Kitesurfen in Brazilië – 800 kilometer downwind voor het goede doel

In 2017 besloot ik samen met een collega mee te doen aan de welbekende kitesurf marathon Hoek tot Helder. Vanwege de bijzondere ervaring, maar net zo goed om de Hartstichting te steunen.  

Tekst: Jan Willem Markvoort 
Foto’s: Jasper Blauw 

Passie voor wind en water 

Sinds 16 jaar werk ik bij Van Oord en de laatste jaren doe ik dat in de rol van Engineering Manager op projecten in uitvoering. Van Oord is een maritieme aannemer en bouwt onder andere havens, eilanden en windmolenparken op zee. Ook in mijn werk kan ik de passie voor wind en water dus goed kwijt. De liefde voor het kitesurfen bleef bij mijn werkgever niet onopgemerkt. Tijdens het fondsen werven voor de Hartstichting, als onderdeel van onze deelname aan het evenement Hoek tot Helder, is het idee ontstaan om kites te laten ontwerpen met het Van Oord-logo. Van een groep collega’s met een gedeelde passie voor de sport ontstond een officieel team, Kite Team Van Oord. 

De afgelopen twee jaar is Kite Team Van Oord flink geprofessionaliseerd. Aan de hand van een vijfjarenplan werken we gericht aan de doelstellingen om collega’s met elkaar te verbinden door de sport, geld op te halen voor goede doelen en de zichtbaarheid van Van Oord te vergroten. 

Downwinder in Brazilië  

In het noordoosten van Brazilië is windenergie volop in ontwikkeling. Ieder jaar zie ik nieuwe windmolenparken ontstaan langs deze kustlijn. Niet vreemd omdat ook ik in de loop der jaren heb ervaren dat het noordoosten van Brazilië een van de meest windzekere locaties is om te kitesurfen. Zeker in de periode van augustus tot november. Van Oord is een internationale onderneming, onder andere gevestigd in Brazilië. Om de zichtbaarheid te vergroten en op een unieke manier aandacht te vragen voor de rol van mijn werkgever in de offshore wind hebben we de 800 kilometer lange downwinder van Fortaleza naar Soa Luis georganiseerd, we gingen kitesurfen in Brazilië. 

Op 24 Augustus 2019 vlogen 6 leden van Kite Team Van Oord naar Fortaleza. Op het vliegveld wachtte ons een warm onthaal van het team van Iron Macho met wie ik de reis heb georganiseerd. De volgende ochtend was het hele team dankzij de jetlag al weer vroeg uit de veren. Dat kwam goed uit, aangezien alle boards moesten worden klaargemaakt en ook de eerste 90 kilometer downwinden op het programma stond.  

Van Fortaleza naar Sao Luis  

Iedere dag startte met een briefing over veiligheid, een samenvatting van de vorige tocht en de route voor die dag. We bespraken welke kites te gebruiken, waar er obstakels zoals rotsen op de route liggen en waar we zouden stoppen voor een lunch of pauze. Onze enthousiaste Braziliaanse gidsen wisten in deze briefings elke keer weer veel hilariteit te brengen. Ze werden een populair onderdeel van onze routine. Zo zorgden onze gidsen elke keer weer voor een goede start van de dag en bracht het een groot samenhorigheidsgevoel met zich mee. Ons supportteam bestond uit zeven man (waaronder twee fotografen), twee 4×4 terreinwagens, een dune buggy en een jetski. Tel daarbij de zes teamleden op en het was een hele optocht.  

Dag 1:

Doordat we de eerste dag nog met het hele team van kiters en support aan elkaar moesten wennen, duurde het lang voordat we echt op het water stonden. De finish lag 90 kilometer verderop, de lunchstop werd daarom kort gehouden, beperkt tot een lokale lekkernij; visballen. Desondanks kwamen we pas om 5 uur aan in Lagoinhas. Op dit punt hadden we nog 12 kilometer om de finish van de dag te bereiken.  

Aangezien de zon al stilletjes achter de horizon verdween en het team best vermoeid was besloten we te stoppen en het laatste stuk naar Guajiru met de auto af te leggen. Enigszins teleurgesteld streken we neer op het terras van ons hotel. Na een paar caipirinhas drong het tot ons door, dit was pas de eerste dag en het avontuur moest nog beginnen. We mochten trots zijn op de 78 kilometer in de benen. Voor de meeste teamleden was het de eerste ervaring met downwinden in Brazilië. 

Dag 2:

Op dag twee was het tijd voor de downwinder van Guajiru naar Icaraizinho: een mooie tocht van ongeveer 75 kilometer. Er kwam al meer routine in het opstarten waardoor we al vroeg met zijn allen het water op gingen. Aan het begin van de middag konden we dan ook onze kites met een voldaan gevoel op het strand van Icaraizinho landen. De finish van deze dag was bereikt. 

Dag 3:

De derde dag stond de downwinder van Icairazinho naar Ilha de Guajiru op het programma. Een relatief korte afstand van 35 kilometer. Door de vele mooie natuurgebieden die we onderweg tegenkwamen, zoals lagunes en mangrovebossen was het zonde om hier voorbij te razen. Bij aankomst in in Ilha de Guajiru stond er uiteindelijk toch 73 kilometer op de GPS. 

Dag 4:

De vierde dag beloofde een lange dag te worden. Onderweg voorzagen we een flink aantal, door de natuur opgeworpen, uitdagingen. Gezamenlijk besloten we om zo vroeg mogelijk te starten. Het eerste deel van de route bracht ons langs vele zandplaten omgeven door ondiep, maar super vlak water. Overal zagen we vissen uit het water springen. Onze gids ving er zelfs een, al kitend met zijn blote handen! 

Tijdens de lunch werd ons op het hart gedrukt de gids goed te volgen. Lokale vissers hadden de kust uitgerust met fishtraps, bestaande uit houten palen en netten. Dankzij de gids, die het gebied op zijn duimpje kent konden we ons er veilig doorheen manoeuvreren. Voordat we bij de eindbestemming, de beroemde duin van Jericoacoara, aankwamen maakten we een pitstop in het dorpje Prea. Bij een relaxte beachclub voorzien van zonnebedden, stranddouches en heerlijke Acai bowls laadden we ons op voor het laatste gedeelte van de downwinder. De eindbestemming Jericoacoara bereikten we tijdens zonsondergang. Een magisch einde van de dag met 110 kilometer op de GPS. Met in het achterhoofd dat de volgende dag ‘slechts’ 60 km op het programma stond werd er in het befaamde ‘Jeri’ met het hele team afgesloten met een hapje en sapje.  

Dag 5:

Dag vijf. Van Jeri naar Camocim met opkomend tij. Persoonlijk vind ik dit een van de mooiste downwinders van de Braziliaanse kust, met leuke golven van ongeveer een meter hoog die er om vragen om hard geript te worden. Ik heb deze downwinder al tientallen keren mogen maken de afgelopen jaren, maar hij blijft onbeschrijfelijk. De riviermonding van Guriu inclusief een mysterieus spookbos aan de rand van het water. Halverwege kom je het leuke dorpje Tatajuba tegen, met een riviermonding die bij vloed een grote lagune vormt. 

Aan het einde van de downwinder moesten we de havenstad Camocim passeren om ons resort te bereiken. De kust bestaat hier vooral uit steenformaties dus voeren we dit deel van de route iets verder op zee. Met de zon bijna onder, arriveerden we op het strand van ons resort en liepen we via de achterzijde het resort in. Onze blik viel direct op het zwembad dus namen we eerst een verfrissende duik. Een mooie plek om alle belevenissen van de dag nog eens met elkaar door te nemen. De sfeer zat er na een paar dagen goed in. Een paar drankjes later besloten we toch maar eens in te checken en op te laden voor de volgende dag vol avontuur.  

Dag 6:

De zesde dag bracht ons van Camocim naar Barre Grande. Pas rond het middaguur ging de wind aan. De ochtend hebben we besteed aan voorbereidingen voor de dag. Dit vrijwel verlaten deel, van de 800 km lange tocht bracht ons langs kleine lagunes verscholen achter het strand waar we volop gebruik van maakten. Net voor Barre Grande werden onze vermoeide benen op de proef gesteld bij het oversteken van een riviermonding waarin het water van de rivier in botsing komt met de golven van de oceaan. Dit resulteert in een choppy en ruig gebied.

Na het passeren van de riviermonding arriveerden we in Barra Grande. Zestien jaar geleden kwam ik hier voor het eerst. Het dorpje werd toen bevolkt door enkele vissers en een pousada. Tegenwoordig is het een kitesurfmekka. Met vele pousada’s en restaurants, maar gelukkig nog steeds met enkel onverharde zandwegen. Bij het passeren van de riviermonding bevonden we ons in een nieuwe provincie (Piaui). Hier is het verboden om met een auto of buggy over het strand te rijden. Gelukkig hadden wij in het team de beschikking over een jetski waardoor onze support gewaarborgd was. 

Dag 7:

De bestemming voor de zevende dag was Delta van Parnaiba. De route van vandaag bracht ons langs Macapa. Waar we door het lage tij in slalom langs zandbanken met een waterdiepte van enkele centimeters voeren. De eerste stop van de dag was Vila Itaqui. Een relaxte surfclub, waar veel Braziliaanse families genieten van het weekend. Een groot bord pasta gaf alle teamleden weer voldoende energie voor de rest van de dag. Na de lunch passeerden we de haven van Luis Correia. De haven bestaat uit een lange stenen pier die ongeveer 2 kilometer de zee in steekt.  

Na het passeren van de haven was het genieten in de door de pier beschutte branding. Knallen maar!  Een paar kilometer verder wachtte ons Pedra do Sal. Dit is een indrukwekkende rotsformatie met daarop een vuurtoren, een indrukwekkend stuk van de downwinder. In tegenstelling tot de ander dagen finishte we vandaag niet op het strand maar op een klein eilandje midden in de riviermonding van de Parnaiba rivier. Een klein bootje bracht ons naar de pousada die een stukje stroomopwaarts op de bedding van de rivier lag. Tijdens het bootritje waren alle teamleden overweldigd door de ruwe natuur van de Delta do Rio Parnaiba, een grote ongetemde rivier die ons het gevoel gaf middenin de Amazone te zijn. De groep realiseerde zich opnieuw hoe magisch deze trip was. 

Dag 8:

De achtste dag werd een rustige maar magische dag met slechts 30 km downwind. We starten bij de riviermonding waar we onze uitrusting klaar maakten. De eerste 10 kilometer volgden we de kustlijn van één van de buitenste gelegen eilanden van de delta. We kiten langs vlakke stukken afgewisseld door stukken met prachtige golven, hetgeen downwinden zo mooi maakt. Op het laatste gedeelte van dit eiland loopt een rivier parallel aan de kustlijn. Op aangeven van onze gids besloten we het strand en de duinen over te ‘klunen’ en de tocht op de rivier te vervolgen. Dit was wederom magisch! De duinen in onze rug en een mangrove jungle voor ons. Een enkeling bekroop de angst of er krokodillen zouden rondzwemmen. Maar gelukkig zijn die niet gespot.  

Aan alles komt een einde 

Het einde van de rivier betekende ook het einde van deze dag. De boot die ons had afgezet bij de start van de downwinder, was over de rivieren aan de binnenzijde van de delta naar de andere kant van de delta gevaren. Zij brachten ons terug naar de pousada. Onderweg was er tijd om een spectaculair natuurverschijnsel te aanschouwen. Alle oranje gekleurde, op flamingo lijkende, Ibis vogels (Guara) uit de delta slapen iedere nacht gezamenlijk op één eiland. Daardoor kleurt dit eiland rond zonsondergang in een half uur tijd volledig oranje. Een spectaculair gezicht.   

Dag 9:

De dagen vlogen voorbij. Dag negen was de laatste lange downwinder van deze trip. Honderd kilometer van Parnaiba naar Atins. Een uitdaging voor zowel de kiters als het support-team. De natuur is hier ruig en de infrastructuur gebrekkig. Het support-team moest veel doen om ons bij te kunnen houden. De wind was ons goed gezind en het was weer een geweldig avontuur in de ongerepte natuur.  

Tijdens de eerste stop had onze gids een verrassing. Hij liet een oud gebruik zien van de vissers, wat ons geluk moest  brengen. Volgens het gebruik smeer je je lichaam en gezicht in met modder, om die te beschermen tegen de zon. Dat het hierbij alle zonnebrand van onze lichamen schuurde was een kleine bijkomstigheid die ’s avonds pas duidelijk werd.

De tweede pitstop van de dag, rond de klok van vier, moesten we kort houden. Er was nog steeds een behoorlijke afstand tot Atins te overbruggen. We hadden nog anderhalf uur voor de zon onder zou gaan. We stonden voor de keuze, hier stoppen of vaart maken. Na kort beraad, bleek iedereen enthousiast en fit genoeg om door te gaan. De wind trok verder aan zodat we het laatste stuk konden knallen. Met snelheden tot 60 km/h waren we letterlijk de zonsondergang aan het najagen. We bereikten in het licht van de laatste zonnestralen ons einddoel, Atins. Met het landen van de kites kwam het besef, 700 kilometer downwinden in 9 dagen, wat een ervaring. In de pousada werd deze prestatie met iedereen gevierd.   

Dag 10:

Op dag tien ging een lang gekoesterde wens in vervulling. Kitesurfen in Brazilië op één van de duizenden meertjes in het nationale park Lençóis Maranhenses. In het regenseizoen ontstaan lagunes tussen de duinen die magisch zijn voor kiters. Tip; mocht je hier ooit naartoe willen zorg dat je dit doet voor eind september, anders zijn de meertjes opgedroogd. Maar geloof me, dit is bucketlist-materiaal.  

Het gedeelte van de reis van Atins naar Sao Luis ging met de auto. De rit naar São Luís duurde 5 uur, maar was een mooie gelegenheid om het Braziliaanse platteland in ons op te nemen en gaf onze lichamen wat welverdiende rust. Toen we de volgende dag wakker werden in São Luís zat iedereen met gemengde gevoelens aan het ontbijt, het zou immers weleens de laatste kitesurfdag van de trip kunnen zijn. Er stond een downwinder van slechts 7 kilometer gepland, maar desondanks was er een serieuze safety briefing.

Het is van groot belang is om gefocust te blijven tot het einde van de trip. Om te zorgen dat ook deze downwinder veilig zou verlopen, besloten we om een lokale gids in te huren. De vaste gids was al vertrokken richting Fortaleza. Ondanks de korte afstand toch een goede beslissing. Er lagen veel rotsen op de route en de stranden van Sao Luis zijn drukker dan de verlaten stranden waar we 9 dagen lang langs hadden gevaren. 

We deelden een onvergetelijk avontuur

Met deze afsluiter kwam het downwind avontuur tot een einde. En wat een avontuur was het. Bijna 800 kilometer beleefden we als groep: zes collega’s en het support-team een onvergetelijk verhaal. Voortgestuwd door de wind voerde de route ons langs uitgestrekte duingebieden, jungle, kleine vissersdorpjes, schildpadden en lagunes. Dit avontuur is niet in één woord samen te vatten. We deelden een onvergetelijk avontuur. 

Via Rio de Janeiro vlogen we weer op huis aan. De laatste avond brachten we door met onze collega’s van het kantoor in Rio. Geweldig om onze verhalen met hen te kunnen delen en de laatste avond af te sluiten in deze bruisende stad. Op de laatste dag van de trip hoopten we nog te kunnen kitesurfen op één van de beroemde stranden die Rio rijk is. Als eerste een stop op het beroemde Ipanema beach. Aangezien het een lokale feestdag was, waren we niet de enige op het strand. Hele families streken neer, omringd door voetballende mensen, zonaanbidders en koelboxen vol eten en drinken maakte het een plaatje zoals we dat kennen uit de tijdschriften. Er was maar net genoeg wind om een kite te lanceren voor het maken van een paar mooie foto’s.  

Daarna volgde een stop op Flamengo beach, met zicht op de Sugar Loaf mountain en vervolgens op Miranta Dona Santa Marta. Een heuvel die een spectaculair uitzicht geeft over Guanabara Bay, grote delen van de stad en het beroemde Christ the Redeemer standbeeld. Een foto van het team met het beeld van Christus de Verlosser op achtergrond, plus een opgepompte kite in de hand was de perfecte afsluiter van deze overweldigende trip.  

Volg ons 

Kite Team Van Oord is van plan nog veel meer indrukwekkende evenementen te organiseren. We bereiden ons nu voor op de oversteek van het Noordzeekanaal. Volg ons via kiteteamvanoord.com en sociale media om op de hoogte te blijven van onze avonturen.

Dit artikel ‘Kitesurfen in Brazilië – 800 kilometer downwind voor het goede doel‘, komt uit Access #1 van 2020. Voor meer kitesurf nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Access en volg ons op Facebook en Instagram!