Column – Nut en nutteloosheid
Een surfvriend van me weigert steevast bepaalde manoeuvres te maken, omdat deze in zijn ogen ‘nutteloos’ zijn. Ik vond dat eerst een beetje raar. Windsurfen is op zichzelf namelijk al van weinig praktisch nut, en als je toch zo lekker nutteloos bezig bent, dan kan een spock of 360 er qua nutteloosheid ook nog wel bij. Maar die vriend bedoelde iets anders: als je erop gericht bent om zoveel mogelijk golven te berijden, dan zijn sommige manoeuvres van weinig toegevoegde waarde. Ze kosten namelijk tijd, hoogte, spierkracht, materiaal of whatever.
Binnen een op zichzelf nutteloos geheel, zoals windsurfen, zijn er kennelijk toch zaken van nut en onnut te onderscheiden. Net zoals met de zin van het leven. Terwijl de filosofen zich hierover sufpiekeren, kun je binnen het op zichzelf nutteloze leven wel degelijk nuttige dingen doen. Bijvoorbeeld oude vrouwtjes helpen met oversteken, ook al dient hun leven net als het jouwe geen hoger doel. Je kunt het voortbestaan van de mensheid (en je genen) een dienst bewijzen door je voort te planten. Je kunt je dierbaren leren surfen en ze zo een leuke dag bezorgen. Het is allemaal nutteloos, want we eindigen allemaal in het oneindige niets, maar tegelijk nuttig binnen een zekere context.
Dat schept hoop, want sinds het tot ‘nutteloos’ bestempelen van een grubby of een ducktack door mijn surfmaat – voor wie backloops inconsequent genoeg overigens wél weer nuttig zijn – speelt bij mij regelmatig de vraag van het nut van mijn hobby’s. Hoe nuttig was gisteren bijvoorbeeld de aanschaf van die schreeuwend dure mast in relatie tot mijn rol als kostwinner? Of die van serieuze professional in mijn vak? Niet bijzonder, zo lijkt het.
Toch is duidelijk dat genoemde koop binnen een andere context wel degelijk van nut kan zijn (al is de keuze hoe ver je daarin gaat weer een op zichzelf staand dilemma). Als windsurfen zorgt voor een blijere, vrolijkere, harder werkende Hotze, dan draagt de aanschaf van beter materiaal bij aan nóg betere windsurfdagen. En nóg betere windsurfdagen zorgen voor een nóg weer blijere, vrolijkere en harder werkende Hotze.
Omdat het op zichzelf nutteloze windsurfen op die manier toch zinvol is, verdoe ik op het water graag mijn tijd, hoogte, spierkracht, materiaal of whatever met de nodige nutteloze moves die het op zichzelf nutteloze leven een beetje zin geven.
