Fietsen rond het Gardameer
Bij ‘fietsvakantie’ denk je al snel aan zomerse omstandigheden. Een hotelletje boeken om een paar dagen te gaan fietsen doen de meeste wielrenners dan ook tussen mei en oktober. Zeker als het in de omgeving van de Alpen is, waar de hoogtemeters de temperatuur drukken en de bergen het weer onvoorspelbaar maken. Maar: zes maanden niet fietsen, dat is veel te lang. Bij wijze van ‘seizoensverlenger’ trokken we dit najaar naar Noord-Italië om plezier te maken op de gravelbike. Omgeven door rood-oranje wijnranken, op afgelegen fireroads en tussen kleine, slaperige dorpjes bleek dat het seizoen nog lang niet afgelopen was.
Het Gardameer: grote kans dat je er al een keer geweest bent. Menig gezin verhuist zomers naar een tijdelijk verblijf aldaar, op een van de campings of in een vakantiehuisje. Je eerste associatie is wellicht: een prachtig meer, maar wel veel toeristen. Ook de wielrenners die de bergen en cols rondom het meer reeds bedwongen zullen je waarschijnlijk vertellen dat het er prachtig is, maar dat er wel veel auto’s en motoren over de passen scheuren. Echter, ons lokale contact Alessandra verzekerde ons dat het Gardameer en de zuidelijke kant van Trentino-Alto Adige (a.k.a. Zuid Tirol) wel degelijk meer te bieden heeft dan dat, en dat het gebied in het voor- en najaar ook een andere kant kent. Ze nodigde ons uit om die kant te ontdekken. Ze werkt in AktivHotel Santa Lucia in Torbole, aan de noordelijke rand van het Gardameer. Volgens Alessandra kleurt de hele regio in november oranjerood, kan je de herfst ruiken in de bossen en is het heerlijk rustig. November? Voor ons als verstokte wielrenners (en een ambitieuze triatleet), is het in november normaal gesproken wel klaar. Toch, zoals Alessandra het omschrijft klinkt de herfst vieren in Trentino best aantrekkelijk. November dus. Het is tijd voor iets nieuws.
GRAVELBIKE
Er volgt overleg via e-mail met een van de gidsen van het hotel. Mauro – fanatiek wielrenner, mountainbiker, klimmer, gids en kind van de regio – vertelt ons dat we de wielrenfiets thuis kunnen laten: ‘Tool for the job is a gravelbike.’ Om maximaal te genieten van de herfst rondom het Gardameer moeten we het asfalt links laten liggen en de gravelpaden opzoeken. Door de geplaveide wegen te verlaten, vertelt hij ons, kunnen we stukken van de regio ontdekken waar je met je wielrenfiets niet komt. Gravel blijkt een breed begrip: met gravel bedoelt Mauro eigenlijk alles wat niet asfalt is: strade bianchi, fireroads, bospaden, singletracks en stroken vol met met stenen en keien. Hoewel dat in onze oren meer klinkt als mountainbiken, is het volgens Mauro zeker te doen met een goede gravelfiets. Afhankelijk van onze technische vaardigheden en honger naar avontuur zal Mauro het mooiste en het beste uitkiezen. Hij verzekert ons dat we, hoe dan ook, het kleurrijkste van het Gardameer en omgeving gaan ontdekken.
Ruim voor we weggaan begint, zoals het hoort, de voorpret. We hebben lange discussies over het materiaal: fietsen, banden en remmen. We hebben allemaal wel iets in de schuur staan naast een racefiets, maar wat heb je nodig op Italiaanse bospaden? Dit is ook een mooie gelegenheid om te onderzoeken wat een gravelfiets is, of moet zijn. Voor de zekerheid worden nog twee extra fietsen georganiseerd. Twee uitersten in hetzelfde genre: een Kona Rove met 27.5 inch-wielen en hele dikke banden (dank Cycleworks!) en een gitzwarte carbon Giant Revolt (dank Giant Benelux!). Het resultaat is dat we qua materiaal van alles bij ons hebben (zie kader). Na het nodige overleg en geregel besluiten we dat we klaar zijn voor herfst in Italië. Gewapend met een breed scala aan gravelfietsen rijden we richting Italië. Er is ons veel moois beloofd en wij hebben er zin in.
‘THIS IS GOOD’
Na een zeer voorspoedige rit naar Torbole sur Garda wacht de eerste aangename verrassing: dit hotel lijkt gemaakt voor fietsers. Het eerste wat we zien: een speciaal rek met allemaal trekhaken om je fietsendrager veilig op te hangen tijdens je verblijf. Vervolgens: een fietsenkelder voor vijftig fietsen (met twee sloten op de deur), een speciale wasplaats alleen voor fietsen, zeker drie manieren om lucht in je band te krijgen, een sleutelplek in de hoteltuin en, als klap op de vuurpijl, een mancave met twee bikestands, een bierkoelkast, koers-TV en een hoeveelheid fietsgereedschap waar je lokale bikeshop jaloers op is.
Na het inchecken ontmoeten we Mauro in levenden lijve. Hij komt even controleren of de Nederlandse roadies zijn instructies wel netjes hebben opgevolgd. Na een inspectie van de fietsen komt Mauro snel tot de conclusie: ’This is good.’ Ons materiaal is goedgekeurd. We spreken af dat we de volgende dag een rit van ongeveer 60 kilometer gaan doen over verschillende soorten terrein, met lekker veel hoogtemeters en fantastische vergezichten. Kom maar op!
CROSS-STAND
Omdat Mauro ons om half zeven komt ophalen, opent het hotel het ontbijtbuffet wat vroeger dan normaal. Na een korte rit staan we al op een van de mooiste plekken aan het meer en zien we een zonsopkomst die de wolken prachtig kleurt. Wijzend naar de bergwand aan de rechterkant van het meer vertelt Mauro: ‘Dat is Monti di Riva.’ Normaal gesproken terrein voor wandelaars en bergbeklimmers, vandaag het terrein voor onze gravel-expeditie. We zien een dunne streep langs de bergwand: la Strada dei Ponale. Aangelegd rond 1850 om het achterliggende Ledro-dal te ontsluiten. Van de weg, waar ooit zelfs een bus reed, is weinig meer over dan een grindpad bezaaid met stenen. Maar waren we daar niet juist naar op zoek.
Het dorp uit en direct onverhard naar boven! Na de strada gaan we niet direct naar het Ledro-dal. Mauro kiest voor een route via een uitzichtpunt waar we het hele Gardameer in één oogopslag kunnen zien. Een uitzicht van epische proporties. Na een aantal spannende singletracks tussen naaldbomen en een stuk bergop lopen (fiets geschouderd in cross-stand) komen we bij Monte Guil. Voor ons een totaal onbekende berg met wederom fantastische uitzichten.
STEVIGE NOPPEN
Na een technische afdaling met stukken van 20 procent komen we met kramp in onze remvingers aan in het Ledro-dal: tijd voor lunch. Na de lunch rijden we rond het meer wat in het dal ligt, het Lago di Ledro. Als we het dal uitrijden mogen we via dezelfde strada terugrijden naar ons beginpunt. Wat vanmorgen nog een technische klim was, is in de afdaling veranderd in een speeltuin waar onze fietsen prachtig tot hun recht komen!
We sluiten de dag af met een Weizen in een van de vele restaurantjes in het dorp. De route die we vandaag hebben gereden was zeer divers. Soms technisch, klimmen en dalen, secties supersnel gravel, stukken verharde weg en her en der hebben we een wijnveld doorkruist. Onze fietsen blijken zonder uitzondering geschikt voor de taak. Door de verschillende karakters van de fietsen (en de berijders) hebben ze allemaal hun voor- en nadelen. Eén ding hebben alle fietsen gemeen: ze toveren een grote glimlach op onze gezichten. Dikkere banden en goed profiel helpen enorm het maximale uit de route te halen, maar zeer waarschijnlijk kom je zelfs op je endurance-racefiets met 30mm-banden een heel eind, echte stenenstroken daargelaten. En je bent dan minder energie kwijt op de verharde stukken. Zo blijkt maar weer: de beste fiets is de fiets die je bij je hebt. Waar we het ook over eens zijn: laat je wegschoenen en -pedalen thuis. Dit is geen terrein voor gladde carbon pantoffeltjes, hier heb je MTB-schoenen nodig. Mauro vertelt ons dat we morgen nog zo’n mooie route gaan doen, richting een andere vallei. Hij belooft ons een route met een volledig ander karakter en nieuwe uitzichten.
Op onze tweede dag stelt Mauro voor om een tweede gids van het hotel mee te vragen: oud-prof Alessandro Bertolini. Alessandro neemt regelmatig groepen hotelgasten mee om de mooiste delen van dit gebied te ontdekken. Voornamelijk wielrenners en mountainbikers, maar gravelritten behoren ook tot zijn wielerarsenaal. Als Mauro al Italiaans is, is Alessandro zo mogelijk nog Italiaanser. Gesoigneerde wielerkleding (in de kleuren van het hotel), moderne fietsbril die niet zou misstaan op de skipiste, snapback cap van zijn belangrijkste sponsor en met een eigenzinnige elegantie zoals alleen een Italiaan dat geloofwaardig ten tonele kan brengen.
VERHIT GESPREK
Al snel blijkt dat Alessandro de weg inderdaad goed kent. Via kleine dorpjes en over oeroude Romeinse bruggen fietsen we van het ene dal naar het andere. Her en der worden we vriendelijk aan de kant getoeterd door lokale boeren in Piaggio Ape’s. Het is, naast graveltijd, ook de tijd van de olijvenoogst. We rijden over glooiende fireroads, langs steile bergwanden, tussen de herfstbomen en door wijnvelden die zich voorbereiden op de winterslaap. Daarna volgt een kort circuit van een lokale wielerclub, de triatleet in ons midden kan het niet laten om daar toch even een PR neer te zetten. Tot slot serveert Alessandro ons nog wat uitdagende en technische singletracks. Na een ochtend plezier voeren Mauro en Alessandro op een kruising ineens een verhit gesprek in rap Italiaans. Alessandro vindt het tijd voor espresso’s. Wij ook.’Sei espressi per favore!’
Na de espresso’s moet Alessandro weer naar huis en neemt Mauro de gidstaak weer op zich. Zoals Alessandro de beste koffie weet te vinden, zo weet Mauro de beste lunch te vinden: ook vandaag is hij weer zeer specifiek in waar en wanneer er geluncht wordt. En inderdaad, in dit restaurant worden de pizza’s en pastagerechten wederom op traditionele wijze gemaakt. Alle gerechten worden bereid volgens een concept dat gemaakt lijkt voor hongerige fietsers: snel, veel en erg lekker. Vers broodje met olijfolie ter voorbereiding, dan een pizza ter grootte van een wagenwiel, apfelstrudel met vanille-ijs en espresso om af te sluiten. Na deze weldadige lunch zetten we weer koers richting het hotel. Mauro heeft het goed gezien, dit groepje wil nog even kop- over-kop de laatste energie eruit fietsen. Gelukkig is het gebied voorzien van een zeer goede fietsinfrastructuur en duidelijke bewegwijzering, waardoor we goed door kunnen knallen. Net voor het donker zijn we weer in ons hotel.
GRAVEL, EAT, SLEEP, REPEAT
Roadies als we zijn moeten we toch even het vergelijk maken met bekende namen: gravellen is meer Sagan dan Froome. Gravellen is vergelijkbaar met wintersport, maar dan op een fiets. Met je vrienden de hele dag lekker buiten spelen en genieten in de bergen, met die zo herkenbare frisse berglucht. Mooie vergezichten, beetje competitie onderling, veel lichaamsbeweging en op het juiste moment espresso’s en lunch. ‘s Avonds genieten van de heerlijke Italiaanse keuken en dan een beetje rozig je comfortabele bed induiken. We sluiten onze dagen in Trentino af met een laatste wijntje van de wijnvelden waar we die middag nog doorheen fietsten. Noord-Italiaans gravellen is, ook buiten het wielerseizoen, fantastisch.
WAT HADDEN WE MEE?
KONA ROVE AL
Aparte fiets met ‘kleine’ wielen en dikke banden. Perfecte fiets om ook bikepacking avonturen op te ondernemen. Door de dikke banden op lage bandenspanning heeft de fiets veel grip en kan je ermee uit de voeten op ieder soort terrein. Je kan de fiets ook opbouwen met 28”wielen en bijvoorbeeld 40mm banden om er meer een CX fiets van te maken. Wellicht niet de snelste fiets, maar erg hoge fun factor!
aluminium frame met fork van staal, 27.5” wielen met 2.2” banden, 2×10 Shimano 105, 48/34 cranset, 11/32 casette, mechanische schijfremmen
CANNONDALE CYCLOCROSS
Klassieke cyclocrosser uit de tijd dat crossen nog veldrijden heette. Frame en vork uit 2002 opgebouwd met een moderne groep en wielen. Supersnelle fiets met fantastische stuureigenschappen die het wel lastig krijgt als er meer kuilen, stenen en wortels op het pad liggen. De lowtech cantilever remmen zijn uiteraard uit een ander tijdperk.
aluminium frame en fork uit 2002, 28” wielen en 32mm banden, 2×10 Sram Force groupset, 48/36 crankset, 11/28 casette, classic cantilever remmen
GIANT REVOLT ADVANCED
Hagelnieuwe gravelracer van Giant, modeljaar 2019. Licht, stijf, snel, wendbaar en toch comfortabel, niet in de laatste plaats door de lichte en stijve wielen. Door het enorme bereik van crank+casette komt je met deze fiets overal boven en weer beneden, ook als je gaat bikepacken. Deze fiets biedt alles wat je van een moderne Gravel Grinder verwacht, maar wel met een pittig prijskaartje.
carbon frame en fork, 28” wielen (carbon) met 40mm banden, 2×11 Ultegra groupset, 32/48 crankset, 11/34 casette, hydraulische schijfremmen
CANYON INFLITE
Monderne interpretatie van veldrijden. Deze Crosser voldoet aan alle eisen van een Nederlanse crosser/gravel grinder en komt ook tot z’n recht in de Italiaanse bergen. Betrouwbare fiets met bulletproof onderdelen.
alu frame met carbon fork, 28” wielen en 32mm banden, 1×11 105 groupset, 40t blad, 11-36 casette, hydraulische schijfremmen
VERBLIJF
Tijdens ons verblijf bij het Gardameer waren wij te gast in het Aktivhotel in Santa Lucia Torbole. Het hotel lijkt ontworpen te zijn met fietsers in gedachten. Alle faciliteiten zijn tiptop in orde en de gidsen kennen het gebied op hun duimpje. Het hotel ligt buiten het dorp, rustig maar met restaurantjes op loopafstand. Wij waren hier in het najaar, maar het gehele jaar is het een feest om hier te verblijven. Je rijdt in ongeveer 12 uur van Utrecht naar het Gardameer. Hou in het najaar en de winter wel rekening met slecht weer op de verschillende alpenpassen.
Hotel
AktivHotel SantaLucia, Via Santa Lucia, 638069 Torbole am Gardasee aktivhotel.it
Reisaanbieder
‘Roadbike Holidays’ roadbike-holidays.com
Tekst door: Joost Pothoff
Foto’s door: Gijs Ferkranus
Dit artikel komt uit Wielrenblad #5 2018. Op de hoogte blijven van al het wielrennieuws? Abonneer je dan snel op WIELRENBLAD en volg ons op Facebook. en Instagram!