EP-SYSTEMEN VAN SHIMANO
MAAK KENNIS MET PRESTATIE, INTEGRATIE & CONNECTIE.
Wie zich ook maar enigszins heeft verdiept in de elektrische fiets kan het niet zijn ontgaan dat de e-bikemotor zich in rap tempo ontwikkelt. Een van de voortrekkers in deze is fietsgigant Shimano. Hun EP-motoren genieten een goede naam als het gaat om de balans tussen kracht en gewicht, en zeker de integratie met de versnellingssystemen uit eigen stal is lovenswaardig. We duiken in de laatste updates omtrent het systeem, zodat je begrijpt waar een e-bike met Shimano EP voor staat.
Het EP-platform bestaat al sinds 2020. Dit jaar heeft het vlaggenschip een upgrade gekregen in de vorm van de EP801 en is er een voordeliger broertje bij gekomen, de EP601. Ook wel de EP8 en EP6 genoemd. Waar de EP8 met name voor e-mountainbiken is ontwikkeld, daar is het EP6-systeem bedoeld als een breed inzetbare variant, een motor die geschikt is voor allerlei sportieve e-bikes.
Wat krijg je als je een e-bike kiest met één van de EP-motoren? Allereerst, de trapbekrachtiging is bijzonder natuurlijk en gecontroleerd. Dit is zeer welkom wanneer je tijdens het e-mountainbiken snel wilt reageren op plots veranderende omstandigheden in het terrein. Met de ontwikkeling van de EP8 is het Shimano gelukt om hun natuurlijke en gecontroleerde trapbekrachtiging te combineren met een hoger koppel van 85 newtonmeter, geschikt voor extremer gebruik. De EP6 lift hier volledig op mee, waarmee hoogwaardige prestaties nu ook beschikbaar zijn voor andere vormen van e-biken dan het e-mountainbiken.
Motoren van andere merken met een vergelijkbaar koppel kunnen je nogal eens het gevoel geven dat ze het fietsen te veel van je overnemen. Je raakt dan de controle wat kwijt en moet dikwijls anticiperen op wat gaat komen. Denk daarbij aan te veel ondersteuning in bochten of een ondersteuning die nog even doorgaat terwijl jij de pedalen al stil houdt. De EP-motoren zijn bijzonder responsief, de gehele trapbekrachtiging is in lijn met wat je zelf fietst. Zelfs in de krachtige boost-stand waarin het 85 newtonmeter koppel volledig wordt benut raak je niet onaangenaam verrast. De bekrachtiging is altijd subtiel en reageert adequaat. Dit geeft je niet alleen controle, het bezorgt je ook een heel natuurlijke fietservaring.
INTERGRATIE
EP-motoren werken goed met alle naaf- en derailleurversnellingssystemen van Shimano alsook met versnellingssystemen van andere merken. De EP-motoren komen echter maximaal tot hun recht in combinatie met Shimano’s elektronische Di2-versnellingen. Deze elektronische versnellingen zijn er zowel in varianten met interne naaf als met derailleur.
De combinatie van elektrische motor en elektrische versnellingen resulteert in een naadloos afgestemd systeem; trapbekrachtiging en schakelsysteem vormen een gebruiksvriendelijke eenheid. Zodra je schakelt op een e-bike met een EP-motor dan wordt de druk op het versnellingssysteem heel even verminderd, zodat het schakelen vloeiend gaat. Bijkomend voordeel is dat de duurzaamheid van de aandrijving zo wordt vergroot. Door de drukvermindering gaat het schakelen met minder weerstand en dat zorgt voor minder slijtage.
Met de komst van Shimano’s nieuwste elektronische Di2-versnellingen is een nog intensievere samenwerking tussen de motor en de versnellingen ontstaan. De functie Autoshift staat voor optimaal automatisch schakelen en Freeshift voor automatisch schakelen zonder te hoeven trappen (bij een derailleurversnellingssysteem). Altijd fietsen in de juiste versnelling is niet alleen prettig, het draagt ook bij aan een langere levensduur van de aandrijving. Tevens kan op dit EP-platform ABS Bluebrake worden aangesloten, wat resulteert in zorgeloos remgedrag.
CONNECTIVITEIT
Met de E-Tube Project Cyclist-app kun je de bekrachtiging intuïtief eenvoudig aanpassen aan je eigen voorkeuren. Wat je exact op welke manier kan instellen via de app verschilt een beetje per type EP-motor, maar in hoofdlijnen komt het bij alle uitvoeringen op hetzelfde neer. Allereerst zijn er twee gebruikersprofielen waar je eenvoudig tussen kunt wisselen. Dit is handig wanneer je jouw fiets op meerdere manieren gebruikt of bijvoorbeeld deelt met iemand anders. Forens je doordeweeks en presteer of recreëer je in het weekend? Fietsen in het vlakke Nederland of tripjes naar bergachtig buitenland? Solo of in een groep? Verhard of onverhard terrein? Maak voor elke toepassing een profiel aan, zodat je een bekrachtiging hebt die past bij waar en hoe je fietst.
Binnen de profielen zijn er drie ondersteuningsstanden – Eco, Trail en Boost – die je vervolgens weer kunt aanpassen met de finetune-optie, hiermee pas je de mate van kracht en het karakter van de motorbekrachtiging aan. Je stelt per stand (Eco, Trail, Boost) de mate van bekrachtiging in op een schaal van 1 tot 10. Met andere woorden, hoe Eco wil je dat Eco is, enzovoorts. Vervolgens kun je per stand instellen hoeveel de maximale torque is, oftewel het koppel (minimaal 20 newtonmeter en maximaal 85 newtonmeter) en tot slot kun je per stand de mate van assist start bepalen, van mild tot snel. Dit bepaalt hoe vlot/progressief je wilt dat de bekrachtiging reageert op je pedaaldruk.
Naast de Finetune-opties zijn er standaardprofielen beschikbaar waaruit je kunt kiezen. Met de app kun je bovendien ook troubleshooten in het geval van storingen en je kunt zelf systeemupdates uitvoeren.
Doordat de nieuwe EP-motoren zijn uitgevoerd met ACC- en CAN-BUS-poorten kunnen allerhande externe apparaten (lees: niet-Shimano) worden aangesloten en communiceren. Hiermee stelt Shimano zich open voor derden om hun eigen systeem te verrijken met andere toepassingen. Je kunt hierbij denken aan een geavanceerd navigatiesysteem dat gebruikmaakt van output uit het motormanagement en de mate van ondersteuning dusdanig inregelt dat je accu-inhoud over de hele geplande route wordt verdeeld en je niet onverhoopt met een lege accu komt te staan.
ACCU’S
Shimano heeft zowel geïntegreerde (niet uitneembare) als uitneembare accu’s. De vaste niet uitneembare accu’s worden door de fietsfabrikant in de schuine onderbuis van de fiets geplaatst en zijn uiteraard wel te vervangen, maar ze zijn niet gemaakt om even snel uit de fiets te halen en binnen op te laden. Deze geïntegreerde accu’s worden in varianten van 630 wattuur en 504 wattuur geleverd. Uitneembare accu’s zijn er voor dezelfde schuine onderbuis (downtube) van het fietsframe of voor de bagagedrager. Downtube-accu’s zijn er in 630, 504 en 418 wattuur. Bagagedrager-accu’s in 504 wattuur of 418 wattuur. Shimano garandeert dat de accu’s na 1000 volledige ladingen nog 60 procent presteren. Dit zijn cumulatieve ladingen dus twee keer de helft opladen is 1 volledige laadbeurt. En 60 procent wil zeggen dat je nog 60 procent actieradius overhebt ten opzichte van een nieuwe accu. Shimano-accu’s laden marktconform op qua laadsnelheid, waarbij de eerste 80 procent in grofweg 60 procent van de totale oplaadtijd gaat. Doordat het Shimano-systeem open is kunnen ook accu’s van derden worden aangesloten. Deze externe partijen moeten wel door Shimano zijn gecertificeerd. Eén van deze merken is Darfon, die een 726 wattuur accu aanbiedt.
EN VERDER?
Wat is er verder allemaal nieuw of opvallend? De nieuwste EP-motoren beschikken over een nieuwe Trail-modus die niet meer lineair, maar progressief ondersteunt. Hierdoor heb je op vlak terrein standaard minder energieverbruik en neemt de trapbekrachtiging toe naarmate de helling steiler wordt. In de praktijk zul je minder hoeven te schakelen of wordt er minder voor je geschakeld en/of hoef je minder van ondersteuningsstand te wijzigen tijdens het fietsen.
De EP6 heeft vrijwel dezelfde prestaties en mogelijkheden als de EP8, maar is uitgevoerd met minder luxe materialen, waardoor deze vooral wat zwaarder is. De EP8 met 2,7 kilogram heeft een magnesium behuizing en de EP6 in aluminium weegt 3 kilogram. Magnesium is niet alleen lichter, het voert ook beter warmte af en dat is gunstig voor de prestaties van de motor.
EP-motoren zijn stiller, hebben 36 procent minder luchtweerstand dan andere motoren uit de Shimano-familie en zijn 20 procent zuiniger. Het EP-systeem werkt gegarandeerd tussen de -10 en +50 graden Celsius en blijft in opslag goed tussen de -20 en +60 graden Celsius. De compacte vorm van de motor geeft de e-bike meer speling ten opzichte van de ondergrond. Dit is een vereiste met mountainbiken en kan handig zijn bij hoge stoepranden en bij de overgang naar een steile trap naar een parkeerkelder of iets dergelijks. Het voorkomt dat je e-bike vastloopt/beschadigt. De EP-motoren maken gebruik van dezelfde montagepunten als voorgaande Shimano-motoren, waardoor fietsfabrikanten hun frameontwerp niet hoeven aan te passen.
Zodra de wettelijk toegestane snelheid wordt behaald schakelt de motorondersteuning uit. In de praktijk ervaar je daardoor in Europa boven 25 kilometer per uur, of iets hoger, de weerstand van de motor. Shimano heeft dit (ont)koppelmechanisme verfijnd, waardoor de overgang met minder weerstand gepaard gaat.
WATERBESTENDIG
De EP-systemen zijn IPX5-waterbestendig. Dit houdt in dat het hevige regenval aankan. Om precies te zijn voldoet het aan de norm van 12,5 liter per minuut sproeien. Dit houdt echter niet in dat je jouw fiets in water kunt onderdompelen. Dus ben je op avontuur en moet je een rivier doorwaden, neem hem dan op de schouder, dat is voor je fiets sowieso het beste. Ook de oplader van de accu is IPX5, waardoor je zorgeloos je fiets buiten kunt opladen. Handig als je bijvoorbeeld onderweg bent en tijdens een regenbui schuilt bij horeca en intussen buiten je e-bike bijlaadt.
BEDIENING
EP-motoren hebben een walk-assistfunctie die ervoor zorgt dat je bike met je mee rolt en jij deze niet hoeft te duwen. Deze assist kent zelfs een intelligente versie die de output van de motor automatisch aanpast als de helling steiler wordt. Ideaal als je de trap van een parkeerkelder op loopt of een steile bergpassage neemt.
De bediening van de trapbekrachtiging gebeurt via plus- en min-knoppen naast het handvat. Deze knoppen hebben een duidelijke klik en zijn wat hol gevormd, zodat je duim er niet snel af glijdt. De compacte display kan direct naast de knoppen worden gemonteerd of naast de stuurpen in het midden. Op de display zijn de gebruikelijke gegevens af te lezen en in combinatie met Di2 kun je tevens zien in welke versnelling je fietst.
Beide EP-motoren worden ook in een robuuste Cargo-variant geleverd. Speciale firmware zorgt ervoor dat je met een zware bakfiets dezelfde vlotte en krachtige prestaties ervaart als op een lichtere sportieve e-bike.
Nexus Inter 8 en 5E en Alfine 8 en 11 zijn de Di2-naafversnellingen, oftewel elektronische varianten. Waarbij de Inter 5E specifiek op e-bikes is gericht en een compleet Shimano-naafversnellingssysteem het beste tot z’n recht laat komen. Lees hierover meer in editie 2 2022 van Electrified. Elektronische Di2-derailleurversnellinggroepen betreffen Deore XT en CUES.
Los van alle technologische prestaties is er nog een andere reden om voor een e-bike met Shimano te kiezen. Vrijwel elke zichzelf respecterende fietsenwinkel is Shimano-dealer. Dus sta je een keer ergens met pech dan is een dealer nooit ver weg en voor preventief onderhoud is er altijd een dealer in de buurt. En zolang je internetverbinding hebt zit er een kans in dat je zelf met de app een fout kunt opsporen en herstellen.
Kortom, met EP koppelt Shimano kracht en functie aan een ultieme gebruikerservaring, afgestemd op je eigen rijstijl. Een knap staaltje techniek dat het e-biken naar een hoger plan tilt. Door het systeem open te stellen voor andere partijen kan er ook nog eens waarde worden toegevoegd door derden. En we zijn benieuwd waar dat toe gaat leiden.
Dit artikel “Prestatie, Intergratie & Connectie” komt uit Electrified #2 van 2023. Kijk voor meer artikelen of voor meer electrified nieuws en reviews, leesvoer en de andere magazines op Ebike magazine. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Electrified magazine en volg ons op Facebook en Instagram.
