Startplaats Prato of Bormio? Wie niet over de fysieke gesteldheid beschikt om de beroemde bergpas in de Italiaanse Alpen van twee kanten te beklimmen, zal partij moeten kiezen. Wil je jezelf spiegelen aan Thomas de Gendt die de Giro etappe van 2012 op zijn naam schreef, dan kies je voor Bormio. Heb je tunnelvrees en kies je net als ons voor de zwaarste variant met de mooiste uitzichten en de meeste haarspeldbochten, dan neem je Prato als startplaats. Ben je een gemiddeld fietser? Kies dan zeker voor een compact met 24 tandjes achter. De Passo dello Stelvio, zoals de Italianen deze berg noemen, is niet voor iedereen weggelegd.

Tekst & foto’s: Rick Brauwers

De Stelvio

In 1822 werd met de bouw begonnen van een weg die Val Venosta verbond met Milaan. Amper drie jaar later was de weg voltooid. De top van deze Stilfserjoch, zoals de Stelviopas door onze Oosterburen wordt genoemd, ligt op een hoogte van 2758 meter precies op de grens van de Italiaanse provincie Sondrio en het Duitstalige Zuid-Tirol. In totaal is de Stelvio 10 keer opgenomen in de ronde van Italië. In 1953 werd de Stelvio voor het eerst opgenomen in het parcours van de ronde van Italië. Op de top staat een monument ter eren van de Italiaan Fausto Coppi die destijds als eerste de top passeerde.

Voetbalconditie

Ons minipeloton bestaat uit mijn vaste fietsmaat en een voetballer met minder dan 100 fietskilometers op de teller. Daarbij mogen we vandaag de luxe ondervinden van een heuse volgauto. De eerste kilometers langs een riviertje zijn mooi en stijgen met 3 tot 6 procent. De benen van onze bevriende voetballer draaien soepel rond. De prachtige natuur en de licht oplopende weg, verraden niet welke nachtmerrie men uiteindelijk tegemoet fietst. De eerste officieel genummerde haarspeldbocht laat lang op zich wachten. Vlak voor het dorpje Trafoi, na acht kilometer klimmen, doemt het eerste bordje op: Tornante 48.

Even later bereikt de strada SS38 het bos waar stukken van 12% zonder pardon onder onze wielen worden geschoven. Vlak voor het passeren van bochtnummer 16 laat de Stelviopas zijn ware gezicht zien. Het uitzicht op een muur waar zigzaggend een weg naar boven loopt is een test voor het karakter van elke zwoegende fietser. Wie het woord opgeven in zijn woordenboek heeft staan, zal hier voor een dilemma staan. Hier branden de benen en besef je dat je op de helft bent van een berg die andere beklimmingen doet verbleken tot molshopen. ‘Verdomme kijk nou,’ wijst onze voetballer vol ontzag naar de muur die zich in de verte openbaart. ‘Ik ben nu al kapot. Ik zie wel tot waar ik kom. Ik spreek jullie op de top wel weer.’ We nemen afscheid, schakelen een tandje bij en fietsen in stilzwijgen met z’n tweeën naast elkaar.

Vloeken en zweten

De uitzichten zijn fenomenaal en zullen voor altijd in mijn geheugen gegrift staan. Langzaam maar zeker beginnen we aan de finalekilometers van dit Italiaanse wielermonument. Stukken van 8% wisselen af met vlakkere stukken asfalt tussen de snel opvolgende bochten. Sinds het populaire televisieprogramma Topgear deze weg uitriep tot de mooiste bergpas van Europa, wemelt het hier niet alleen van de wielertoeristen en hardlopers, maar wordt het asfalt ook overspoeld door sportwagens en motoren. Tel daarbij de tientallen campers en auto’s met caravans op en de chaos is nauwelijks meer te overzien. In de verte spartelt de voetbalheld als een vis op het droge. De volgauto is veranderd in een bezemwagen en rijdt stapvoets achter hem aan. Ik ben benieuwd tot waar de voetbalconditie hem zal brengen.

De martelgang naar de top strekt zich ongenadig voor ons uit. Om ons heen klinkt louter gevloek van lotgenoten. Het zweet gutst van ieders voorhoofd en vele helmen hangen als dode lammetjes vastgebonden over het stuur. Tijdens deze laatste kilometers gaat iedereen ongenadig in het rood. Wie niet in het rood kan gaan heeft hier, op de flanken van de Stelvio, niks te zoeken.

Een blik naar beneden bevestigt mijn hoop. Ik heb nog één tandje over. Op vier kilometer afstand van de top zakt het hellingspercentage heel even naar 8%. Volgens mijn hoogtemeter zitten we op 2500 meter hoogte. Bij elke ademteug vragen de longen meer zuurstof dan er uit de lucht te halen valt. Waar ik voor vreesde gebeurt. Naast me klinkt het geluid van een schakelende achterderailleur. Daarna een stoïcijnse blik. Op vier kilometer van de top verandert de gezellig keuvelende fietsmaat in een aanvaller.

Het gevecht om de eer van de Stelvio pas is begonnen en wat volgt is een strijd die niks meer met kameraadschap van doen heeft. Mijn hartslagmeter piept en het carbonframe kraakt. Het decor van de Italiaanse Alpen kleurt zwart door een optredende tunnelvisie. Het melkzuur pijnigt mijn lichaam. Wiel aan wiel naderen we finish op de top. Sprinten kan niet meer. ‘Waar is de finishstreep?’ vraagt mijn fietsmaat tussen een paar ademhalingen door. Tevergeefs zoek ik naar een witte lijn op het asfalt. Wat ik zie is een mensenmassa, een file van sportauto’s staat stil op een de restanten van een witte streep die de tand des tijds niet heeft doorstaan. Tientalen souvenirwinkels zorgen voor een commerciële anticlimax. In mijn ooghoek zie ik hoe onze voetballer uit een winkeltje komt aanlopen. Hij zwaait, ik kijk alleen maar. Hangend over mijn stuur hoor ik de teleurstelling in zijn stem.

‘ Hej ouwe, klasse dat je het gehaald hebt. Ik kwam niet verder dan bocht 29.’ ‘ Bocht 29,’ hijg ik. ‘Dat is ongeveer tot de top van Alpe d’Huez.’ ‘Toch niet slecht voor voetbalconditie.’ klinkt het lachend.

Klim informatie Stelvio

Vanuit Prato:

• 24,3 km
• 1808 hoogtemeters
• Gemiddelde stijging: 7,4%
• 48 haarspeldbochten

Vanuit Bormio:

• 21,5 km
• 1533 hoogtemeters
• Gemiddelde stijging: 7,1%
• 39 haarspeldbochten

Hoteltips

Style&Spa Hotel Lindenhof www.lindenhof.it (zij hebben een goede website over de Stilfserjoch www.stilfserjochwette.com). Dolce Vita hotel, Das Paradies www.hotelparadies.com. Andere hotels en regio’s: Roadbike Holidays www.roadbike-holidays.com

De Stelvio is toegankelijk vanaf juni t/m september.

Dit artikel over de Stelvio, is afkomstig uit het Wielrenblad nummer 3 van 2013, Deze kun je nabestellen in de webshop. Maar natuurlijk kun je het best abonnee worden, zodat je geen fietsverhalen, review en tips meer hoeft te missen. Digitale uitgaven zijn ook altijd verkrijgbaar in onze Soul Kiosk App.