaamheid zit in zijn aard gebakken. Tekst: Thomas van Dijk Ilustratie: Holani We zijn weer eens ouderwets op goed geluk naar zee gereden en het pakt goed uit, de golven zijn lekker. Als ik achterin lig, dobber ik weg in het grootste CO2-reservoir ter wereld, de zee. Water is het belangrijkste broeikasgas dat er is, maar het is inherent aan onze wereld. We maken er niets van bij, in tegenstelling tot CO2.. Daar kunnen en moeten we wat aan doen, denk ik terwijl ik lig te wachten op die barrel die niet komt. Hier dobber ik dus, nadenkend over het klimaatprobleem. Als ik naar het land kijk zie ik een indrukwekkend lelijk industrieterrein, zo lelijk dat ik het niet eens echt lelijk kan vinden. Het is het beeld van de mechanische kracht van onze tijd, gevoed door energie van de in opspraak en opraak zijnde brandstoffen. Maar tegenwoordig wordt onze energie ook op ‘groene’ manier geleverd. In Wijk aan Zee is dit niet te missen door de esthetische horizonhorror: het windmolenpark. Het wint geen schoonheidsprijs, maar het idee is mooi. Jammer dat wind een afgeleide is van de zon (dus slechts een fractie is van de zonne-energie die op aarde komt), en niet erg efficiënt is. Maar het idee is groen. Als ik het water uit loop kijk ik over het bevroren strand nog even naar de licht parelende golfslag. Het lijkt niets vanaf de kant, maar zodra we terugkeren naar de auto worden we toch weer vervuld met een goed gevoel, goede energie. Alles draait om energie. Energie is de brandstof van het leven: het doet planten groeien, houdt dieren in leven en voedt in de moderne wereld onze apparaten, van medische applicaties tot ruimtestations. Energie komt van het Griekse woord ‘energeia’, wat betekent: “daar zit werk in”. “Daar zit Watt in”, zou je ook kunnen zeggen. Tegenwoordig gebruiken we dertienduizend miljard Watt aan elektrische energie. Hier zou je veertig miljard paarden voor nodig hebben. Die elektriciteit wordt voor zeventig procent opgewekt door het verbranden van olie en gas, en voor dertig procent door duurzame technologieën zoals hydropower (groot stuwmeer, afvoerputje met een dynamo erachter), zonne-energie, windenergie en biomassa. Energie reduceert tot ruimte en tijd, de fundamenten van de wereld waar wij in leven. Alles wordt daardoor gevormd. Ter illustratie het volgende stukje populaire wetenschap. Om het verschil tussen vorm (de natuur zoals wij die zien) en inhoud (ruimte en tijd) te zien, moet je je voorstellen dat er alleen zee bestaat. De zee is de ruimte, de zee is de tijd. Verder is er niets. Voor een surfer geen onmogelijke voorstelling. De zee is de inhoud. De golf geeft daar vorm aan, op allerlei verschillende manieren. Soms schuimbekkend en woest, soms kabbelend, dan weer als wat eerst lijkt op een snel ontluikende bloem om vervolgens met gebalde vuist op de zandbank stuk te slaan en sissend te verdwijnen in de inhoud, waaraan weer nieuwe vormen ontspringen. Onvoorspelbaar, maar een cirkel, er gaat niets verloren. De golf is slechts een toestand van een zee aan mogelijkheden. Olie en gas zijn fossiele brandstoffen. Fossiel betekent dat de brandstoffen oud zijn. Ze begonnen als planten en gewas op het aardoppervlak, en zijn na miljarden jaren samengeperst tot olie en gas, honderd kilometer diep. Dit heeft energie gekost, geleverd door de zwaartekracht. Dan, na miljarden jaren, worden ze plotsklaps uit de aarde gerukt, verbrand en in elektrische en mechanische energie omgezet om vervolgens direct verbruikt te worden voor onze industriële, technologische en digitale revolutie. Elke fatsoenlijke stoeptegel kan bedenken dat er iets mis zal gaan met de energiebalans in de natuur wanneer je de energie van miljarden jaren in moordtempo verbruikt. Daar zou geen klimaatdiscussies voor nodig moeten zijn, een beter begrip van duurzaamheid daarentegen… De definitie van duurzame energie is: het gebruik van de constante flow van energie om elektriciteit en warmte op te wekken. Een surfer vertegenwoordigt als geen ander het credo van duurzame energie. De surfer is een soort onbewuste zendeling van de duurzame technologiegoden, een profeet. Wij halen ons plezier en energie uit de kracht van de natuur. Wij hebben geen motoren nodig. Niets, alleen een middel om de constante energie van de natuur om te zetten in de mechanische kracht waarmee je een keiharde kletser vanaf het lipje kan maken. Dat is duurzaam. En net als surfen, is duurzame energie gaaf, en net zoals surfen, wordt ook duurzaamheid steeds populairder. Stel je voor dat we in de toekomst overall ter wereld direct energie uit de natuur (zon, wind, warmte, materie) kunnen halen en kunnen gebruiken voor onze elektrische gadgets en attributen. Die link, die cirkel, die verbondenheid met de natuur die de surfer kenmerkt, kan voor iedereen weer vanzelfsprekend worden. De inhoud is er al, dat is de natuur zelf. We moeten er alleen op een geode manier vorm aan geven. Op eenzelfde manier zoals de zee vorm geeft aan zijn golven. Surfers weten hier als geen ander gebruik van te maken. Het wachten is op de rest van de mensheid om op onze manier plezier en energie uit de vormen in de natuur te halen. Ik word gek van mensen die zeggen: “Duurzame energie, leuk ideologisch en alles, maar de oliemaatschappijen laten dit toch niet gebeuren. Zonnecellen zijn nog niet efficiënt genoeg, windmolens vergen teveel onderhoud, het aanleggen is zo duur. En als het beter wordt, hebben de oliemaatschappijen nog altijd de touwtjes in handen en die laten het echt niet gebeuren.” Laffe papegaaien zonder historisch of feitelijk besef zijn het. De mogelijkheid tot duurzame energiewinningligt voorhanden. De energie is er, alleen de zon al levert continu ruim honderdduizend keer meer dan wij gebruiken. Om deze energie globaal te onderscheppen moet de mens zijn instelling veranderen, geloven in idealen, ook al speelt de show zich ver van je bed af. Wie twijfelt of sceptisch is, moet een groene peper in zijn reet. Duurzame energie is als een surfsessie: niet twijfelen, gewoon gaan. “Ga je mee surfen?”. “Nee joh, het is totaal niet episch, ik ben bang dat de gok niet de moeite waard is en er liggen al zoveel locals op de peak.” “Fuck it, gast. Mietje, we gaan gewoon, je hebt toch niks beters te doen en we kunnen ook iets verder van die locals gaan liggen.” Het vergt soms wat overtuigingskracht, maar hoe belabberd de surf ook is, het is altijd lachen en je gaat met een goed gevoel naar huis. Surfers blijven dit proces herhalen, tot in de oneindigheid der tijden. Niets wordt verbruikt, er wordt alleen gewonnen. En dat is duurzaam.

 van