Jason ‘Polli’ Polakow krijgt een cracker

Kerstcadeautje voor adrenalinejunkie JP

Het lijkt wel alsof de grote swell zich altijd aandient tijdens de belangrijke feestdagen. Ik heb de afgelopen drie jaar Thanksgiving gevierd tussen de golven van Jaws, dus het was geen verrassing voor me toen ik hoorde dat diezelfde spot getrakteerd werd op 20 voet swell op eerste kerstdag.

Tekst: Jason Polakow
Foto’s: Erik Aeder, Tracy Kraft

Ik had gepland kerstmis door te brengen met mijn vriendin op Kauai, drie eilanden verderop van Maui, maar dat plan werd bruut verstoord toen ik om zes uur ’s ochtends wakker werd gebeld door fotograaf Erik Aeder die wild van enthousiasme vertelde dat Jaws in vuur en vlam stond. Geen tijd te verliezen, ik schreef mijn vriendin een lullig briefje, liet mijn creditcard achter en reed halsoverkop naar het vliegveld en sprong op het eerste vliegtuig terug naar Maui. Een korte vlucht en een paar telefoontjes later werd ik opgehaald door Robby Naish en ging het gelijk door naar de boothelling om onze spullen op de jetski te laden en de pijnlijke trip langs de kust te maken naar de beste big wave spot ter wereld.

Ben ik nu dood?
Terwijl we ons een weg baanden door de chop kon ik het niet helpen nog eens terug te denken aan mijn laatste avontuur op Jaws twee weken eerder, een tow-in sessie met Robby die me bijna het leven kostte. Rob trok me mijn eerste golf van de ochtend in en ik denk dat ik iets te hyper was want ik probeerde gelijk te stallen om te proberen in de barrel te komen. Terwijl ik dit probeerde werd ik gepakt door de spray van de lip en ging ik keihard onderuit, ik duikelde over de golf naar beneden totdat ik uiteindelijk weer omhoog gezogen werd en keihard neergekwakt werd. Ik werd diep naar beneden gedrukt en zat klem in een kamer van lucht en water.

Na wat een eeuwigheid leek te duren probeerde ik omhoog te zwemmen maar er gebeurde helemaal niks. Ik zat klem in een luchtbel en kon geen grip krijgen op het omringende water. Ik raakte behoorlijk in paniek omdat ik wist dat de tweede golf elk moment kon komen. Zonder enige waarschuwing kreeg ik de volgende golf op mijn dak, dit keer nog veel gewelddadiger dan de vorige. Ik werd nog dieper naar onderen gedrukt en mijn reddingsvest werd van mijn lichaam gerukt. Ik zonk nog dieper weg en zag geen licht meer. Lucht had ik inmiddels ook niet meer, ik kreeg veel water binnen en dacht voor het eerst in mijn leven dat dit het was…

Het zwarte wat ik om me heen zag was voor mij een soort signaal dat mijn hersenen uitschakelden. This is it. Ineens zag ik andere kleuren, donkerblauw, groen en ik realiseerde me dat ik niet dood ging, maar gewoon heel erg diep zat. Ik raakte nog meer in paniek omdat ik wist dat het nog wel even zou duren voordat ik weer aan de oppervlakte zou komen. Ik vocht me een weg naar boven. Lucht eindelijk. Maar tegelijkertijd zag ik een berg wit schuim. Ik kreeg de derde golf op mijn hoofd.

Kom op zeg, give me a break! Zo dichtbij en dan nog stikken? Dit kon niet waar zijn? Een geluk bij een ongeluk was dat ik door al die golven inmiddels helemaal naar binnen was gedreven en daar was hij, engel Robby die me bij mijn trapeze greep, de jetski op sleepte en mijn leven redde.

Hallucinatie of Robby met engelenvleugels?
De volgende twee uur bracht ik door met het ophoesten van water en hallucinaties over Robby met engelenvleugels. Nou lijkt een minuut onder water geen biggie, maar geloof mij: als je onder zoveel druk staat en zo gehyped bent als in Jaws ben je in seconden door je adem heen. Ik ben dus eigenlijk heel cool. Hoe dan ook, genoeg drama, snap out of it JP! Tegen de tijd dat we aankwamen in Jaws was het middag, we waren de enige windsurfers in de line up. Niet dat er geen wind was, maar het was extreem offshore en vlagerig. Robby was inmiddels aan het overgeven, maar dat is normaal, hij wordt nogal snel zeeziek. Terwijl hij zijn ontbijt eruit gooide, gooide ik het anker uit en tuigde onze setjes op.

Bij Jaws weet je nooit precies wat je kan verwachten. Getijden, wind, swellrichting, het speelt allemaal een rol in de grootte en kwaliteit van de golven die je krijgt. Een zuidoosten wind met een gemixte swell uit noord en west maakten de sessie nogal tricky. Het was echt een kwestie van ‘juiste plek, juiste moment’ wilde je een golf pakken. Van de acht man op het water die dag waren er maar drie man die zo nu en dan een golfje wisten te pakken. De drop in was lomper dan normaal: als je down-the-line keek zag je een 100 meter lange muur van water zich oprichten en jouw richting opbuigen. Lichte wind vanuit een lastige hoek maakte het er niet makkelijker op. Een van de eersten die dit aan den lijve ondervonden was Francisco Porcella, die genadeloos gepakt werd en vol de wasmachine inging.

Hoe pak je een monstergolf als er zo weinig wind staat?
Het werd me al snel duidelijk dat je niet buiten kon afwachten op de sets, daarvoor was de wind gewoonweg te licht en te offshore. Soms was de enige manier om golven te pakken proberen te planeren op de top van de eerste golf, deze te laten glippen en de opgebouwde snelheid vast te houden voor de volgende golf. Negen van de tien keer hield je gewoon op met planeren en moest je maken dat je wegkwam om niet doelloos dobberend naar beneden te storten op de volgende golf.

Inmiddels was ook vedergewicht Kai Lenny aangekomen op Jaws, hij was een van de weinigen die een paar mooie golven wist te pakken. Dit kon ik natuurlijk niet op me laten zitten, dus ik besloot een andere kaart te spelen, de big balls kaart. Ik positioneerde mezelf precies in de impact zone om te kijken of ik de golven misschien toch last minute op kon pikken. Dit is verreweg de meest gevaarlijke methode, vooral vanwege het eerder genoemde doelloos dobberend naar beneden storten, maar alles beter dan doelloos op Jaws rondhangen terwijl er zulke mooie golven breken. Het lastige was wel dat er veel tijd tussen de sets zat, soms duurde het twintig minuten voordat er een nieuwe set kwam. Om dan nog door te hebben waar je moet zijn vergt aardig wat concentratie. Ik vertrouwde op mijn ervaring, werd vier keer bijna te grazen genomen maar wist uiteindelijk mijn eerste golf te pakken.

Kai Lenny pakt ze wel
Ik merkte meteen dat er in het golfdal nul wind was om de rail in de golf te drukken voor de weg terug omhoog: de barrel zoog alle beschikbare wind weg, waardoor het enorm moeilijk was om de turn in het kritieke gedeelte te maken. Ik weet niet hoe de rest van de gasten het hadden op het water, maar ik had het er niet makkelijk mee. Het was een kwestie van keihard pompen om de golf te pakken, last minute in de straps duiken en naar beneden te racen. Ik was meer nerveus dan ik normaalgesproken ben vanwege de matige wind, duidelijk niet genoeg om langs grote secties te sturen. Toch slaagde ik er in een paar goede bottomturns onder de lip te maken.

Ik herinner me nog goed de golf waarbij ik te diep zat tijdens de bottomturn en de golf al begon te breken op het moment dat ik pas halverwege de face was. Ik kon niet terug dus ik besloot door te gaan voor een aerial, vanuit de lucht had ik een prachtig uitzicht op de brekende golf. Door de offshore wind kon ik de aerial helaas niet landen op de golf zelf, maar de toon is gezet. Nieuw op mijn verlanglijstje: een giga aerial op Jaws terug in de golf landen.

Halverwege de dag besefte ik me even wat voor fenomeen we vandaag weer voorgeschoteld kregen. Het was de grootste dag op Jaws van de laatste drie vier jaar en we waren er weer bij, met kerst nog wel. Helaas bleven bijna alle 25 voet plus sets onbereden, ze waren gewoon te moeilijk om in te komen. De enige die ik een monsterset zag nemen was opnieuw Kai Waterman Lenny, maar aangezien ik voorrang had op die golf schreeuwde ik hem eraf, om hem vervolgens zelf te missen. Met alle fotografen op scherp had kleine Kai daar vast en zeker een mooi covershot aan over gehouden, sorry mate!

Toch nog even zwemmen
Natuurlijk zou ook deze dag niet voorbij gaan zonder op zijn minst een keer goed gespoeld te worden. Ik positioneerde me steeds dieper in de line up om de golven te kunnen pakken en uiteindelijk betaalde ik de prijs. Een grote set kwam door en ik werd gepakt door de laatste sectie. Ik gooide mijn zeil in het water, sprong van mijn board en dook voorover het water in terwijl de golf over mijn voeten krulde. Toen ik boven kwam was er gelijk een ski om me op te vissen, maar mijn spullen waren nergens te bekennen. We zochten een tijdje en uiteindelijk zag ik de neus van mijn board uit het schuim steken vlakbij de rotsen. Ik was erg gesteld op mijn boardje – een gloednieuw prototype – dus ik besloot de ski naar een kleine doorgang van het rif te dirigeren om hem op te halen. Laird Hamilton had me hier tijdens een eerdere sessie op gewezen, de enige manier om in deze kleine inham te komen als Jaws twintig voet breekt. Je moet precies weten waar je je ski naartoe stuurt, anders gaat deze onherroepelijk ook op de rotsen. In dit baaitje vind je op een drukke dag meerdere surfboards op de rotsen liggen, zo ook mijn board vandaag. Ik wist zonder kleerscheuren bij de rotsen te komen, geen makkie met de dumpende shorebreak, maar ook dit had Laird me geleerd. Mijn board zag er netjes uit, helaas zag ik bij het omdraaiden dat hij compleet doormidden was, slechts de toplaag hield de twee delen bij elkaar. Om weer uit het baaitje te komen was zowat nog moeilijker dan erin varen, we vlogen vol gas door het schuim en gelukkig lukte het ons om weer heelhuids terug het channel in te komen. Mijn tweedelige board vertelde me dat mijn dag erop zat.

Ik zag de rest van de crew nog een paar golven pakken tot de wind helemaal inkakte en het voor iedereen schlüss was. Veel mensen zullen zich afvragen of het geen tijdverspilling was om deze hele trip te maken voor een golfje of drie, maar als je eenmaal de adrenaline van een goede dag Jaws geproefd hebt doe je er alles aan dit nog een keer mee te maken. Een beter kerstcadeau had ik me niet kunnen wensen.

Ook trainen voor grote golven?
Twee oefeningen zodat je straks langer je adem inhoudt.

OEFENING 1
Ga relaxed op je bed of bank liggen en haal rustig, maar diep adem. Na een minuut of vijf haal je drie keer extra diep adem. Na de laatste keer inademen, adem je krachtig uit. Probeer je longen zo leeg mogelijk te maken. Nadat je helemaal ‘leeg’ bent, adem je diep in (echt vanuit je tenen) terwijl je stopwatch start. Probeer even helemaal nergens aan te denken en ontspan. Denk vooral niet aan je adem en kijk niet op de klok. Probeer de ademprikkel te weerstaan en vecht jeer doorheen. Als je echt niet langer kunt stop je de klok. Haal twee of drie keer diep adem om weer relaxed te worden. Neem drie minutenrust en herhaal de oefening vijf keer.

OEFENING 2
Na de hierboven beschreven statische oefening is het tijd voor wat dynamischer werk. Zoek een plek waar je op je gemak kunt rondstruinen en pak een stopwatch. Begin stilstaand rustig adem te halen vanuit je buik. Start de klok en begin met wandelen terwijl je rustig doorademt. Na dertig seconden neem je een diepe teug lucht en houd je je adem in. Blijf rustig doorlopen in hetzelfde tempo. Na vijftien seconden ga je weer ademhalen. Blijf doorlopen en na vijfenveertig seconden rust doe je hetzelfde, maar nu dertig seconden. Bouw opdeze manier de tijd telkens met vijftien seconden op tot je maximum om vervolgens in omgekeerde volgorde weer af te bouwen. Doordeze piramide regelmatig te herhalen, krijg je langzaam controle over je adem(nood). De golven in? De truc bij een flinke spoelgang is zo ef ficiënt mogelijk om te gaan met de zuurstof die je nog hebt. Ef ficiënt omgaan met je zuurstof betekent zo min mogelijk onnodige bewegingen maken en niet in paniek raken. Langzame bewegingen kosten minder zuurstof en zijn per saldo effectiever dan snelle. Een veel gehoorde techniek om met een spoeling flinke om te gaan is tellen. Op die manier focus je je gedachten, waardoor je tot rust komt. Bovendien besef je dat het allemaal wel meevalt en feitelijk helemaal niet zo lang duurt als je dacht. Die rust en dat besef stellen je in staat te wachten tot de kracht van de golf afneemt om vervolgens rustig naar boven te zwemmen.