Onderzoek naar een fatale lawine in Colorado.

De Kroon van de lawine is duidelijk zichtbaar, ook is goed te zien dat de lawine de gehele sneeuwlaag tot aan de grond meesleepte.

Onderzoek naar fatale lawines is vaak een forensische aangelegenheid waarbij de onderzoekers hun emoties aan de kant zetten, zoals je wellicht van professionals verwacht. Even zo vaak onthullen deze onderzoeken de fouten van de slachtoffers van de lawine.

Dit was maandagochtend in Loveland Pass, Colorado niet het geval toen onderzoekers op de plaats van een fatale lawine arriveerden. In Dry Gulch, nabij Mt. Trelease, een populair backcountry skigebied trapten twee zeer ervaren backcountry skiers zondagmiddag een lawine af, waarbij een van hen overleed.

‘Ik denk dat veel mensen zich niet realiseren hoe gevaarlijk het kan zijn in de backcountry, maar deze jongens behoorden niet tot die groep. Ze wisten wat ze deden en hielden zich aan de regels, maar toch mocht dit niet baten’ zei Dale Atkins, een lawinedeskundige die maandag de plaats van de lawine onderzocht, in samenwerking met twee specialisten van het Colorado Avalanche Information Centre.

Kyle Shellberg, 32 jaar uit Golden, voormalig ski patroller in het Loveland skigebied kwam om in de lawine. Justin Latici, 31 jaar en ook uit Golden heeft nog geprobeerd om Kyle te redden, waarbij hij een beenblessure opliep.

De lawine brak rond de boomgrens (c.a. 3,500m) op een noordelijke helling. Hij sleepte de skiers ongeveer 130 meter door steil, met bomen en struiken bezaaid gebied. ‘It was basically a cross-loaded sub-ridge’ aldus Ethan Greene, directeur van de CAIC, die ook ter plaatse was. ‘Het ging recht door de bomen, dus het was een behoorlijk nare lawine om in terecht te komen. De lawine brak een paar kleinere bomen af en een kleine 20 meter onder de kroon werd alle sneeuw tot aan de grond meegesleurd’

De lawine was ongeveer 80 meter breed en was ongeveer 120 centimeter diep op het diepste punt. Aan de andere kant, op skiers rechts, was de lawine echter ongeveer 30 cm diep.

Op een andere plaats ongeveer 800 meter verderop vond al eens eerder een fatale lawine plaats, in februari 1995. Atkins, die een voormalig skipatroller is in het Loveland gebied, zei over zondag’s ongeluk; ‘Het is moeilijk. Het is heel dichtbij huis. Kyle was zeer veiligheidsbewust en voorzichtig. Hij is zeker goed bekend onder de skipatrollers, en iedereen mocht hem’

‘Van wat wij ervan konden zien maakten ze goed gebruik van het terrein… Ze kwamen in het begin aan de skiers linkerkant naar beneden, waar de sneeuw zo hard was als beton. Op sommige plaatsen kon je alleen hun kanten in de sneeuw zien; klassieke hard slab. Als ze een test van het sneeuwdek hadden gedaan met hun skistok hebben ze misschien wel hun pols geblesseerd, zo hard was de sneeuw. Toen ze echter meer naar skiers rechts gingen werd de sneeuwlaag dunner, en – zoals men weet – staat een dunnere sneeuwlaag gelijk aan een zwakkere’ aldus Atkins.

Greene voegde daaraan toe: ‘De lawine brak op een dunne laag tussen twee hardere lagen; een beetje zoals een Oreo koekje’

Het lawinegevaar was die zondag een 2 op de schaal van 5. ‘Het is een van die situaties,’ zei Greene, ‘waar er heel veel plaatsen zijn waar je gewoon kan gaan zonder een lawine te triggeren. Deze jongens vonden ongelukkigerwijze de plaats waar een lawine wel mogelijk was. Maar het is eveneens de zaak waar onze adviseurs het meeste over spraken, hoe de boomgrens misschien wel het gevaarlijkst was, omdat de wind zo sterk was geweest.; boven de boomgrens was er eigenlijk maar heel weinig sneeuw overgebleven’

Het ongeluk benadrukt de onstabiliteit van het sneeuwpack in Colorado, zeker in het voorseizoen. Atkins: ‘Het probleem met harde slabs is dat ze vaak het gevaar maskeren… met deze harde laag hoor je geen gevaarsignalen zoals bijvoorbeeld een ‘whoomf’ geluid. De laag was te dik en de zwakke laag te dun. Als de breuk echter door de zwakke laag schiet gebeurt dat op grotere schaal dan je denkt, en het gewicht van de grote, zware laag hielp daar niet aan mee’

‘Het is bizar hoe beide slachtoffers door zeer ruw terrein werden meegesleept, waar er een de dood vond en de ander relatief ongedeerd is. Ze werden door hetzelfde terrein meegesleept’
‘Dit is het grote probleem met lawinegevaar 2’ aldus Atkins. ‘Je kan nog steeds grote lawines aftrappen in geisoleerde gebieden. Ik betwijfel of de skiers waarschuwingssignalen kregen – geen spontane, recentelijke lawines, niets dat erop wees dat het onstabiel was. Het grote probleem was de wind die voorafging aan Thanksgiving, die deze slabs creeerde. De sneeuwlaag is sindsdien niet sterker geworden; in tegendeel zelfs, temperatuurinvloeden hebben het nog zwakker gemaakt. Het feit is ook dat 20 of 30 mensen de helling eerder zouden hebben kunnen skien zonder dat ze een lawine aftrapten, totdat die ene skier de zogenaamde ‘hotspot’ raakt, waardoor de lawine veroorzaakt wordt’

‘Deze jongens probeerden echt alles goed te doen’ ging Atkins door. ‘en dat ging ze best goed af. Dat is het enige wat je kan doen: riskmanagement, er blijft altijd restrisico’
‘Een van de dingen waar skiers voor moeten oppassen is de neiging om te denken dat bomen beschutting geven tegen lawines. Dat is niet noodzakelijkerwijs het geval, zeker omdat een lawine tussen de bomen ervoor zorgt dat deze zeer gevaarlijke obstakels worden. Alleen omdat er bomen staan betekend niet dat het een veiligere plek is om te zijn’