Interview: Alissa Martens

In het eerste nummer van vorig jaar stond het indrukwekkende verhaal van een Nederlandse surfster die tijdens de aardbeving van 28 maart 2005 aanwezig was op het Indonesische eiland Nias. Ze wist de ervaring ternauwernood te overleven. Niet alleen het verhaal over fracturen in zes rugwervels en haar schouderblad maakten diepe indruk. Ook de surffotoâ€™s – in een dikke barrel en bottom turnend op serieuze setgolven op G-land – maakten heel wat los. Wie is dat Nederlandse meisje in die vette golven? En, hoe kom je als Nederlandse zo vertrouwd in golven van dat formaat? Inmiddels is ze volledig hersteld en alweer maanden onderweg van de ene toplocatie naar de andere. Via de mail gingen we op zoek naar antwoorden.

Woord: Alissa Martens & Martijn Boot Beeld: Eigen collectie Alissa Martens

Vertel allereerst eens wie je bent en waar je vandaan komt.
Mijn naam is Alissa Martens, ik ben 26 jaar oud en geboren en getogen in Den Haag. Ik heb een zus die drie jaar ouder is dan ik. In mijn jeugd heb ik altijd veel tijd op het strand doorgebracht. In de zomervakantie in het buitenland en tijdens de warme Nederlandse dagen op het Zuiderstrand van Scheveningen. Mijn ouders wonen daar nog steeds vijf minuten vandaan.

Hoe kwam je met surfen in aanraking?
Mijn tante en haar kinderen wonen in Biarritz. Ik was tien jaar toen mijn familie en ik haar daar bezochten en ik voor het eerst op een bodyboard de golven probeerde te rijden. Ik weet niet of ik echt een golf gereden heb, ik kan me alleen nog herinneren dat ik met mijn board steeds op het zand gesmeten werd en dat ik het erg leuk vond. Surfen kwam weer in mijn leven door een jongen uit mijn klas. We raakten aan de praat, ik kwam erachter dat hij surfte en vroeg hem om me eens mee te nemen. De eerste keer peddelde ik uit in Scheveningen op een longboard. Ik pakte mijn eerste golf en stond meteen op. Al was het waarschijnlijk maar een halve seconde, ik was verkocht. Elke surfer kent dat gevoel. Ik genoot van de buitenlucht en de zee en begon af en toe in Scheveningen op een shortboard rond te spartelen. Die zomer besloot ik twee weken bij mijn tante in Biarritz door te brengen. Ik lag elke dag in het water. Ik denk dat ik toen echt verslaafd ben geraakt. Ik was toen zestien jaar oud.

Je brengt de laatste jaren veel tijd in het buitenland door, hoe is dat zo gekomen?
Na twee zomervakanties in Biarritz ben ik met mijn moeder en zus op vakantie naar Bali geweest. Ik surfte toen af en toe in Nederland, maar was totaal niet klaar voor de golven die ik op Bali probeerde te surfen. Het strand van Kuta leent zicht zeer goed voor beginnende surfers, maar ik wilde graag overal surfen en peddelde ook uit op Padang en Uluwatu. Ik had een paar Australische surfers ontmoet die een vaag idee hadden van mijn niveau en zij dachten dat ik gek was. Als ik er nu aan terug denk, moet ik bekennen dat ze gelijk hadden. Ik had mezelf ernstig kunnen verwonden aan het scherpe rif. Gelukkig ben ik er toen goed vanaf gekomen. Eenmaal terug in Nederland zat ik in het laatste jaar van mijn vwo. Ik had de smaak van het reizen te pakken en besloot na mijn examens voor een jaar naar AustraliÃ« te vertrekken. Tijdens het leren zat ik met een surfblad opengeslagen voor mijn neus, voor de motivatie. Ik was net negentien toen ik naar AustraliÃ« vertrok. Na een maand in een hostel in Byron Bay verhuisde ik naar een buitenwijk. Ik deelde een huis aan het strand met vijf Australische surfers en uiteindelijk heb ik daar bijna acht maanden gewoond. Het was precies het leven waar ik van gedroomd had tijdens mijn schooljaren. Tijdens mijn verblijf daar heb ik echt de smaak te pakken gekregen, ik wilde dat surfen mijn leven werd.

En dat is goed gelukt?
Ja behoorlijk. Na mijn jaar in AustraliÃ«, heb ik HawaÃ¯ bezocht. Daarna heb ik een tijdje in Nederland gestudeerd en geld gespaard. Toen ik genoeg geld had verdiend ben ik eerst vijf weken naar Spanje en daarna voor een jaar naar Costa Rica vertrokken. Daar huurde ik een klein kamertje aan het strand. Behalve Costa Rica heb ik Nicaragua en Panama bezocht. Daarna heb ik een aantal maanden in Zuid-Afrika doorgebracht. Behalve langere trips heb ik vanuit Nederland ook kleine tripjes naar bijvoorbeeld de Canarische eilanden, Frankrijk en Spanje gemaakt. Ook probeer ik minstens eenmaal per jaar de Alpen te bezoeken want ik hou van snowboarden. Ik ben een aantal keren in HawaÃ¯ geweest en heb Christmas Island, Samoa, Fiji en Tahiti bezocht. Prachtige eilanden, maar erg duur. Op Tahiti heb ik vier maanden doorgebracht. Ik werkte als parelduiker op een parelboerderij in het midden van de oceaan. Dat was een heel bijzondere ervaring omdat ik volledig was opgenomen in de Tahitiaanse samenleving. Het duiken was fysiek heel zwaar, maar ook een grote uitdaging en natuurlijk was er een golf in de buurt waar alleen de parelduikers en ik surften. Ik heb korte trips gemaakt naar Mauritius, La Reunion, de Malediven, Sri Lanka, Nieuw-Zeeland, Mexico, Peru, Chili, MaleisiÃ« en Canada. Verder heb ik een aantal maanden gewoond en gewerkt in verschillen de delen van Amerika en AustraliÃ«. De laatste jaren heb ik voornamelijk in IndonesiÃ« doorgebracht. Dat land heeft mijn hart gestolen: de natuur, de cultuur, de vriendelijke bevolking en de kwaliteit van de golven is onovertroffen. In IndonesiÃ« ben ik momenteel bezig een bestaan op te bouwen.

Hoe kreeg je dat financieel voor elkaar?
Sinds mijn jaar in AustraliÃ« heb ik het reizen gecombineerd met een studie. Een aantal maanden per jaar studeerde en werkte ik in Nederland, de rest van het jaar reisde ik. Al het geld dat ik verdiende in Nederland ging regelrecht naar mijn vliegtickets, mijn ouders betaalden mijn studie. Zonder hen had ik het niet op die manier kunnen doen, ik ben hen daar erg dankbaar voor. Ik deed al mijn vakken tegelijkertijd en haalde altijd mijn tentamens in een keer. Dit was soms wel moeilijk maar werkte goed voor mij: ik kon honderd procent voor mijn studie en werk in Nederland gaan omdat ik er slechts een aantal maanden was. Daarna kon ik weer op reis. Surfen kost in principe niet veel geld. Ik heb een aantal jaren van boterhammen met pindakaas geleefd en verder surfte ik de hele dag.

Waarom speelt surfen zoâ€™n belangrijke rol in je leven?
Ik denk dat het contact met de oceaan erg reinigend werkt, niet alleen van buiten, maar ook van binnen. Dat eerste moment dat je het water induikt voel je je herboren. Alle moeheid, stress en zorgen vallen van je af. Ik denk dat het de meest gezonde verslaving is die er bestaat. Surfen is zoâ€™n enorme uitdaging, je krijgt nooit een tweede kans, elke golf is uniek. De sport kan erg frustrerend zijn, maar is mijn grootste bron van plezier. Ik denk dat elke beslissing die ik de afgelopen jaren heb gemaakt draait om het zo veel mogelijk kunnen surfen. Het heeft mijn leven dus behoorlijk beÃ¯nvloed. Ik heb ook wel het gevoel dat ik opofferingen voor surfen heb gedaan, maar dat is het wel waard. Ik heb veel te danken aan de sport. Doordat ik surf heb ik de meest prachtige plekken in de wereld bezocht. Ik zal er niet snel mee stoppen omdat geen enkele andere activiteit mij zoveel plezier geeft. Als je een goede golf pakt heb je een glimlach op je gezicht die er de hele dag niet meer afgaat.

Je hebt hier flinke indruk gemaakt met de grote golven die je surft, maar dat zal niet van de ene op de andere dag gebeurd zijn. Kun je beschrijven hoe die ontwikkeling tot stand kwam?
Dat is leuk om te horen. Ik heb niet echt een pasklaar antwoord op die vraag. Ik denk dat ik van nature niet echt bang ben aangelegd. Dat blijkt misschien al uit mijn poging om bijvoorbeeld Uluwatu te surfen toen ik nog nauwelijks kon staan. Ik kan me wel herinneren dat mensen mij complimenten gaven voor mijn pogingen grotere golven te surfen, maar dat kwam vaak als een verrassing voor mij. Ik vond er eigenlijk niets raars aan.

Geen traumatische wipe-outs gehad die je remmen?
De afgelopen jaren heb ik een aantal surfongelukken (voornamelijk contact met het rif) gehad en ben daardoor misschien voorzichtiger geworden, maar daar staat tegenover dat ik tot steeds meer in staat ben in het water. Ik denk dat je gewoon gewend raakt aan een bepaalde golfhoogte. Wat eerst hoog lijkt, wordt na een tijdje normaal. Ik vind het veel leuker iets grotere golven te surfen, het is een uitdaging en geeft een adrenalinekick.

Was er een specifiek moment dat je besefte dat je in staat was dat soort golven te rijden?
Ik heb dat niet echt door een ervaring beseft. Het was meer omdat andere mensen me er bewust van maakten dat ik het besef kreeg dat ik niet bang ben. Ik kan mij wel herinneren dat ik de eerste keer echt gebarreled werd. Het was vrij groot, ik stond rechtop en de golf trok ineens hol. Ik kwam er niet uit, wat vrij logisch was: ik ben regular, het was een linkse golf en ik greep niet eens mijn rail. Een jongen vertelde me later dat hij zich afvroeg of ik rechtop stond omdat ik heel goed kon surfen of omdat ik niet helemaal door had hoe ik het makkelijker voor mezelf kon maken. Het was dus het laatste. Ondertussen heb ik wel geleerd om mijn rail te pakken.

Er zijn niet heel veel meiden die op dagen met grote swells uitpeddelen.
Ik vind het inderdaad jammer dat ik in IndonesiÃ« wanneer de golven iets groter zijn meestal de enige vrouw in de line-up ben. Soms kijk ik om me heen in het water en zie ik honderd jongens en niet een ander meisje. Als er een ander meisje in het water ligt dan vormen we meteen een band: wij twee tegen de honderd jongens die ook aan het surfen zijn. Dat is meteen heel leuk! Ik heb gemerkt dat wanneer de golven iets groter zijn ik me veel meer moet bewijzen dan jongens, zij denken altijd dat ik niet zal gaan en ik word altijd heel erg gesnaked. Als ik me eenmaal bewezen heb krijg ik meestal wel veel complimenten. Verder merk ik toch dat ik fysiek een nadeel heb, jongens kunnen harder peddelen dan ik. In AustraliÃ« heb ik een aantal vrouwen uit de top zien surfen, dat was geweldig om te zien. Het niveau van de vrouwen is de afgelopen jaren enorm gestegen, ook in grote golven surfen zij echt heel goed. Het lijkt me leuk eens in IndonesiÃ« met een van hen te surfen.

Wat doe je nu zoal?
In december 2005 heb ik mijn bul in communicatiewetenschap behaald. Het afgelopen jaar stond voornamelijk in het teken van surfen. Ik heb acht maanden in IndonesiÃ« doorgebracht en twee maanden in Zuid-Amerika. Momenteel ben ik op zoek naar een baan op Bali, daar wil ik nu permanent gaan wonen. De afgelopen jaren heb ik voornamelijk op de andere Indonesische eilanden doorgebracht, maar Bali is het makkelijkst en het veiligst om je als buitenlander te vestigen. Terwijl ik dit schrijf ben ik in AustraliÃ« waar ik net een maand heb doorgebracht. Ik ben van plan in april weer naar IndonesiÃ« terug te keren.

Hoe ziet een â€˜standaardâ€™ dag van jou eruit?
Dat is een lastige vraag omdat ik altijd op andere plekken zit. Als ik op Java ben zijn de golven meestal wel goed dus besteed ik het merendeel van mijn tijd aan surfen. Verder doe ik elke dag yoga. Ook als er geen golven zijn verveel ik me nooit: ik hou van schrijven dus zit meestal een paar uur per dag achter de laptop. Ik zet me bijvoorbeeld in voor www.teazel.net een online community voor surfers. Het afgelopen jaar heb ik de Indonesische taal geleerd, daar heb ik vrij veel tijd aan besteed en verder schilder ik. Meestal zorg ik ervoor dat ik tijdens de zonsondergangen met een drankje op het strand zit. De laatste twee maanden van het seizoen heb ik voornamelijk in Bali doorgebracht waar ik wat modellenwerk heb gedaan en ik op zoek ben gegaan naar een baan. Helaas heb ik daar tot nu toe nog geen succes mee gehad, maar volgend seizoen ga ik verder zoeken.

Waar zie je jezelf over tien jaar?
Er moet wel iets heel vreselijks gebeuren als ik dan niet meer surf. Verder ben ik hopelijk dan nog steeds aan het reizen. Op dit moment is mijn ideaal om acht maanden per jaar in IndonesiÃ« door te brengen, een maand in de sneeuw, een maand in AustraliÃ«, een maand in Nederland en nog een maandje ergens anders op de wereld….Nu moet ik nog een manier vinden om dat te financieren! De volgende stap is nu in ieder geval een huis op Bali, met een groot gastenverblijf zodat iedereen kan komen logeren! Maar alles is mogelijk, misschien wil ik daar over tien jaar helemaal niet meer wonen. De situatie blijft toch vrij instabiel daar… niet alleen economisch (corruptie en bommen) maar tevens fysiek (aardbevingen en tsunamiâ€™s). Misschien woon ik over tien jaar wel in Afrika. Zolang het maar warm is en dichtbij de zee, sluit ik niets uit.

Heb je nog contact met Nederland en zie je nog wel eens mensen van hier?
Ik heb een vrij hechte groep van Nederlandse vriendinnen waar ik zo veel mogelijk mee e-mail, maar ik zie ze alleen wanneer ik in Nederland ben. Nu is de situatie anders omdat het merendeel van die groep ook in het buitenland woont. We zijn allemaal over de wereld verspreid. In surfoorden ga ik vaak alleen maar met jongens om, ik ben dat wel gewend maar het is toch leuk om met meisjes op te trekken. Gelukkig heb ik nu veel vriendinnen op Bali. Ik ga eigenlijk alleen met Nederlanders om wanneer ik in Nederland ben. Ik kom nooit landgenoten tegen op de plekken waar ik ben. Het merendeel van mijn vrienden komt uit het buitenland. Ik heb ook nooit met Nederlandse vrienden naar het buitenland gereisd, ik reisde tot twee jaar geleden altijd alleen, nu reis ik met mijn Australische vriend. Ik ken veel mensen over de hele wereld en bezoek hen. Dat is zeker voor surfen erg handig, want je weet meteen waar de beste surfspots zijn.

Surf je nog wel eens in Nederland?
Ik ben de laatste jaren voor mijn studie en werk steeds naar Nederland teruggekeerd maar heb er de afgelopen vijf jaar erg weinig gesurft. Ik probeerde het wel, maar mijn werk en studie gingen altijd voor. Ik vind dat ik beter af ben om geld te verdienen in Nederland en elders te surfen. Af en toe begint het wel te kriebelen en ga ik surfen, maar die sessies zijn op een hand te tellen.

De surfscene in Nederland is de laatste jaren enorm gegroeid. Jij komt slechts af en toe hier, maar wat voor indruk maakt dat dan op jou?
Ik vind het wel leuk dat er in Nederland een surfscene is. Als ik dat aan mensen in het buitenland vertel zijn ze meestal verbaasd. Wanneer ik in Nederland ben ga ik vaak naar het strand, maar ik probeer surfen een beetje uit mijn gedachten te bannen. Ik kan me dan beter concentreren op andere zaken. Ik weet dus eigenlijk vrij weinig van wat er omgaat in de Nederlandse surfwereld. Ik denk dat elke Nederlandse surfer wel weet dat het niveau van de golven niet top is en de meeste reizen vaak toch af naar het buitenland. Het surfniveau in Nederland is in verhouding natuurlijk niet zo hoog, maar dat is ook logisch met zo weinig echt goede dagen. Op zich denk ik dat wanneer je plezier beleeft aan surfen het niet uitmaakt waar je bent. Ik surfte vroeger ook in
de winter prutgolven in Scheveningen, ik heb gewoon het geluk gehad om meestal betere golven te surfen. Verder ben ik vaak onder de indruk van surfers die op kleine, onshore golven heel goed kunnen surfen, want dat is zeker niet makkelijk.

Word jij nog door een bepaald merk ondersteund?
Op het moment heb ik alleen een boardsponsor: Light-surfboards (IndonesiÃ«). Dit bedrijf is gevestigd op Bali, een Hawaiaanse shaper maakt mijn boards daar. Oâ€™Neill Europe heeft mij het afgelopen jaar van kleding en financiÃ«le steun voorzien. Ik doe niet mee aan wedstrijden, ik ben te oud om daar mee te beginnen. Mijn voordeel is dat ik toevallig niet bang ben voor iets grotere golven. Tijdens mijn trips val ik op, omdat ik meestal het enige meisje in het water ben.

Een boardsponsor komt waarschijnlijk goed van pas wanneer je vaak in serieuze golven ligt?
Ja, dat is wel een uitkomst. Meestal reis ik met een 6â€™0â€ of 6â€™2â€ shortboard, een 6â€™6â€ en een 7â€™0â€ gun. Daarnaast neem ik liefst een paar extra boards mee, want ik breek ze nogal vaak. In IndonesiÃ« zijn ze gelukkig goed in het repareren van gebroken boards. ls ik een aantal maanden ergens doorbreng waar je moeilijk aan nieuwe boards kan komen rijd ik wel eens boards die al vier keer gebroken en gerepareerd zijn. Voor die golven daar maakt dat toch niet uit. Ik let er altijd op dat mijn boards dik geglassed zijn, ik heb liever een wat zwaarder board dat minder snel breekt dan een heel licht board. Ik probeerde vroeger altijd zo klein mogelijke boards te rijden maar pak nu eerder mijn 6â€™6â€ of zelfs mijn gun voor bepaalde krachtiger plekken in IndonesiÃ«. Met een groter board maak je het jezelf makkelijker om de golven in te peddelen. Voor volgend jaar heb ik mijn shaper een enorme 7â€™3â€ gun voor grote golven in IndonesiÃ« laten shapen, ik ben erg benieuwd.

Tot slot, nog tips voor Noordzee-surfers die ook bijvoorbeeld op een spot als G-land willen surfen?
Wanneer er een grote swell op bijvoorbeeld G-land staat, moet je wel een bepaald niveau hebben. Incompetentie in de line-up op grote dagen is erg gevaarlijk. Fouten kunnen slecht afl open en het ziekenhuis is erg ver weg. Het is handig om het enigszins op te bouwen, steeds je grenzen verleggen en steeds grotere golven surfen. Ik denk dat het helpt om niet bang zijn om te vallen. Wanneer je voor een golf peddelt en twijfelt of je het gaat redden kun je het beter toch proberen. You donâ€™t know if you donâ€™t go!

Wil je 6 surf mag. #1 2007 thuis ontvangen? Bestel hem HIER in de Soulshop!

van