Interview met Quinda Verheul
Kunstenares Quinda Verheul (30) werd geboren in Vinkeveen en studeerde na een stage in Berlijn af aan de Design Academy Eindhoven. Ze reisde per fiets door Europa en Marokko, was een half jaar artist in residence in Yogjakarta (Indonesië) en streek toen neer in Rotterdam. Ze vindt inspiratie in de natuur, met name in berglandschappen, en de invloed die mensen op hun natuurlijke omgeving hebben. In haar werk probeert ze door het combineren van spiegels en natuurlijke elementen mensen te bewegen zulke werkelijkheden onder ogen te zien, of zoals zij het noemt: avoiding the action of avoiding. Haar werken nodigen uit om te reflecteren op jezelf en zodoende te groeien. Onlangs keerde ze terug naar Marokko om een nieuwe kant van zichzelf te ontdekken: die van ultra distance racer tijdens de Atlas Mountain Race. We vroegen haar naar de AMR, fietsen in het algemeen, ultraracen in het bijzonder en trouwens, waarom fietste ze laatst een cirkel van 600 kilometer?
Hoe lang fiets je al en op wat voor manier?
Ik was drie jaar, toen ik zonder zijwieltjes kon fietsen. Losse handen toen ik zeven jaar oud was, maar het was niet mijn favoriete bezigheid. Voetballen deed ik wel graag, ik heb zelfs een tijd in de selectie voor Jong Oranje gezeten, maar eigenlijk alle sportieve dingen vond ik leuk, behalve wandelen of fietsen. Dat was eerder iets wat dan moest op vakantie, met je ouders vanaf de camping naar een dorp. Zeg maar gerust dat ik zo’n vervelende tiener was, niet vooruit te branden. Pas veel later in 2017 besloot ik een racefiets te kopen. Er was wel meteen die ambitie om ver te reizen. Ik deed helemaal geen research en ging met een totaal ongeschikte fiets en set-up op pad door Europa. Pas veel later zag ik het nut in van een helm en klikpedalen. Inmiddels word ik niet meer zo enthousiast van een dertigkilometerrondje. Meer kennis, meer opties, meer uitdagingen, meer skills en daarbij horende opties.
Je volbracht afgelopen voorjaar de AMR. Waarom deed je mee?
Ik kwam tot de ontdekking dat er zoiets bestond als lange afstanden fietsen. Ik volgde op afstand de Silk Road Mountain Race. Het landschap, de omstandigheden, het solo-avontuur, dat leek me fantastisch spannend en ergens wilde ik daar ook wel aan meedoen. Ik had toen alleen nog maar een racefiets. Tot de Atlas Mountain Race zich aandiende. Dit was dichter bij huis, ik kende het landschap enigszins en misschien was er ook wel een fiets te organiseren. Anders kon ik altijd nog op mijn 90’s Trek mountainbike gaan. Dit wilde ik, hoe dan ook. Dus schreef ik mij in en begon vaker, regelmatiger en wat doelgerichter voor te bereiden.
En wat deed het met je?
Alles is nieuw, ik ben nieuw in de wereld van fietsen, fietsers, bijbehorende regels en gedragingen. Ik fiets graag alleen, dan ben ik niet afhankelijk van de ander, kan ik volledig mijn eigen pad gaan. In tegenstelling tot mijn werk, waar ik veel met anderen samenwerk, hoef ik tijdens solotochten even met niemand anders rekening te houden. De herinnering aan de AMR verandert naarmate de tijd verstrijkt. Direct na de race was alles vers, als ik erover vertelde klonk het al snel als een verschrikkelijk nare ervaring. Dat is helemaal niet zo, althans ik ervoer het als een van de tofste dingen die ik ooit heb gedaan. Halverwege de race vertelde ik aan Kenton, een documentairemaker, dat ik het nogal een idiote tocht vond. Wie doet nou zoiets, met nog 180 deelnemers door bergachtig landschap fietsen, maandenlang voorbereiden? Maar toch, het bleek zo leuk te zijn dat ik me eigenlijk al meteen voor een volgende wedstrijd wilde gaan inschrijven. Nu wil ik meer, nog een uitdaging. Skills uitbreiden om de technische stukken beter te fietsen.
Wat voor soort mensen zijn ultra-racers?
Avonturiers… en creatievelingen. Creatief, omdat je soms voor gekke dingen komt te staan, er is geen hulp bij de hand en je moet dan inventief omgaan met dat wat je hebt meegebracht. Je bent niet per definitie prof-atleet, je moet het vooral leuk vinden om problemen op te lossen, de lol ervan inzien dat het soms heel erg tegenzit. Ik heb me echt rot gelachen af en toe, over hoe absurd de situaties waren. Daarnaast zijn deelnemers nieuwsgierig, bijzonder, warm. Vriendelijke mensen en ook wel een beetje gek. Iedereen komt ergens anders vandaan, met diverse achtergronden, met een ding gemeen en dat is een liefde voor het op een fiets door het landschap voortbewegen onder een bepaalde tijdsdruk.
Is er een wisselwerking tussen Quinda de kunstenaar en Quinda de fietser?
Er is geen directe wisselwerking, maar zowel kunst als fietsen maakt mij blij. Ik zie dingen en ben afgeleid op de fiets, dan wil ik even stoppen, bijvoorbeeld om naar de wolken te kijken. Ik kan wel heel fijn nadenken terwijl ik fiets en krijg soms nieuwe ideeën. En het fietsen heb ik nodig om rust te krijgen in lichaam en hoofd. Het is niet een wisselwerking zoals ‘een plus een is twee’. Zoals alles in het leven ontstaan er associaties door wat je tegenkomt. Op de fiets ben ik in het hier en nu, voel ik de wind, de zon en zie ik de omgeving. Er is ruimte om te reflecteren. Ik fiets natuurlijk vooral in Rotterdam en omgeving. Dat is niet per se directe inspiratie voor een nieuw werk met marmer en spiegels of zand. Wel kreeg ik in IJsland het idee om met zwarte spiegels te werken. En wilde ik door het fietsen in Marokko een serie tekeningen maken.
Onlangs reed je de grootste cirkel die in Nederland mogelijk is. Waarom?
Daar is echt geen goede reden voor. Het is een totaal onnodige, zelfverzonnen uitdaging, gewoon omdat het mij grappig leek. Eerder reed ik in een radius van vijftien kilometer om mijn woning, dat werd een 180 kilometer-rit. Als ik een route maak met Komoot, kijk ik vaak naar de omgeving, waar is het groen, zijn er al mooie paadjes aangegeven? Wat ik leuk vond aan het maken van de cirkelroute, is dat er geen focus is op het vinden van het mooiste gravelpad of om een stadskern heen, maar juist op zo dicht mogelijk bij die perfecte cirkel uit komen. Daardoor rijd je door woonwijken en gekke straten, die je normaal gesproken zou ontwijken en als onhandig zou ervaren. Die cirkel was een uitdaging, omdat je bijvoorbeeld pontjes wilt vermijden. Het verraste mij enorm hoeveel provincies ik aandeed en wederom bevestigde deze rit hoe divers het Nederlandse landschap is. Daar hoef je geen rondje van 600 kilometer voor te fietsen en al helemaal niet in 36 uur, zoals ik deed. Toch was het wel spannend en ik hou van zo’n gekke uitdaging. Met voldoende basisconditie en eten kun je het heel lang volhouden.
Je maakte op Komoot een mooie collectie over de rit en je hebt er ook ruim honderd highlights aangemaakt. Zie je Komoot behalve als route-instrument ook als podium om mensen te bereiken?
Komoots routeplanner is het belangrijkste aspect aan het platform. Daarnaast is het leuk om mensen te inspireren om op avontuur te gaan. Stiekem vind ik het ook vleiend om van een vriend te horen dat als hij een stuk gaat fietsen hij even door mijn Komoot-routes scrolt, dat realiseerde ik mij eigenlijk helemaal niet. En zelf doe ik dat ook, als ik even geen inspiratie heb waar ik naartoe wil fietsen kijk ik naar de routes van mijn vrienden. Het maken van een verhaal en beelden vind ik wel heel fijn. Ook het delen van kennis is via deze weg gemakkelijk. Zo ontstaat er een soort collectie van je avonturen en is het mogelijk die uit te wisselen met de mensen die daar interesse in hebben.
Hoe zou je je relatie met je fiets beschrijven?
Tja, nogal bijzonder. Het blijft een tool, maar als je steeds samen op avontuur gaat ontstaat er een band. Tijdens de Atlas Mountain Race was ik soms heel moe, maar mijn Sour nooit. Die heeft geen moment gehaperd, was altijd ready to go, fris en fit. Ik ben Chris en Henry van Sour Bicycles ontzettend dankbaar voor het steunen van mijn gekke avonturen. Ik stond klaar om met mijn 90’s Trek mountainbike te gaan en toen kwam deze Sour Purple Haze op mijn pad, Parallel Handbuilt heeft hem helemaal opgebouwd en speciaal voor de race hebben we een Budget Mullet geïnstalleerd met SRAM Rival-shifters en een GX Eagle-derailleur, waardoor het mogelijk was een 11-52 cassette te monteren. Met alle steile klimmetjes was dit echt waanzinnig.
Hoe verhoudt je liefde voor je fiets zich tot het materialisme dat je in je werk als kunstenaar bestrijdt?
Hm, we moeten even duidelijk krijgen wat we hier precies bedoelen met materialisme. De overtuiging van het stoffelijke, de materie waar onze wereld uit bestaat, zonder het mooier te maken met geloof? Of doel je op de variant van materialisme waarin we altijd weer nieuwe spullen en dingen willen?
Ik meende te hebben gelezen dat je je afzet tegen die laatste variant, dus dat bedoelde ik.
Dit is een heel goede vraag. Daar worstel ik best wel mee, omdat ook ik houd van fijne mooie spullen en tools in mijn studio. Ik wens een grotere studio, een vakantie, een mooi huis, een auto, mooie kleding en mooie fietsen. Er zijn van die dagen, dat ik denk: waar doen we het allemaal voor? Veganistisch eten, met de trein in plaats van vliegen… Dan is er bijvoorbeeld weer een koraalrif in twee dagen door een hittegolf uitgebleekt, waarna het afsterft. En zijn de gevolgen niet te overzien van het mijnen naar goud op de zeebodem. Wist je bijvoorbeeld dat zand schaars is? Zand, bruikbaar zand om mee te bouwen en snelwegen mee aan te leggen, dat raakt op of is eigenlijk al op. En zolang het kan blijven we bergketens opblazen voor mineralen en andere grondstoffen. En veranderen we niets aan de vlees- en melkconsumptie. Ik voel me dan zo klein en dat zijn we natuurlijk ook. Anyway, dit is waar mijn werk over gaat. Je mag het ook gewoon esthetisch aantrekkelijk vinden, of lelijk. Maar de drive om het te maken komt voort uit de schaarste van de materialen op onze aarde. En de drang die er altijd blijft om meer te willen, te vernieuwen, de aarde uit te putten. Een koraalrif groeit niet zomaar terug, een berg kan niet zichzelf weer herstellen, langzaamaan houdt het een keer op. Maar het is zo onzichtbaar voor velen van ons, dat neem ik niemand kwalijk. Het gaat mij er om dat dit nu zo is en tja, soms heb je dan de kans om in een van mijn spiegels te kijken…
In je werk daag je mensen dus uit om aandacht te hebben voor wat echt is, om te reflecteren op zichzelf. Je hebt een Insta-account genaamd ‘avoidtheavoid’. Is er een specifiek moment in je leven geweest waarop je ophield te ‘vermijden’?
Ik wil niet claimen dat ik daarmee ophield, dan zou ik een soort heilige zijn of zo, hahaha. Weer een heel ander verhaal. Dat lukt niemand, het is een menselijke eigenschap, die er onder andere is om te overleven. Althans dat denk ik, zoals er zoveel eigenaardige trekjes zijn in het menselijke gedrag. Echter wil ik mijzelf en anderen uitdagen om eerlijk te durven kijken naar jezelf. Wanneer er een onenigheid is, is het makkelijk om de schuld bij de ander te zoeken, een uitweg te zoeken. Maar wat draag jij zelf bij?
In een verslag van de AMR noemde je het een ‘long, weird, intense XTC trip’. Hoe voorkom je dat fietsen, door het opwekken van al die geluksstofjes, juist een ontsnapping aan de werkelijkheid wordt?
Shit, ik kom er nooit meer vanaf hè, die uitspraak, hahaha. Fietsen is een ontsnapping. Ontsnapping aan de onbeantwoorde e-mailtjes, telefoontjes en eindeloze to-do lijstjes. Die zijn er dan gewoon even niet. Het is natuurlijk een privilege om te kunnen kiezen om te gaan fietsen, maar zonder de uitlaatklep die fietsen is, zou ik alle andere dingen niet kunnen doen. Waar ik op doelde zijn de bizarre omstandigheden. Stel je even een woestijn voor met daarin dorpjes waar zelden toeristen doorheen komen. En dan ineens in 1 week, zelfs op 1 dag, plusminus 180 deelnemers die langsrijden die, allemaal op een spaceship fietsen, in shiny gekleurde lycra-pakjes. Noem ons voor het gemak aliens, want dat zijn we toch…? Van een andere wereld, hongerig en dorstig het landschap trotserend. Het contrast was waanzinnig. Daar stond ik dan, een omelet te bestellen in mijn strakke korte broek, blote benen, dan heb je wel de aandacht. Er gebeurt zo ontzettend veel in een paar dagen, je slaapt weinig en fysiek geef je alles. Dat zorgt ervoor dat je lichaam en hersenen anders gaan functioneren. Zulke sensaties ervoer ik voor het eerst, alles is nieuw. En sommige verschijnselen vond ik vergelijkbaar met een xtc-trip. Dat is nog best lastig uit te leggen. Hallucinaties zijn er in ieder geval een onderdeel van, je moet het denk ik zien als microslaapjes. Je ogen zijn gewoon open, maar je hersenen willen rusten. Ook moet je je voorstellen, dat als ik besloot te slapen dat door de vele indrukken de dromen erg intens waren. Als dan de wekker ging, voelde het niet eens alsof ik geslapen had. Het is jouw unieke ervaring, die niemand anders zo ervaart als jij en die ook moeilijk is na te vertellen.
De route van Quinda vind je op onze Komoot pagina, klik hier voor het eerste deel en hier voor het tweede deel!
Tekst door Quinda Verheul en Jan Koelmans
Beeld door Jonny Hines en Lian van Leeuwen
De nieuwste uitgave van Wielrenblad kun je bestellen in de Soul Webshop. Losse exemplaren zijn ook weer verkrijgbaar in de betere boekhandels. Ook is Wielrenblad #2 2020 beschikbaar in de Soul Kiosk App. Wil je voortaan geen nummer van je favoriete magazine meer missen? Word dan snel abonnee van Wielrenblad. Dan ontvang alle nummers als eerste in je brievenbus en profiteer je van alle voordelen voor onze trouwe abonnees. Bovendien houd je ook meer tijd over voor je volgende tocht!
