Ticino: een heel bijzonder stukje Zwitserland

Ticino is een heel bijzonder stukje Zwitserland. Deze regio bevindt zich in het uiterste zuiden van Zwitserland en grenst aan Italië. Dankzij het milde klimaat is dit deel perfect voor een biketrip, want al vanaf april kun je hier prima rijden. De trails variëren van bijna-vlakke stukken tot heuvels met een stijgingspercentage van twintig procent, van karrenpaden tot technische stukken en flowy singletrails. Eeuwenoude architectuur, dichtbegroeide bossen en open alpenweides, je komt het onderweg allemaal tegen.

Foto’s: Tom Malecha – Alessio Pizzacannella 

Christof Sonderegger – Massimo Pedrazzini

Dankzij de nabijheid van Italië proef je hier een combinatie van de Zwitserse kwaliteit en een mediterrane sfeer. Met name het gebied rondom Ascona-Locarno heeft eigenlijk alles in huis. De stadjes liggen aan het Lago Maggiore, waar de bergen rondom in uitlopen. Dit alles creëert een mooie mix van trails, cultuur en natuur. En sinds dit jaar de Gotthard-Basistunnel geopend is, ben je met de trein vanuit Zürich twee uur later al in het zonnigste gedeelte van Zwitserland. Er is maar liefst zestien jaar gewerkt aan deze 57 kilometer lange tunnel die helemaal onder de Alpen door loopt.

De regio timmert hard aan de weg om het ons als mountainbikers steeds makkelijker te maken, door hun trail-netwerk steeds verder uit te breiden. Op het moment dat deze Ticino Special gedrukt wordt lopen we eigenlijk al weer achter. Mocht je deze zomer naar Ticino afreizen, dan is het dus ook zeker aan te raden bij de VVV’s te informeren naar een update van de trails.

Nadat je het vervolg hebt doorgenomen is de kans groot dat je ineens weet waar je deze zomer naartoe moet.

Regio

Dankzij de zuidelijke ligging en het net iets fijnere klimaat dan in de meer noordelijke provincies, kun je in Ticino al eerder terecht voor een wat aangenamere temperatuur. Het landschap is zeer divers, van ruw en steil tot bijna vlak en toegankelijk. Dit geldt dus ook voor de trails, deze gaan van zeer technisch, open en steil tot semi-vlak en flowy. En je kent de Zwitsers: alle trails zijn pico bello aangegeven en worden goed onderhouden. De regio wil zich steeds meer als mountainbike-area profileren, iets waar veel hotels ook mooi op inhaken. Van afgesloten fietsgarages tot complete sleutelclinics en een wasservice voor je modderige kleding, ze hebben aan alles gedacht.

Het weer is in de zomerperiode mild, het groen heeft ook echt een subtropische look dankzij de vele uren zonneschijn, welke niet te heet en niet te koud is. Gewoon precies goed. Vanwege de nabijheid van Italië wordt hier voornamelijk Italiaans gesproken, wat je vakantie hier een extra bijzonder tintje geeft. Maar maak je geen zorgen, naast Italiaans spreekt men vaak ook Duits, Frans of Engels.

Naast de vele trails heeft het gebied ook veel andere zaken te bieden. De oude stadjes Ascona en Locarno hebben door hun ligging aan het Lago Maggiore eigenlijk alles mee. Locarno heeft een autovrij centrum, waardoor je relaxed door het stadje kunt banjeren en mocht je in augustus in de buurt zijn dan kun je ook het Locarno Festival (internationale filmfestival) meepakken.

Het gebied beschikt daarnaast over verschillende liften, kabelbanen, treintjes en bussen waar je je fiets op mee kunt nemen. Hierdoor heb je een enorm gebied tot je beschikking: je kan zowel een paar uurtjes als een complete dagtocht uit de voeten.

Ook op de dagen dat je even niet op de fiets wilt zitten – maar wel bezig wilt blijven – ben je hier aan het goede adres. Natuur, cultuur of actie, het is nooit ver weg.

Route 1 – Alpe Di Neggia

Laten we gelijk met de deur in huis vallen met deze enduro-trail. Waarom enduro? Omdat je vanuit het treinstation MagadinoVira via een mooi geasfalteerde weg naar het hoogste punt kan klimmen. Zeker, je zult wel even moeten beulen, tien procent stijgingspercentage over een route van twaalf kilometer is niet niks, maar het gaat een stuk sneller dan als je dit via de trails zou doen. Eenmaal boven op de top, de Monti di Fosano, krijg je als beloning een waanzinnig uitzicht op de top van de Monte Tamaro. Het laatste stuk van de Alpe di Neggia word je getrakteerd op een uitzicht over het Lago Maggiore, wat je echt wel verdiend hebt na die klim.

O ja, hadden we al vermeld dat je ook gewoon de bus kunt nemen vanuit het dal? Uiteraard kan je fiets mee op de bus. Enduro a gogo… Maar we zijn hier natuurlijk niet naar boven geklommen (ervan uitgaande dat je dit in elk geval een keer gaat proberen) om van het uitzicht te genieten. Rijden willen we! En daar gaat het de volgende acht kilometer over. We dalen 1300 meter af terug naar Vira over een van de meest avontuurlijke trails van de regio. Het eerste stuk vraagt gelijk veel van je, met technische stukken bestaande uit rotsen, keien en worteltapijtjes. Sommige stukken van de trail lopen strak tegen de bergwand aan en bieden weinig ruimte om fouten te maken, gezien de steile afgrond ernaast. Ook de afdaling naar l’Alpe di Trecciura is een pittige, hoofd erbij houden en scherp blijven.

Het tweede deel van de rit kan het gas erop. Er volgt een lang recht stuk waar je echt goed vaart kunt maken met op de achtergrond een fraai panorama van het Piano di Magadino, een enorme vlakte rond het dorpje Magadino. Vlak na Monti di Vira begint het laatste deel van de trail, die zigzaggend steeds weer wat technischer wordt tot je uiteindelijk rolt over een asfaltweg die je weer terugbrengt naar Vira en nog belangrijker, het meer, waarin je ‘s zomers even kan afkoelen.

Route 2 – Cardada

De Cardada is een stukje relaxter dan de voorgaande route. De start van deze trail is bij het treinstation van Locarno, in de wijk Muralto. Hier vind je wederom een mooi geasfalteerd pad, dat je over een kilometer of tien à twaalf naar Brè leidt. Alleen de klim naar Brè is wat ons betreft al de moeite waard vanwege het uitzicht over het meer en de stadjes. Er zijn onderweg ook twee restaurantjes, het is de moeite waard om hier even te stoppen voor een espresso dopio. Al op dit punt afdalen raden we niet aan, gezien de steile hellingen.

Want vanuit Brè verruil je het asfalt voor een pad, waarbij de klim ook wat steiler wordt. Na ongeveer drie kilometer over dit pad begint de singletrack. Deze loopt eerst nog wat naar boven, waarna je over een vlak en flowy stuk rijdt richting het laatste klimmetje naar de Alpe Cardada. Hier heb je wederom een fantastisch uitzicht: je kunt vanaf deze locatie zowel het laagste gedeelte van Zwitserland zien – de delta tussen Ascona en Locarno op 192 meter boven zeespiegel – als het hoogste punt, de Dufourspitze (4634 meter hoog). Mocht je geen zin hebben in al dat geklim: je kunt de twaalf kilometer over het asfalt overslaan door de Funicolare, een treintje dat vanuit Locarno heel steil naar boven gaat, om vervolgens de gondel naar Brè te nemen. Hierdoor sta je direct op het laatste stukje pad dat je naar de top brengt.

Bovenaan de top kun je direct de trails in duiken, of even stoppen bij Capanna Stallone (nee, niet gerelateerd aan hem) om een Polenta naar binnen te werken. Naar verluidt ook direct de beste van heel Ticino. Polenta is echt een lokaal gerecht, dus waar kun je het beter proberen dan hier? Je vindt het restaurant direct aan de start van de trail.

De trail begint gelijk goed, snel en technisch over een weide en gaat al snel over in een dicht bos. Het pad is net breed genoeg om een beetje langs de zijkant te spelen of om een van de stukken leisteen als sprong te gebruiken. Het pad is redelijk smooth, af en toe wat wortels en stenen, niet te veel bochten, zodat je de trail met een lekkere snelheid kunt nemen. Naarmate je lager komt, vernauwt het pad en wordt het op stukken ook wat technischer rijden. Even iets minder hard dus. Hier vind je meer wortels en grotere steenpartijen, zodoende moet je je lijnen al wat eerder uitzoeken om goed uit te komen. Uiteindelijk rol je deze trail heel ontspannen uit, hij is speels dankzij de vele elementen, maar wordt nergens echt te spannend. Als je ‘m eenmaal doorhebt, kun je steeds iets meer gas geven.

Als je het bos uitrolt volg je een stukje asfalt en als je wil kun je per bike van een eindeloos lijkende trap afdalen richting de start van de trail. Om daar vervolgens gewoon weer een ritje met de Funicolare te scoren, op een been kun je immers niet staan.

Route 3 – Losone – Corona Dei Pinci

Je start deze route vanuit het centrum van Losone. Net als bij de voorgaande routes het geval is, kun je ook hier de klim via het asfalt pakken. Het enige verschil is dat deze route geen alternatief per gondel of bus biedt, je zult dus moeten werken voor je trail-meters. Je beklimt vanuit het dorpje de weg richting de Monte Verità, een heuvel met een flinke dosis cultuur en historie. Het hotel hier gold als een ware magneet voor andersdenkenden. Je vindt er ook een gigantische botanische tuin.

De weg vervolgt zich naar de Monte Sassello, terwijl je kunt genieten van wederom mooie uitzichten op het meer. We blijven dit zeggen, maar je zult merken dat deze uitzichten je niet snel zullen vervelen.

Als je eenmaal op de top staat, loopt de track ongeveer een kilometer vrij vlak richting Alpe Zot. Deze weg loopt door een compact berkenbos, wat een mooi contrast oplevert. En op het moment dat je het bos in rijdt, begint het feest ook direct. Vergeleken met de voorgaande trails is dit even een tandje technischer. De hellingen zijn wat meer open, dus er is wat minder ruimte voor missers. De paden zijn allemaal goed te doen, maar door het ontbreken van hekjes op de steile stukken is het af en toe wel even slikken.

Ook de ondergrond is ruwer en de stenen die her en der verspreid liggen zijn niet alleen een stuk groter, maar ook een stuk uitdagender. Het is hier vooral zaak vooruit te blijven kijken en continu te zoeken naar de ideale rijlijn. De technische stukken worden steeds mooi afgewisseld met stukken waar je even de remmen los kunt laten en je vingers wat rust kunt geven, maar nooit voor lang. Vanuit hier blijft de trail afdalen richting Artore, waarbij je door de bossen blijft crossen. Onderaan de trail vind je steeds meer haarspeldbochten, welke niet allemaal even makkelijk te nemen zijn. Vlak na Artore is het opletten geblazen. Was de trail tot nog toe redelijk relaxed, nu begint er een wat uitdagender stuk met haarspeldbochten over een soort stenen pad dat uiteindelijk uitloopt in Arcegno. Dit plaatsje is een mooie plek voor een laatste kop koffie, hierna loopt de trail namelijk weer terug naar het beginpunt.

Download de GPS bestanden van de gereden routes hier: Alpe di Neggia, Carcade en Pinci.

Overnachten

Slapen

Zoals we al eerder vertelden is het Lago Maggiore de perfecte uitvalsbasis. De mooie oude dorpjes en stadjes geven net dat beetje extra schwung aan je trip. Er zijn rondom het meer veel verschillende mogelijkheden om de nacht door te brengen, van duur tot goedkoop, van hotel tot appartement en camping. Het leuke hiervan is dat je na het ontbijt binnen no-time de heuvels en bergen in kan trekken en toch in de namiddag en avond de gezelligheid van de stadjes kan opzoeken. Hieronder vind je een klein overzicht van accommodaties om te overnachten, elk met een compleet andere look and feel. Uiteraard zijn alle hotels UP/DOWN approved, met diverse faciliteiten voor zowel jouw welzijn als dat van je bike.

Camping Tamaro

Aan de noordelijke oever van het Lago Maggiore ligt Tenero, waar je een mooie camping direct aan het water vindt. Je loopt vanuit je camper of tentje zo het meer in, waar ook een duikeiland is aangelegd. Het uitzicht vanuit je tentje is echt te gek, je ziet de bergen zo het meer in rollen. Uiteraard is de camping van alle gemakken voorzien en het is ongeveer negen kilometer naar Locarno. Ook in Locarno zelf heb je campings, alleen zijn deze een stuk kleiner en hebben ze minder voorzieningen. www.campingtamaro.ch

B&B

Wil je de cultuur echt opsnuiven dan gaat er natuurlijk niets boven een bed and breakfast. Op basis van je budget en het aantal personen kies je zelf je huis of appartementje. Daarnaast ervaar je zo keer op keer de meerwaarde van lokale kennis, die je er vaak gratis en voor niets bij krijgt. http://www.ascona-locarno.com/

Youth Hostel

Locarno Wie ooit al eens in een Zwitsers Youth Hostel geslapen heeft, kan het beamen: dit is niet echt wat je verwacht bij een jeugdherberg. En dat bedoelen we in de positieve zin, we hebben regelmatig in ‘hotels’ geslapen die er minder goed georganiseerd uitzagen dan de Zwitserse Youth Hostels. Zo ook dit Pala Giovani Youth Hostel in Locarno, vlak achter het oude centrum gelegen. Je kunt kiezen uit een slaapplek gedeeld met anderen, maar ze hebben tevens private rooms voor twee of vier personen. Je zult hier ook makkelijk contact maken met andere gasten. Overnachting is inclusief ontbijt, voor een extra bedrag krijg je lunchpakketten en avondeten. www.youthhostel.ch/locarno

Hotel Luna Garni

Dit driesterrenhotel wordt als een van de hotels met beste prijs-kwaliteitverhouding beoordeeld. Op ongeveer 600 meter van de oever van het meer vind je dit hotel, met alle faciliteiten, zoals café, tuin, wifi en restaurant. Kamers zijn strak en mooi ingericht en bijna alle hebben een balkonnetje. Het centrum van Locarno is binnen een paar minuten te bereiken per fiets, de nabijgelegen oever van het meer is tevens de plek van de Passenger Ferry Terminal, een leuk stukje haven. www.hotel-luna.ch

Romantik Hotel Castello Seeschloss

Ga je met je vriendin of vriend op pad en mag er iets meer romantiek en luxe aanwezig zijn, dan ben je hier aan het juiste adres. Castello Seeschloss heeft met zijn sprookjestoren aan de ingang van de meerpromenade precies dat kasteel-effect wat je zoekt. Ook de kamers zijn op dezelfde manier ingericht, je waant je echt in een kasteel. Eten kan zowel binnen als buiten, op beide plekken heb je uitzicht over het meer, ideaal voor lange avonden. Mocht je geen zin hebben in het meer, dan is er tevens een zwembad in de tuin, omgeven door palmbomen. www.castello-seeschloss.ch

Hotel Casa Berno Hotel

Casa Berno ligt wat hoger, waardoor je een waanzinnig uitzicht hebt over het meer. Het hotel ligt echt tegen de berg en er zijn overal verschillende terrassen. Biken staat hier hoog in het vaandel, naast een fietsgarage waar je je bike ‘s nachts veilig kunt parkeren hebben ze een fietsservice en geven ze zelfs workshops in fietstechniek! Ook kun je voor onderweg lunchpakketten meekrijgen en hebben ze routekaarten en GPS-routes beschikbaar. Last but not least is er een MTBwasservice: lever aan het eind van de dag je vieze kleren in en de volgende ochtend vroeg ligt je setje keurig gewassen weer klaar voor een dag actie.

Ook deze locatie heeft een te gekke tuin met verwarmd buitenzwembad en sauna. Vergeet zeker niet te eten op het dakterras van het complex! www.casaberno.ch

Excursies

We zitten het liefst hele dagen op de fiets, maar soms is het net even wat lekkerder als je ook wat tijd naast de bike doorbrengt. Kunnen je armen, benen en vooral vingers en handen weer een beetje op krachten komen. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat je de dag met een boek bij het zwembad door moet gaan brengen. In de regio is superveel te doen, hier een lijstje van onze favorieten:

Bungeejumpen

Als je bungeejumpen nog op je bucket list hebt staan, of als je gewoon eens een sprong wil wagen met wat uitzicht, check dan zeker deze 007 GoldenEye-jump. Weet je nog, die openingsscène van GoldenEye, waarbij Pierce Brosnan van die dam afsprong? Nee? Even googelen. Want de Verzasca-dam is een van de hoogste dammen in Europa en is tevens de plek waar de bungeejump uit deze Bondklassieker opgenomen is. En nu het mooiste: jij kunt daar dus ook vanaf springen. www.trekking.ch

Ponte dei Salti

Mocht het bungeejumpen je iets te hoog gegrepen zijn of ben je op zoek naar een budget-variant, pak dan de fiets naar de Verzasca-rivier. Het heldere groene water en de vele grote rotsen nabij het dorpje Lavertezzo maken dit een prima stek om te zwemmen en bovendien van de rotsen en brug te springen. De brug heet ook Ponte dei Salti, letterlijk vertaald ‘spring-brug’. De eeuwenoude brug is veertien meter hoog, dus spannend genoeg. Mocht het iets te spannend zijn dan zijn er verschillende plekken waar je kan springen, en wel vanaf lager gelegen rotsen. Check wel altijd even met de locals waar je springt, het is uiteraard niet geheel zonder risico.

Vanuit Locarno volg je de oever door Muralto en Minusio naar Tenero. Van daaruit pak je de hoofdweg naar Gordola, waar je afslaat naar Valle Verzasca. Onderweg passeer je ook Verzasca-dam (zie bungeejump) en daarna volgt de Ponte dei Salti.

Wandelen en trailrunning

Zoals je waarschijnlijk na een dag op de trails al zult merken zijn er heel veel wandeltrails te vinden. De trails die te steil of te ruw zijn om op te fietsen, zijn vaak gaaf om op te klauteren. Als je de trails nabij de gondels of Verzasca zoekt is het nog fijner: klimmen naar boven en met de lift weer terug naar beneden. Mocht je toevallig aan trailrunning in Nederland doen, dan kun je in de regio helemaal je hart ophalen, het gebied staat bekend als waanzinnig trailrun-gebied. Er bestaat ook een mooie app Hike Ticino genaamd waarop je alle wandeltrails kunt vinden. www.ascona-locarno.com/trailrunning

Canyoning – Eldorado Ticino

Hierbij ga je gewapend in een wetsuit en een klimtuigje samen met een instructeur de berg op, langs de rivier die je later op de dag zal afdalen. Eenmaal boven is het zaak weer naar beneden te komen in of rondom de rivier. Denk hierbij aan glijden over natuurlijke waterglijbanen, door tunnels, van watervallen afspringen. De stukken die echt te link zijn daal je af door met touwen te abseilen. Echt een waanzinnige manier om de omgeving te leren kennen en die dag in elk geval aan je adrenalinebehoefte te komen. www.swisschallenge.ch

Wellness Termali

Uiteraard hoeft niet elk moment vol spanning te staan, ontspanning kan uiteraard ook. Termali Salina & Spa is het grootste zoutwaterspabad in Ticino. Hier vind je allerlei soorten sauna’s. Het complex is direct aan het meer gelegen, met infinity pool en relax-terrassen met uitzicht over het meer. Even in de ontspanmodus… www.termali-salini.ch

Suppen

Waar water is zijn tegenwoordig suppers. Je weet wel, die enorme surfboards waar je gewoon op kunt staan met een peddel in je hand. Dit is de perfecte manier om het meer te verkennen, zo hoef je niet tussen de toeristen op de rondvaartboot te zitten, maar kun je zelf je eigen weg gaan. Je kunt de boards aan het meer huren, vanaf beginnerboards tot aan vier meter lange raceplanken. Mocht je geen zin hebben zelf te bewegen dan kun je je natuurlijk ook gewoon lekker op een wakeboard door een speedboot voort laten trekken. www.supascona.ch

Locarno Festival

Mocht je tijdens de periode tussen 2 en 12 augustus 2017 in de buurt zijn, dan moet je echt een filmpje pakken in Locarno. Al zeventig jaar wordt het stadje omgetoverd tot een grote outdoor bioscoop tijdens het Festival del Film. Het grote Piazza dient tijdens deze periode als gigantische openluchtplek om de films te bekijken. Echt een must! www.pardo.ch

Wekelijkse Markt

Je vindt hier diverse streekproducten, kazen, wijn, et cetera. Met de producenten gewoon achter het kraampje. Geen foodtruck-festival, maar gewoon gezond en lekker zonder hip te doen. Deze markt bestaat al sinds Barbarossa in 1164 toestemming heeft verleend, dus hier rondlopen is zeer cultureel verantwoord. Je vindt de markt elke dinsdag in Ascona op de promenade langs het meer.

Biertje drinken in Negromante

Negromante is een huis dat in de veertiende eeuw gebouwd is en geldt waarschijnlijk als het oudste huis van Locarno, middenin het oude centrum. Heel verstandig hebben ze dit omgebouwd tot pub met bijbehorend pub-food, maar ze hebben wel de oude sfeer weten te behouden. Zeker de moeite om even een pilsje te pakken en deze wellicht aan te vullen met een goede hamburger. Prima prijs en je waant je zomaar even een paar eeuwen terug in de tijd. www.negromante.com

Ticino Ticket 2017

Als je in Ticino op een camping, in een hotel of een hostel verblijft, zorg ook dan dat je bij de receptie om je Ticino Ticket vraagt. Met dit ticket kun je gratis gebruik maken van het openbaar vervoer in de hele regio, van het St. Gotthard massief tot in het Mendrisiotto gebied. Daarnaast krijg je een puike korting op gondels, boottochtjes, het musea en nog veel meer.

Praktische tips

Reistijd: Vanuit Utrecht ben je ongeveer 9,5 uur onderweg.

Niet vergeten:

• Extra derailleur-pad
• Gereedschap
• Voldoende bidons of waterzak
• Trailschoenen
• Zwembroek
• Zwitserse Franken
• Vignet (al te bestellen op www.myswitzerland.com/vignette)
• Rubber (zorg voor banden met een stevige sidewall, bestand tegen de rotsachtige ondergrond)

Bescherming:

• Kniebeschermers
• Handschoenen
• Rugbeschermer-in-rugtas
• Goede trailhelm

Weer:

Ondanks dat je je in het mooiweergedeelte van Zwitserland bevindt, ben je nog steeds in de bergen, waar het weer om kan slaan. Zeker wat hoger gelegen kan slecht weer slecht nieuws betekenen. Zorg dus altijd dat je ‘s ochtends even informeert bij de VVV of de receptie van je hotel over de omstandigheden. Trek je eropuit, zorg dan altijd voor wat warms in je rugzak.

Fietswinkels:

Je vindt in het gebied meer dan voldoende fietsenwinkels. Heb je specialistische onderdelen op je bike zitten, dan is het natuurlijk altijd aan te raden hier zelf reserveonderdelen voor mee te nemen.

Periode:

Door de zuidelijke ligging kun je al vanaf april tot en met september in het gebied biken. Zoek je echt de zomerse warmte, dan zijn juni, juli en augustus de maanden om te gaan. Dan is het meer ook lekker op temperatuur.

VVV’s:

In de meeste grotere stadjes rondom het meer vind je VVV’s, waar je terecht kunt voor de laatste status van de trails. Tevens kun je hier routekaarten halen.

Informatie:

Meer informatie vind je op www.ascona-locarno.com www.myswitzerland.com

Route 1 – Alpe Di Neggia – Factsheet

Route 2 – Cardada – Factsheet

Route 3 – Losone – Corona Dei Pinci – Factsheet

Dit artikel is afkomstig uit Up/Down magazine nummer 1 2017. Wil je nou altijd de leukste artikelen of meest uitdagende trails vijf keer per jaar op de deurmat krijgen? Neem dan een abonnement op Up/Down. Of download het magazine online via onze Soul Kiosk App.