Mountainbiken in China – Langs de Grote Muur en verborgen trails
Bij een mountainbiketrip denk je niet meteen aan China als bestemming. Voor Martin Bissig ligt dit anders, hij is hier al diverse keren geweest. Samen met Tom Öhler trekt hij de stoute schoenen aan om de Chinese mountainbikecultuur te ontdekken. Want die bestaat zeker…
“Wist je dat je de Chinese Muur vanaf de maan kunt zien?” Tienlin brengt ons op de hoogte van dit weetje terwijl we onze fietsen over een rotsachtige, tien meter brede strook dragen. Op de een of andere manier hadden we ons de Chinese Muur meer voorgesteld als, nou ja, een muur, en niet zo zeer als een losse stapel op elkaar gestapelde keien. De grijsbruine strook stenen slingert zich een weg over eindeloze glooiende heuvels naar de horizon. Reusachtige windturbines torenen aan weerszijden en af en toe wijzen ijzeren frames op de overblijfselen van oude wachttorens. Hier, in de provincie Hebei langs de Chinese Muur, begeven we ons op nieuw mountainbikegebied. Tenminste, voor ons westerlingen. Tienlin, onze vriend en gids uit China, kent dit gebied als zijn broekzak. Geen verrassing, want we zijn in zijn thuisbasis, op slechts twee uur rijden van Beijing. De kans dat we deze trails met hem zullen rijden is ongeveer 1 op 1,4 miljard. Ons verhaal begint al veel eerder, in 2016. Mountainbiken in China brengt je op plekken die je nooit zou verwachten.
Mijn fascinatie voor China begon bijna twintig jaar geleden tijdens een aantal reizen door het land. Toen nog gewapend met een camera, maar zonder fiets of redacteur. Het eerste grote verhaal over China dat ik publiceerde was in 2016 en stond in meer dan twintig tijdschriften. Ik volgde mijn vriend Gerhard Czerner, die de reis had gepland en georganiseerd, samen met een andere Duitse motorrijder en twee rijders van het ‘Liteville Enduro Team China’. Een van hen was niet alleen een getalenteerde rijder; zijn Engels was ook uitzonderlijk goed voor Chinese begrippen. Zijn naam: Tienlin. Zonder een lokale gids of vriend (of de juiste vertaal-app op je smartphone), ben je zo goed als verloren in China. Dankzij hem ontsnapten we ternauwernood aan arrestatie door de Chinese militaire politie nadat we ons onbedoeld op Tibetaans grondgebied hadden begeven. Maar dat is een verhaal voor een andere keer. Mountainbiken in China betekent altijd avontuur.
Mijn tweede commerciële opdracht in China kwam in 2019 van SANFO, een grote outdoorketen en organisator van sportevenementen in China. Ik had het voorrecht om ‘s werelds grootste trailrun-evenement te fotograferen, met bijna 10.000 deelnemers. Na een pauze vanwege de pandemie werd mijn terugkeer in de zomer van 2023 bevestigd. Maanden van tevoren chatte ik met de socialemediamanager van SANFO op WeChat, de Chinese versie van WhatsApp. Vlak voor mijn vertrek vroegen ze me om een exemplaar mee te nemen van het boek dat Gerhard en ik hadden gepubliceerd over onze eerdere avonturen. Verbaasd dat het bestaan van ons boek helemaal tot in China was gekomen, vroeg ik waarom ik het moest meenemen. “Vanwege ons gedeelde verhaal uit Tibet”, was het antwoord. Nu was ik totaal verbijsterd en moest ik door weken chat geschiedenis scrollen om uiteindelijk beschamend te vragen: “Sorry, maar wie bent u?” Het antwoord kwam onmiddellijk: “Tienlin, je gids uit Tibet!” Ik was verbijsterd. Hoe groot was de kans dat onze voormalige Chinese reisgenoot nu op de socialemedia-afdeling werkte voor de klant waarvoor ik naar China zou vliegen? Precies, 1 op 1,4 miljard. Dat is de bevolking van China. Mountainbiken in China brengt onverwachte connecties.
‘Tom, klaar voor China?’
Op een skidag samen in de Zwitserse bergen van Davos in maart 2023 vertelde ik mijn vriend Tom Öhler over mijn zomerplannen om opnames te maken mountainbiken in China. “Kun je daar ook fietsen”, vroeg Tom. Jazeker, je kunt overal fietsen, zeker als je naam Tom Öhler is. Het duurde slechts drie telefoontjes en vier uur om de reisplannen te bevestigen. SANFO bevestigde diezelfde dag nog dat ze Tom zouden boeken als hoofdact voor de openings- en slotceremonie van het trailrun-evenement. De vraag wie de lokale Chinese Tom zou zijn voor ons fietsverhaal was snel beantwoord na een gesprek met Tienlin. En nu, vier maanden later, zitten we in het vliegtuig naar Beijing voor een dubbele missie. Eerst om het trailrun-evenement te verslaan (mijn werk) en shows op te voeren (Toms optreden), en daarna om de trails rond Chongli te verkennen.
Olympische Winterspelen – Zomerfietszone. Een groot pluspunt voor onze aanstaande fietsreportage was mijn bekendheid met de regio van het trailrun-evenement in 2019 – dat dacht ik tenminste. Toen, drie jaar voor de Winterspelen, was alles nog in aanbouw: het atletendorp, de snelweg van Beijing naar Chongli, de wintersportfaciliteiten, de hogesnelheidstrein vanuit de hoofdstad. Het gebied rond Chongli was toen een enorme, stoffige bouwplaats. Alleen de alom aanwezige borden met het logo ‘Beijing 2022’ en de olympische ringen gaven de omvang van het aanstaande evenement aan. Nu, vier jaar later, is de plek bijna onherkenbaar. Waar een paar jaar geleden nog een groen steppen landschap stond, staan nu ongebruikte hotelcomplexen, oorspronkelijk gebouwd voor de olympische atleten en officials. Veel van de bovenmaatse bouwprojecten bleven ongebruikt als gevolg van covid – de Olympische Winterspelen in de Coronawinter van 2022 vonden vrijwel zonder toeschouwers plaats.
Over een gebied van een paar vierkante kilometer hebben de Chinezen de afgelopen jaren complete skigebieden vanaf de grond opgebouwd. De hotelcomplexen doen eerder denken aan plaatsen als Sölden of St. Moritz dan aan een Aziatische winterbestemming. Maar de uitdagingen van seizoensgebonden activiteiten lijken overal hetzelfde, of het nu in Europa is of hier in het Verre Oosten. In de winter bruist het hier en zijn de duizenden hotelbedden gevuld. Maar wat te doen in een gebied zonder natuurlijke wandelpaden zodra de kunstsneeuw is gesmolten? Dan ga je natuurlijk mountainbiken in China.
Oud en nieuw
Tijdens het eerste deel van mijn opdracht – de 3 – daagse opnames van de ‘Chongli Ultra Trailrun’– krijg ik de kans om een groot deel van het gebied te verkennen. Toen ik eerder in Zhangjiakou landde, waar het startterrein is voor de 200 kilometer lange hardloopwedstrijd, wist ik het al meteen: dit is een must voor Tom en mij. Voor het mountainbiken in China. Snelle controle op de app: zonsopgang om 5:05 uur. De start voor ons mountainbikeverhaal was gezet. De combinatievan een bruisende metropool en traditionele bouwwerken (ook al waren het replica’s) was een essentiële smaakmaker voor fietsverhalen in China.
Vier dagen laten en de wekker staat op 3:30. we moeten vertrekken om te gaan mountainbike in China. Met een chauffeur, gids, Tienlin, Tom en een paar fietsen op sleeptouw vertrekken we naar de mysterieuze Chinese metropool. Nog voor zonsopgang bereiken we de enorme boog van de Grote Muur. Hoe lang we ongestoord foto’s en video’s kunnen maken, hangt af van de waakzaamheid van de veiligheidsmensen die de beelden van honderden zichtbare en verborgen camera’s in de gaten houden. Ik weet dat we ons moeten haasten en zo veel mogelijk moesten vastleggen voordat we ophef veroorzaken. Tienlin neemt Tom mee op een historische rit – eerst met een overzicht aan de hand van een stenen infopaneel, daarna op twee wielen. Tom scheurt er op los en trekt manuals en neus – wheelies door een scène die rechtstreeks uit een ander tijdperk komt. We hadden nog uren door kunnen gaan, ware het niet dat een streng uitziende kerel in een officieel uniform ons in een vreemde maar verstaanbare taal duidelijk maakt dat onze fotosessie voorbij was. Geen probleem, drie uur en we hebben de foto’s. Terug naar het hotel.
Alpine Chic buiten, Futurama binnen
Onze thuisbasis is het Furlong Resort. Als je de Chinese karakters op de muren en de eendenpoten op het menu niet zou zien, zou je zweren dat je in een toeristisch Alpenhotel was. Van de muurschilderingen tot de geraniumpotten bij de ramen – de kopieerders hadden oog voor detail. Natuurlijk, de gebouwen zijn een paar verdiepingen te hoog naar onze smaak en de kerk mist een spits, maar de alpine sfeer is helemaal aanwezig. We nemen een paar foto’s tegen de bekende achtergrond. Opeens zie ik deze futuristische roltrap die de buik van het hotel induikt. Het is alsof ik door een tijdtunnel naar de toekomst word gezapt. Neonlichten knipperen, de kleuren van de ingang van de club veranderen met de seconde. Tom haalt wat stunts uit, zijn weerspiegeling danst op de glimmende stenen vloer-dit had ik nooit kunnen plannen. Een uur later dumpt de roltrap ons weer in ‘nep-Oostenrijk’.
Een pagina uit het boek van Whistler
Terug aan de oppervlakte schreeuwt alles dat we in een mountainbikemekka zijn beland. Een pumptrack vlak naast het hotel bruist van de kinderen die rondjes scheuren, met fullface-helmen en al. Het fietsenrek buiten ons hotel staat vol met topmateriaal–het beste dat de fietswereld te bieden heeft. Chique merken staan hier zij aan zij met carbon cranks en luxe remmen. Niet ongewoon hier. Mountainbikers steken niet alleen geld in hun fietsen, ze zijn ook gek op customizen. In het begin waren we verbaasd dat geen van de fietsen, waarvan sommige ruim 10.000 euro kosten, op slot staan, maar een paar dagen later valt het kwartje. Camera’s, werkelijk overal staan en hangen camera’s. Big Brother kijkt niet alleen; hij houdt ook in de gaten wie er met je wielen knoeit. Tom trekt met zijn Red Bull-helm de aandacht en maakt snel vrienden. Westerlingen zijn hier een zeldzame verschijning, laat staan een internationale biker. We worden uitgenodigd om de trails van het resort te testen. Tienlin vertaalt: “Niet alle paden zijn klaar, maar de lokale trailbouwploeg heeft er bergen werk en tijd in gestoken.”
De gondel hijst ons 400 verticale meters omhoog naar het middenstation; vanaf daar trappen we de rest – dat stuk is nog in aanbouw. We zouden het begin van de ‘Black Trail’ nooit gevonden hebben zonder hulp van een lokale gids, want het is nog niet officieel geopend. De afdaling is steil met veel losse ondergrond. Af en toe staan er bomen midden op de trail of zijn de bochten waanzinnig krap. Lager wordt het vloeiender en ligt de trail bezaaid met leuke jumps, rijden we over flowy singletracks en een paar northshore features.
‘s Avonds ben ik benieuwd waar de Chinese trailbouwers – allemaal fanatieke mountainbikers – de knowhow vandaan halen om zulke tracks te maken. “We hebben eindeloos veel uren doorgebracht op YouTube, Instagram en TikTok om video’s van ‘s werelds beste bikeparken te analyseren, in een poging om die kennis te vertalen naar onze berg hier”, delen ze. Whistler bezoeken en de trails rijden die ze alleen op tv hebben gezien, is hun droom. Als ze dat voor elkaar krijgen, weet ik zeker dat de trails op hun eigen grondgebied snel zullen wedijveren met die van hun westerse idolen.
Rijden langs de Chinese Muur
Een trailsegment dat ik me nog levendig herinner van mijn laatste shoot ligt in Taiwoo. Natuurlijk hebben ze hier de afgelopen drie jaar nieuwe trails uitgehakt – allemaal met de hand. Maar wat me echt aantrekt, is het pad dat over de bergkam loopt en de Grote Muur volgt. We nemen de kabelbaan naar boven en steken dan over. Voorbij de enorme letters die op Hollywood-achtige wijze de naam van het skigebied spellen, rijden we over singletracks langs de grote, symbolische muur. Het contrast met de stedelijke Grote Muur kon niet schriller zijn. Dit is ‘the real deal’ – de authentieke muur, niet een toeristische versie. Het is echt een enorme stapel stenen. Tienlin en Tom scheuren over de paden, weven door het puin tot we bij een verlaten spookstad komen met een springschans. Mountainbiken in China biedt ons unieke ervaringen, en dit is er zeker een van. We zijn geland in het finishgebied van de winterse biatloncompetitie. Even geleden stonden we nog op de top, poserend als veroveraars bij de Chinese vlag; nu zijn we in een spookstad bij een vierbaansweg zonder verkeer.
Van oude paden naar nieuwe inzichten
“We zijn van plan om hier in de toekomst mountainbikewedstrijden te organiseren”, vertelt Tienlin ons trots, terwijl hij naar de heuvels achter ons gebaart. “De mountainbike-scene is hier net begonnen. Gaaf dat ik jullie mijn deel van het bos kan laten zien. “We hebben de afgelopen tien dagen veel geleerd, over de cultuur en geschiedenis, de regio Chongli en zijn ambitie en drive om een mountainbikehub in China te worden. Over de lokale fietsgemeenschap en hun trailbouwkunsten. En over de eetbaarheid van eendenschedels, varkenshersenen en eendenpoten. En uiteraard over de Chinese Muur, of beter gezegd, onze perceptie ervan. Trouwens-dit hebben we uit Wikipedia gehaald-je kunt hem eigenlijk niet zien vanaf de maan. Mountainbiken in China is een ervaring die je nooit vergeet.
Wil je op de hoogte blijven van leuke nieuwtjes? Volg ons dan op Instagram en Facebook. Benieuwd naar vette blogberichten uit het Up/Down Mountainbike Magazine? Klik hier! Wil je de gehele Up/Down #2 2024 bestellen? Klik dan hier!
