Fietstocht door Lapland, het zesde seizoen
Fietstocht door Lapland, Het zesde seizoen van Lapland – Zwevende huizen, noorderlicht dat langs de hemel danst, sjamanistische wijsheid die bij het vuur wordt verspreid en eindeloze paden over veelkleurige fjells. Een fietstocht door Lapland met schitterende herfstlandschappen grenst in meerdere opzichten aan zintuiglijke overbelasting.
Ruska is het Finse woord voor het spectaculaire natuurlijke herfstverschijnsel dat het landschap in een explosie van kleur doet veranderen en dat meestal slechts twee weken duurt. Gouden berken bladeren hangen aan witte, knoestige takken, een prachtig contrast met het vuurrode tapijt van bosbessenstruiken op de bosgrond. De laagstaande, late middagzon hult de omgeving in een zacht, warm licht, wat het blauw van de meren nog dieper maakt.
Deze tweede zomer is een ongekend natuurverschijnsel in Lapland en wij hebben het geluk er één van deze weken bij te zijn. We beseffen ons geluk echter pas echt op het moment dat we ver ten noorden van de poolcirkel landen, in Kittilä. Zodra we het vliegveld verlaten, worden we overweldigd door de kleurenpracht om ons heen. Fränzi en ik (Gerhard) zijn op weg naar onze accommodatie samen met fotograaf Martin, die dit ongelooflijke seizoen wil vastleggen.
Aan beide kanten van de weg zien we niets anders dan de rijke kleuren van de herfstbossen. Niet verwonderlijk, want bos bedekt zeventig procent van het land. Hier en daar vangen we een glimp op van kleine nederzettingen en hun typische rode houten huizen. ‘Deze kleur kwam oorspronkelijk van het rode oxideslib dat overbleef als mijn afval’, legt onze chauffeur Juhauit. ‘De kleine nederzettingenbestaan meestal uit een paar huizen, een gastenverblijf, een bakkerij, schuren en bijgebouwen. De reden dat ze zo verspreid liggen is dat ze dan niet allemaal in vlammen opgaan als er brand uit breekt. We hebben immers ruimte genoeg. ’Zijn familie woont al meer dan 500 jaar in het Levi-gebied.
Onze accommodatie kan niet authentieker zijn, de natuurlijke bouwmaterialen stralen gezelligheid uit in elke kamer. Het is van een familie van jagers, zoals blijkt uit de vele pelzen en geweien die de muren sieren. Natuurlijk mag ook de sauna niet ontbreken, deze heeft een lange geschiedenis in Finland en is een essentieel onderdeel van het Finse leven. ‘Een huis is niet compleet zonder sauna’, legt Juha lachend uit. ‘Er zijn er meer dan drie miljoen in Finland!’
Fietsen
Veel tijd om op te warmen hebben we de volgende dag niet. Het smalle pad slingert door een dichtbos en al na een paar minuten gaat het steil omhoog. We moeten uiteindelijk afstappen en onze fietsen duwen, om ze uiteindelijk zelfs te dragen. ‘Wie had gedacht dat we onze fietsen zouden moeten dragen in dit vlakke landschap’, zeg ik lachend
We keren onze fietsen. Eindelijk, onze fietstocht door Lapland begint! De ondergrond biedt veel grip, het pad draait links, dan weer rechts, hier een wortel om te springen, daar een technische uitdaging op steile trappen. Het pad is perfect, ook al voelen we ons nog niet helemaal opgewarmd. Aangekomen bij een rustieke blokhut aan de voet van de fjell kunnen we niet anders dan grijnzen.
Finland staat ook bekend om zijn koffieconsumptie en onze dampend hete koffie wordt geserveerd ineen houten kuksa. Deze kopjes, gemaakt van berkenhout, vormen het traditionele drinkgerei van de Sami, de oorspronkelijke bewoners van Lapland, en worden nog steeds overal gebruikt
Op het programma staat ook een bezoek aan het Levi Bike Park. De kaart toont zestien verschillende routes. Het heeft alles, van makkelijke blauwe paden tot een zwarte wereldbekertrail. Tevens zijn er twee enduro routes om het park heen. Een fietstocht door Lapland is dus voor iedereen mogelijk.
In brand
De volgende dag vervolgen wij onze fietstocht door Lapland. De gondel brengt ons 310 meter omhoog. Het bergstation ligt hoog boven de boomgrens en biedt een indrukwekkend panoramisch uitzicht op het omringende landschap. We zijn verrast door het gevarieerde terrein in het park, van ruwe natuurpaden langs gevormde lijnen tot uitdagende stukken met grote sprongen en houten constructies, de paden staan garant voor plezier, ongeacht het niveau van de biker. Ook wij vermaken ons urenlang op de trails, tot onze onderarmen in brand staan. Op de rode route, met de toepasselijke naam Santa’s Cabin, komen we een echt filmdecor tegen, langs het pad staat een hut gebruikt in de film Christmas Story. Hier groeide de kleine Nikolas op, hij zou later de Kerstman worden.
Tijd voor het avondeten. Hier toe wordt een bezoek gebracht aan de hut van de plaatselijke sjamaan. Dergelijke hutten, kota genoemd, waren oorspronkelijk bedoeld als onderkomen voor jagers en boswachters. Ze hebben een vuurplaats in het midden en worden tegenwoordig vaak gebruikt als een soort grillhut. We moeten bukken om door de deuropening te komen en de deur valt achter ons dicht. We zijn nauwelijks gaan zitten als een angstaanjagende verschijning de kamer binnenstapt. Naeen ritueel waarbij de sjamaan ons gezicht beschildert met houtskool en een stok in het vuur steekt tot de vonken wild omhoog vliegen naar het plafond, toont de in pelzen gehulde sjamaan zich een ongelooflijke verteller en kok. Hij vult de avond met boeiende verhalen uit de mythologie van Lapland, terwijl hij ons vis en groenten uit zijn tuin voorschotelt.
Betoverd door zijn verhalen beseffen we ineens dat het al laat is. Tijd om de kota te verlaten. Als wede duisternis inlopen, beleven we ons eigen magische moment. Tinten groen en paars noorderlicht. dansen tussen de sterren en worden gereflecteerd op het meer. Niemand van ons had ooit het noorderlicht gezien. Natuurlijk hoopten we het te zien, maar we geloofden het aanvankelijk niet echt. Werkelijk een uniek schouwspel. Diep in de nacht, als de kou tot op onze botten is doorgedrongen, gaan we terug naar ons onder komen. Ondanks het tijdstip besluiten we dat het nog niet te laat is voor de sauna in onze blokhut
Niemand
De volgende ochtend worden de koffie kopjes pas veel later gevuld. De fietstocht door Lapland van vandaag brengt ons naar Rouvivaara, een uitgestrekt plateau van 560 meter boven de zeespiegel, begroeid met mos. In onze ogen lijkt dit niet echt een zware klim. Toch blijkt de wind met felle vlagen over het boomloze plateau te waaien. De beloning is er wel naar. Het ongelooflijke panorama doet de heuvel veel hoger lijken. Na het moment van rust gaan de voeten weer op de pedalen. De rotsachtige stukken maken het soms moeilijk vooruit te komen, maar verder is het een zeer evenwichtig uitgedachte mountainbikeroute, die je Lapland echt laat ervaren. Extra mooi is dat je verder niemand tegen komt dan een paar wandelaars. Overal waar de grond zacht en drassig wordt, zijn boomstammen naast elkaar gelegd als een soortruwe promenade. De afdalingen kronkelen vanaf het plateau naar het dichte bos, waar we boomstammen zien die door weer en wind zijn vervormd tot abstracte sculpturen.
Onze tocht stopt bij een meer genaamd Hietajärvi, waar het vandaag ook begon. Bij terugkomst verwelkomen Heidi en Juha ons in een halfopen hut met een prachtig uitzicht op het water. In een kuil in het midden brandt al een vuur, opeen plank die zorgvuldig aan de rand is geplaatst wordt voor ons een zalm gegrild.
Helaas komt er ook een eind aan onze fietstocht door Lapland. De laatste dag staat ons een tocht te wachten in de streek rond Ylläs. In het Nationaal Park Palla-Ylläskun je alleen rijden over de gemarkeerde fietspaden. De routes staan goed aangegeven en voerendoor knoestige, magische bossen of gaan omhoog over de fjells in het gebied. We voelen ons bijna een beetje exotisch met onze gewone mountainbikes, want de meeste mensen rijden op fatbikes. Die zijn nuttig, vooral in de winter en op zachte ondergrond
Helaas hebben wij niet genoeg tijd om de bijna honderd kilometer lange rit naar Levi te doen. ‘Klinkt wel tof. Ik denk dat we gewoon terug moeten komen’ ,grijnst Fränzi, terwijl ze in haar rendierburger bijt.
Het zesde seizoen
Wat is er met het zesde seizoen waarover ik hoorde?’, vraag ik Juha op onze laatste avond samen. ‘De Sami verdelen het jaar in acht seizoenen. Dus naast de “winter” is er ook nog de vroege winter en de late winter. Hetzelfde geldt voor de zomer’, legt Juha uit. ‘En ruska, de herfst, is het zesde seizoen in de Sami-kalender.’
Wij zijn het ermee eens dat deze prachtige weken hun eigen seizoen verdienen, want fietsen over eenzame paden door een met licht gevuld, schitterend kleurrijk bos is op zulke dagen echt een magische ervaring. Een fietstocht door Lapland kunnen wij iedereen aanraden!
Tekst: Gerhard Czerner
Foto’s: Martin Bissig
Voor meer Mountainbike nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Up/Down en volg ons op Facebook en Instagram!
