The Green Divide Graveltocht

De langste groene graveltocht van Nederland

Tekst en foto’s Erwin Sikkens 

Het is zomer 2017 en ik vraag me voor het eerst af hoe lang je in Nederland onafgebroken in een bos ‘rechtdoor’ zou kunnen fietsen, voor je aan het einde van dat bos zou zijn. En hoe lang zou zo’n route maximaal kunnen worden? Die ultieme onverharde bosroute zou je de hele dag weg moeten nemen van het klassieke Nederland. Geen weilanden, geen steden… enkel bos en heide.   Het antwoord leek snel gevonden. De Veluwe is het grootste bos van Nederland, dus als je die van de ene naar de andere kant rijdt, dan heb je praktisch gezien je route al. In de jaren die volgden reed ik meermaals mijn ultieme bosroute over de Veluwe. Van Arnhem in het zuiden, helemaal naar het noordelijkste puntje net onder Zwolle, om vervolgens de trein terug naar huis te pakken. De route ontwikkelde zich van beter tot best, maar bleek bij lange na nog niet de allerlangste groene route van Nederland te zijn. 

Over het hoofd

We spoelen even vooruit in de tijd. Het is juni 2021 en ik stap met mijn gravelbike uit de trein. Ik zoek even naar de hoofdingang van het station. Gevonden. Naarden-Bussum. Hier helemaal bovenin Het Gooi, net onder het Gooimeer, begint het bos slechts een paar kilometer van het dorp af. Het gebied, bekend om z’n prachtige harde gravelpaden die zich door bos en heide manoeuvreren, ligt naadloos aan de Utrechtse Heuvelrug vast en is bijna helemaal groen te fietsen.  De Utrechtse Heuvelrug had ik die jaren ervoor telkens over het hoofd gezien. Strikt genomen is het natuurlijk niet echt hetzelfde bos als de Veluwe, maar als je die tien kilometer weiland tussen Wageningen en Rhenen voor lief neemt, gaan de beide bosgebieden zowat naadloos in elkaar over. Zo beschouwd vormen ze samen het grootste bosgebied van Nederland. Om dat gegeven – en bovenal al die kilometers extra bos – kon ik uiteraard niet heen. De Green Divide was geboren!  

Heuvelrug Divide

Driehonderd – grotendeels onverharde – kilometers van Het Gooi via de Utrechtse Heuvelrug, naar de Veluwe en dan kronkelend omhoog. Hoewel een paar sterke benen de afstand misschien in een ruk overbruggen, kies ik ervoor de route in meerdere dagen te rijden. Ik word tijdens mijn eerste dag vergezeld door twee enthousiaste gravelbikers, Annemarije en Roebijn.   We rollen vele kilometers over het prachtige netwerk aan Gooise gravelpaden. Een gravelbike lijkt hier bijna overbodige luxe, want ook met een racefiets kan je hier prima uit de voeten. De rest van de Utrechtse Heuvelrug lijkt van hetzelfde laken en pak, hoewel een paar ruige kilometers in het bos net buiten Soest al een voorproefje zijn van wat later in de route zal volgen. Deze eerste helft van de route – liefkozend door mij de Heuvelrug Divide genoemd – is duidelijk het snelste deel. Het minste aantal hoogtemeters en een gezonde dosis verharde wegen waar dat helaas niet anders kan, houden het tempo hier lekker hoog.   Aan het einde van het Let de Stigterpad en na een laatste draai om de Grebbeberg, is het met de Utrechtse Heuvelrug toch echt gedaan. In de verte zien we de eerste bomen van de Veluwe al staan, maar daar tussenin zullen we even moeten klunen. Zoveel mogelijk groen en onverhard fietsen we de grofweg tien kilometer ‘niet-bos’ richting Wageningen, alvorens we net na het dorp snel weer een bospad inslaan. We hebben de Veluwe bereikt en al direct merken we een verschil met de Utrechtse Heuvelrug. Het is gedaan met de strak aangeharkte gravelpaadjes, vanaf hier zullen de laatste tweehonderd kilometer hoofdzakelijk bestaan uit bospaden. 

Dode bomen

Het contrast kan haast niet sterker. Op de Veluwe mag je plots veel vrijer fietsen, de route wurmt zich al slingerend door het bos. Van de ene brede bosweg naar het andere smalle kronkelpaadje. Je moet hier soms goed op je navigatie letten om niet verkeerd te fietsen. De selectie van paden is echter alles behalve lukraak. De minutieus uitgedachte route baant zich zorgvuldig een weg over voor fietsers opengestelde paden en ontwijkt precies alles waar je niet mag of moet willen fietsen.   Vanaf hier beginnen de hoogtemeters ook mee te tellen. De zuidelijke Veluwe staat bekend om z’n hoogteverschillen en die beginnen we, zo aan het einde van de eerste dag, langzaam maar zeker te voelen. Na een kort bezoek aan de inmiddels beroemde dode bomen langs het pad bij het Deelerwoud – ook wel gekscherend het nationaal gravelmonument genoemd – knijpen we bij een natuurcamping op de Loenermark in de remmen. Een gezellige groep mensen wacht ons al op met bier en eten. Met hen zal ik de tweede dag tackelen.  

Tweede dag 

Het begint tot ons door te dringen hoe ongelooflijk veel onverharde boskilometers we al nagenoeg onafgebroken aan het rijden zijn. Onze reis door ‘een bos’ in Nederland is inmiddels begonnen aan z’n tweede dag en we hebben nog een kleine honderdveertig kilometer te gaan. Zo mooi als de eerste dag eindigde, zo blijft het de hele tweede dag doorgaan. De route kronkelt van de ene Veluwe-highlight, via verborgen parels, naar weer een ander hoogtepunt. De ondergrond verandert regelmatig en onze banden rollen over alles van hardpack gravel tot betonnen fietspaden, singletracks met af en toe wat wortels en ook gewoon goed te fietsen bospaden. Een gravelbike is op deze route dan ook de perfect tool for the job.  We houden onze ogen goed open voor plekken om te eten en te drinken, die zijn op de Veluwe minder goed te vinden dan tijdens het eerste deel van de route. Na een snackstop en bijvulmoment ter hoogte van Garderen bevinden we ons al snel in het Speulderbos, dat met z’n dansende beuken tot de verbeelding spreekt. De omgeving blijft continu van karakter veranderen. We zijn het Speulderbos nog niet uit of we rijden bij Elspeet al over een stuk heide met prachtige vergezichten, en niet gek veel later over de beroemde harde gravelpaden van Kroondomein Het Loo. 

De finale 

Daarna gaat het hard met de kilometers. We raken in een fijne flow en het lijkt inmiddels wel alsof de hele wereld bestaat uit bos. Het houdt maar niet op en we genieten enorm. We flitsen van bosperceel naar beheergebied. Daar waar ik normaliter de borden altijd goed lees weet ik inmiddels dat het goed zit. De regels rondom fietsen in het bos op de Veluwe ken ik uit mijn hoofd. Wanneer we de snelweg A50 oversteken, weten we dat de finale is aangebroken. Een groot bord met de tekst ‘Zwolse Bos’ begroet ons en het voelt alsof we er al bijna zijn. Gezien de nog af te leggen afstand is dat geen gekke gedachte, maar we besluiten ons niet te verkijken op de laatste twintig kilometer, waarvan er zeker nog veertien uit bospaden bestaan.  Pas als we bij kilometer tweehonderdvijfennegentig de laatste glooiing af rollen, richting het licht aan het einde van het bos, weten we dat we de grootste bosrit van Nederland achter de rug hebben. Een gevoel van euforie geeft ons vleugels richting Zwolle, waar ik net over de IJsselbrug ‘natuurlijk’ nog een laatste gravelstrook vind, die in deze route ook niet mag ontbreken.   De typisch Zwolse Blauwvingerburger met bijpassend bier, die we na de finish in het centrum bestellen, smaakt zelfs nog beter dan gehoopt. Al meermaals zat ik hier in Zwolle op een terras nadat ik mijn Veluwe Divide-route reed, maar niet eerder voelde de traktatie aan de finish zo verdiend als nu.  

Nu jij 

Ik verkende jaren deze bossen, las de borden en reed de paden die jij niet reed. Het eindresultaat is een driehonderd kilometer lange Green Divide, die zonder enige twijfel de mooiste en langste voornamelijk onverharde bosroute van Nederland is. Een nieuwe uitdaging voor de gravelbike. Bovendien ben ik zojuist z’n eerste officiële finisher geworden, hopelijk de eerste van velen die nog van de route gaan genieten. 

”Niet eerder voelde de traktatie aan de finish zo verdiend als nu.”

Komoot

Nog geen lid van Komoot? Opgeven is heel eenvoudig:

---

Deze route staat in het laatst gepubliceerde magazine: Wielrenblad #2 2021. Deze kun je bestellen in de Soul Webshop. Ook is het blad beschikbaar in de Soul Kiosk App. Wil je voortaan geen nummer van je favoriete magazine meer missen? Word dan snel abonnee van Wielrenblad!