De schuimzendeling

Ik zie nooit wanneer surfers moslim, christen, joods, anarchist of Wilders-aanhangers zijn. Vooral in de winter met een cap op is het lastig de boerka er tussenuit te pikken. Dus, ga surfen moslims! Daar ben je veilig! Maar pas op voor lokalisme. Een schapenhoeder uit Afghanistan kan nog wel eens wat indropproblemen krijgen in het water, want een groepscultuur kent vijandigheid en polarisatie, zelfs binnen de surfcommunity.

Er zijn een aantal soorten religieuze surfers, vooral internationaal. Neem bijvoorbeeld de visjes op het board, Al Merrick die vindt dat iedereen Passion of the Christ moet kijken, de ‘Christian Surfers’ movement en de wereldvreemde spirituele surfzwerver die ergens onderweg hindoeistisch is geworden en los is geslagen van het beklemmende systeem. Maar de meeste surfen geloven simpelweg in de zee, dat er maar veel golven uit voort zullen komen. “Bless the waves! Pray the Lord that he continues to give us those curling A-frames!” De golven vormen handvaten die helpen het leven het hoofd te bieden. De zee is hun god, en een god vraagt offers. In Nederland vind ik de god meer een schuimgod, en Schuimzendelingen verspreiden het woord van het Schuim, het Schuim creeert de zingeving.

Terwijl de zee volstroomt, stromen andere geloofsinstellingen leeg. Relieshoppen op koopzondag! Door dit shoppen verliest het christendom aan kracht ondanks Jezus’ eindeloze
vergiffenis. Deze zielen vergrijpen zich niet alleen aan het Schuim, maar vooral aan het idee van het ‘vrije’ individu. De individuele mensen, geen agnost maar te vrij om zich bij een gemeenschap te scharen, zoeken een identiteit. Sommigen zoeken het in de spiritualiteit en steeds meer mensen doneren hun ziel en zaligheid aan de zee. Als verschillende individuen bij elkaar komen, ontstaat er echter groepsgedrag dat onmogelijk voorspeld kan worden door naar de verschillende individuen te kijken, naar hun normen en waarden of naar hun achtergrond. Religie heeft vele mensen tot grote daden aangezet. Maar hoe vindt een groep waar ieders identiteit zoek is een gezamenlijke houding? Lokalisme en uitvoerige foradiscussies zijn tot nu toe het schamele resultaat.

Lokalisme plaats ik bij de rechtse fenomenen van deze tijd. Verbod op hoofddoekjes, etnische registratie en een progressief anti-islambeleid zijn andere aanwijzingen dat de rechtse filosofie weer aan populariteit wint. Maar hebben we dan nu opeens een probleem met immigranten, die we in de zelf binnen hebben gehaald? Nee. Het zijn er niet teveel. Wij hebben te weinig identiteit en te weinig moraliteit om redelijk als volk te beslissen. De media krijgt grip op de mening van mensen. Kortstondige impulsen en indrukken bepalen wat men van iets vindt. Het komt in hapklare brokken naar je toe en omzeilt feilloos de morele reflectie en de waarderingskamer waar je bepaalt wat je er zelf van vindt. Als je een tijd lang hapklare brokken krijgt voorgeschoteld, verleer je het kiezen. We zijn losgeslagen projectielen, als beginners op boards
zonder vinnen.

Voor een succesvolle rechtse transformatie adviseert de geschiedenis een aantal stappen: wijs een zondebok aan. Een onbereikbare derde partij waar problemen op afgeschoven kunnen worden maar die zich niet van repliek kan bedienen.

Overtuig de middenklasse door hun belangen te strelen, de lage klasse volgt. Zorg dat er een paar mensen in het topsegment interesse hebben bij jouw winst, en blaf vervolgens met een grote bek alle weerstand van je af. Een niet zo prettige vergelijking met Hitler wijst erop dat we Wilders in de gaten moeten houden. Allebei liepen ze wel eens weg uit het parlement toen ze het ergens niet mee eens waren. Allebei hadden ze rond de twintig procent van de stemmen, vooral in de middenklasse en groeiden ze omdat niemand hun boude uitspraken van de juiste repliek kon bedienen.

Een wat prettigere vergelijking is die met de politiek in het water. Als zondebok is de beginner gekozen. Slimme keus. Een beginneling verweert zich niet snel, want hij schaamt zich dat hij vanwege z’n onkunde soms ook echt in de weg zit. Als je goed bent heb je nergens last van lokalisme (heb ik gehoord). De middenklasse wordt in de luren gelegd door de verleiding van de valse zekerheid: door het uitjoelen van kooks denken ze dat ze erbij horen. Er hoeft er maar een met een grote bek te zijn, de rest volgt en probeert zichzelf de overtuiging van zijn surfersimago te verkopen. Want overtuiging is de zekerheid der zekerheden. Zekerheid is comfortabel en daarom zoekt iedereen driftig naar die overtuiging.

Tijdens een zoektocht naar zekerheid en overtuiging ben je prooi voor zorgen over onbenullige zaken, zodat de zorgen om zaken die er echt toe doen ondergedompeld worden. De vermeende moeilijke integratie van moslims, het B-, U- en/ of T-biljet, waar ‘t voor staat en waarom je vingerafdruk in je paspoort moet, zijn daar voorbeelden van. Over de huidige crisis met betrekking tot de hoeksteen van de democratie, de moraliteit, hoor je vervolgens niemand. Helaas zit er tegenwoordig ook geen moraliserende boodschap meer in de informatie die de burger bereikt. Slechts vermaak.

Hetzelfde zien we bij surfers. De zoektocht naar zekerheid en overtuiging ligt aan de basis van het bewustzijn van menig Schuimzendeling. Het systeem van principes dat het gedrag beheerst in het water is duidelijk in de war. De enige reden dat er uberhaupt zoveel surfers zijn in Nederland kan toch alleen maar een resultaat zijn van een collectieve identiteitscrisis. Waar komt anders de drang vandaan van mensen die, nadat ze enkelhoog sop hebben gesurft, er fora over vol willen schrijven? Internetfora zijn over het algemeen al de strontla van maatschappelijke overbodigheid. Maar dat nu ook surfers het internet overspoelen tot een zoutloze schuimbak is opmerkelijk. Men zou op een surfoord kunnen zitten als ze al die tijd dat ze met hun schuimbek op het internet zaten een reisplan hadden gemaakt. Surfers verliezen op deze manier hun droom, de essentiele overtuiging om prachtige golven te surfen. De hype wordt de hypnose en lokalisme is een jammerlijk product van de onzekerheid.

Ondanks de onzekerheid van onze Schuimzendeling, is surfen ook voor hen toch elke keer verademend lekker. Want elke golf is anders, er zit geen hapklare brok tussen, het is iets waar je wat voor moet doen. De Schuimzendeling is dan wel de prachtpropaganda van het Schuim die in de vuren van de Mens is gesmeed, maar het is oke om Schuimzendeling te zijn, omdat tijdens elke sessie ze de schepping van golven blijven waarderen als zijnde een goddelijke interventie.

Tekst: Thomas van Dijk

Illustratie: Holani