Route: Schwartzwald “Het Zwarte Woud”
Culinair verantwoord bikkelen in Zuidwest-Duitsland
Het Zwarte Woud is het grootste bosgebied in Duitsland. Oorlogszuchtige Romeinen doopten dit dicht beboste gebergte met zijn kenmerkende donkere naaldbomen het Zwarte Woud omdat ze er maar moeilijk doorheen konden dringen. Voor de gemiddelde fietser is dat tegenwoordig geen enkel probleem meer. Het is een wielerparadijs met tal van culinaire beloningen direct langs de de weg.
Tekst en foto’s: George Deswijzen
Afgelopen najaar kregen we de kans van de Deutsche Bahn om met een paar testbikes een mooi stukje Duitsland te verkennen. Hier hoefden wij natuurlijk niet lang over na te denken. Al enige tijd wilden we de Schwarzwald eens verkennen. Het Zwarte woud is een regio die je normaal doorkruist op weg naar de wintersport. Dit grootste bosgebied van Duitsland biedt echter verrassend veel mogelijkheden voor alle categorieën bikers. De regio ligt zeer centraal in het fraaie drielandenpunt met Frankrijk en Zwitserland en de invloed van al deze culturen floreert er.
Download Route
Met de trein
Als uitvalsbasis voor onze trip werd de Schwarzwald Metropole Freiburg gekozen. Deze centraal gelegen stad staat bekend om haar fietsvriendelijke karakter. Als je de Hauptbahnhof uitloopt waan je je even in Amsterdam. Honderden fietsen staan geparkeerd voor het station of passeren je links en rechts. Fietskoeriers staan te wachten op een opdracht. Ook hier zou je de conclusie kunnen trekken dat er meer fietsen dan inwoners zijn. Freiburg is een studentenstad met een ‘groen’ karakter. Overal waar je kijkt zie je zonnecellen op de daken of ecologische bouwprojecten. Ruim baan voor de fiets past dan ook goed bij het idee achter Greencity Freiburg.
Duitsland is een groot land. De trein is hier van nog groter belang voor reizigers, forenzen en studenten dan in Nederland. Onze reis bedroeg een slordige zeshonderd kilometers die we binnen een kleine zes uur aflegden. Zeker op de vrijdagen als de Autobahnen volstromen met woon- en werkverkeer is de trein een goed alternatief. Daarnaast was deze reis ook nog eens duurzaam. Op onze stoelen lag een flyer waarin DB aangeeft dat hun Intercity’s op 100% groene energie rijden.
Bepakt met twee bikes, fietskleding, bagage en fotoapparatuur zijn we vertrokken. De Deutsche Bahn had alles goed voorbereid. In Duitsland krijgt zelfs je fiets een eigen treinkaartje, hoezo Deutsche gründlichkeit. We stapten op de trein in Aken, maakten vervolgens een overstap in Keulen en reden door de wijngaarden van de Mosel langs de boorden van de Rijn richting Schwarzwald. In de trein kun je lekker achterover hangen en genieten van alles om je heen. De bikes kregen hun eigen plekje in de coupé.
Feldberg
Uitgerust en wel kwamen we aan in de Schwarzwaldhauptstad Freiburg im Breisgau voor een weekend fietsen. Het weer was ons goed gezind. Sneeuwde het een week geleden nog op de top van de 1253 meter hoge Feldberg. Voor nu voorspelde de Duitse Erwin Krol maar liefst 23 graden en een mooie strakblauwe hemel. Topcondities om te biken.
Bij aankomst huurden we een auto voor de fotoapparatuur en checkten we ons in bij het Park Hotel Post. Het volle programma kon beginnen. Na een lekkere lunch – het eten is in deze regio overigens meer dan voortreffelijk èn zeer betaalbaar – stond een stadsrondrit op het programma. Wij beschouwden dit als een opwarmertje voor de dag van morgen. Onze gids Fernando liet ons een heel ander Freiburg zien dan we in gedachten hadden. Geen kerken of middeleeuwse gebouwen, maar een Freiburg van een heel andere kant. We zagen een jonge aparte stad – groen, divers, met een verleden maar dus ook met een duidelijk toekomstbeeld. We konden meteen ook goed kennismaken met de twee fietsen die we bij ons hadden. Alhoewel deze bikes niet meteen bedoeld zijn voor een ritje door de stad ging het lekker. Hier en daar konden we de fietsen nog wat finetunen voor morgen. Bandjes op de juiste druk, zadels op de goede hoogte.
Zoals we meteen bij aankomst al zagen, het wielrennen leeft zeer in deze regio. Bijna elk dorp heeft een wielervereniging. Jan Ullrich woonde en trainde in de buurt en de Tour de France beleefde in 2000 hier een ongekende ontvangst. Maar ook de negatieve aspecten van het wielrennen hebben een link met Freiburg. De universiteitskliniek wordt nadrukkelijk gelinkt met doping in de wielersport. Gelukkig hoefden we ons daar geen zorgen over te maken. Wij waren hier immers om te fietsen en te genieten van al het moois dat de Schwarzwald te bieden heeft.
Notschreipas
Na een meer dan geweldig ontbijt bij Hotel Post verlieten we de stad in de vroege uurtjes. De dames van de receptie hadden ons voor vertrek nog voorzien van vers fruit en water. Aan service geen gebrek. Het schemerde nog een beetje toen we vertrokken, er was weinig verkeer op de weg en de stoplichten waren ons goed gezind. Al snel fietsten we buiten de stad, door de kleine dorpjes met de pittoreske huisjes. Na vijftien kilometer volgde de eerste klim van de dag richting de Notschreipas (1121 m). Deze beklimming begint rustig, maar kent al gauw lange stukken van 10 % en op een gegeven moment zelfs 16 %. Door de bomen heen keken we neer op het dal tussen de Notschrei en Schauinsland. Deze klim zette de toon voor vandaag. Het lijkt zelfs een beetje op Alpe d’Huez maar dan zonder de aanmoedigingen die op de weg zijn geschilderd en zonder de Nederlandse bocht.
De Giant Defy en Bianchi Intenso die we als testfietsen mee hebben, werden vandaag goed op de proef gesteld. Lange beklimmingen en afdalingen stonden op het programma, ideale testomstandigheden. Het najaarszonnetje brak langzaam ook nog door, de blauwe hemel werd verder ingetekend door enkele vage streepwolken.
De skiliften op de Notschreipas waren buiten werking. Een week geleden na een paar vlokken sneeuw droomde men al van witte pistes in oktober. Het is hier goed toeven in de winter, veel langlaufloipes en afdalingen staan op de kaart ingetekend. Wij fietsten echter snel door richting het dorpje Todtnau. We hadden afgesproken om hier onze eerste stop te maken en wat GoPro-camera’s aan de bikes te bevestigen. De bidons werden bijgevuld en die Xtra bar van Born ging er nog even in. Moest ook wel, want de Feldberg (1253 m) was onze eerstvolgende halte. De weg bleef vanaf Todtnau continu omhoog lopen. De temperatuur was aangenaam, we gingen lekker, maar merkten wel dat dit deel van de Schwarzwald niet alleen bij fietsers populair is. Onze gemotoriseerde tweewielervrienden hebben weinig begrip voor ons. Te hard en te luid werden we voorbij gereden. De fantastische haarspeldbochten zijn net als in de Eifel een paradijs voor motorrijders. De kruizen naast de weg laten echter de donkere kant van het geraas zien.
Betoverend
De herfstkleuren van het Zwarte woud zijn betoverend. Tussen het geklets over de testfietsen door keken we onze ogen uit. Boven op de Feldberg was het druk met wandelaars en andere wielrenners die hetzelfde deden. Je kan op de top een terrasje pakken en even bijkomen van de klim. Een ‘spezie’ – een mix van cola en limonade – of een Almdudler gaan er altijd wel in. Dat deden wij niet. Wij hadden andere plannen en daalden af naar de Titisee. Wij hadden namelijk een afspraak met een andere regionale zoete lekkernij. De afdaling was overzichtelijk maar je moest steeds blijven opletten op de andere weggebruikers. Het was er druk, en vanwege een omleiding was er vandaag ook nog veel vrachtverkeer op de weg.
Een kleine tien kilometer reden we door het Bärentall naar het kuuroord Titisee. Het kuuroord bij het meer is zeer populair in Duitsland en ver daarbuiten. We reden ‘over’ de toeristenhoofden heen naar een Seeterrasse. In Gasthof Sonne bestelden we eindelijk een groot stuk van de beroemde Schwarzwalderkirschtorte. Het alcoholpercentage in de taart van de Kirsch is aangenaam én verantwoord. Wat een heerlijk moment. De zon glinsterde in het meer, de eenden dobberden wat rond, de roeispanen van een bootje raakten het water. Ontspannen. Na deze welverdiende pauze stapten we weer op de fiets richting de Schluchsee.
De route die we hadden gekozen telde 135 kilometer met maar liefst – hold on to your knickers – 4800 hoogtemeters. Waarom hebben we juist deze route gekozen? Omdat het landschap langs de route zo adembenemend mooi scheen te zijn. En dat klopte. Bossen, dalen, vergezichten en meren volgden elkaar op. Ongekende diversiteit binnen enkele kilometers en binnen bandlengte bereikbaar.
Na de Titisee volgde een korte klim via een B-weg over de hoogvlakte van het skigebied St. Blasien-Menschenwand richting de meren Windgfällweiher en Schluchsee. Het fietspad liep langs het water. Dit stuk van het traject was haast autovrij. Heerlijk. We troffen veel families die met de fiets op pad waren. Wat een rust. We hoorden alleen zachtjes de ketting bij het schakelen en de wind die door de wielen zoefde. Genieten. Bij de Sluchsee trokken we een sprintje, we testten elkaar om te kijken wie nog iets extra’s in de benen over had. We waren inmiddels over de helft van de rit, maar kregen wel nog twee flinke beklimmingen voor de kiezen.
De eerste van de twee kondigde zich al snel aan: de Menschenwand. Ook over deze klim waren we meteen enthousiast. De weg kronkelde zich naar boven middels een paar haarspeldbochten. Geen onverwachte steile passages deze keer, maar een geleidelijke stijging. De top van de berg gunde ons vandaag zijn best mogelijke panorama. Onder een stralende hemel openbaarde zich de Hochschwarzwald voor ons. We stopten even om dit fraaie beeld aan de hand van een routekaart goed in ons op te nemen. De diversiteit aan vegetatie van deze bosrijke omgeving verveelt volgens mij nooit. Vanaf de top konden we alvast een paar kilometer van de lange en snelle afdaling richting Kaiserhaus zien.
Gebrek aan fietszaken
We waren inmiddels al een paar uur onderweg en passeerden nu typische Schwarzwaldboerderijen, veel hout, mooie versieringen en bloemen op de veranda’s. Het kan hier zo rustig zijn, je waant je even alleen op de wereld. Af en toe passeerde een boer op een tractor die zijn weiland winterklaar aan het maken was. We realiseerden ons wel dat als je hier fietspech hebt je nog wel even vast staat. In de dorpen die we passeerden is een chronisch gebrek aan fietszaken.
De laatste kilometers van onze rit voeren ons terug naar Todtnau. We wilden daar nog even een klein hapje eten en drinken alvorens terug te keren via de Notschreipas naar Freiburg. Het kleine dorpsplein van Todtnau kent drie terrasjes. Twee waren er open. Wij waren niet de enige bikers vandaag. Enkele mountainbikers en downhillers zaten al aan het Weizen. Wij waren verstandig en hielden het bij cappuccino en een Schinkenplatte met Schwarzwalderschinken. We merkten wel dat de temperatuur langzaam daalde. We moesten nog dertig kilometer rijden tot aan het hotel in Freiburg. We betaalden onze rekening en zetten aan voor de laatste inspanning van vandaag.
Na acht uur gefietst te hebben, waren we terug bij Park hotel Post. De vriendelijke dames aan de receptie heten ons weer welkom en vroegen ons beleefd: ‘Wie war ihre Radfahrt?’ Moe maar voldaan, kwam er maar één woord uit: ‘Supertoll.’
De warme douche erna deed wonderen. Wat een dag en wat een indrukken. De Schweinehackse en Schnitzel mit Preiselbeeren die we in de avond nuttigden smaakten ons zeer goed. We sloten een meer dan geslaagde en supergezellige dag en avond af bij dé (studenten)kroeg van de stad: Schlappen. Een echte aanrader met leuke muziek, meer dan honderd whisky’s en veel lekkere regionale bieren. Het werd een prima avond, mede dankzij een paar heerlijke Tannen Zäpfle-pilsjes. De trein richting thuis ging gelukkig niet al te vroeg.
Handige adressen om zelf met de Deutsche Bahn naar Freiburg te reizen en de regio te verkennen:
Treintickets
Actuele prijzen en route informatie beschikbaar via:
www.bahn.com/nl
Treinkaartjes voor je fiets zijn 10 euro per enkele reis door heel Duitsland. In de ICE hogesnelheidstrein kunnen geen fietsen worden meegenomen.
Hotel
Park Hotel Post, Eisenbahnstrasse 35-37, Freiburg
www.park-hotel-post.de
Stadsinfo
www.freiburg.de
www.fwtm.freiburg.de
Stads bike trips
Freiburg-aktiv
Fernando Schüber
www.freiburg-aktiv.de
