21-03-2023 - Mountainbiken, Nieuws, Leesvoer

SRAM – Eagle Transmission

De eerste generatie 1x-aandrijving van Sram kwam elf jaar geleden op de markt en veroorzaakte een revolutie in de mountainbike-industrie. En nu komt Sram met de nieuwe Eagle-groepset. Wij kregen de kans om deze groepset alvast te testen in regenachtig Spanje. Is een nieuwe revolutie ophanden?

Aangezien de profs al een seizoen met de nieuwe groepset experimenteren is dit waarschijnlijk het slechtst bewaarde geheim van 2022, maar desondanks verrast de nieuwe drivetrain wel degelijk. Om met de deur in huis te vallen: de nieuwe derailleur maakt geen gebruik meer van een derailleurhanger en rijkt aanzienlijk minder ver buiten het frame. Het voordeel hiervan is voornamelijk een meer ‘hufterproof’ systeem. Hoe dat komt, leggen we zo uit.

Níet veranderd zijn het aantal versnellingen en het bereik van de groepset. Er is nog steeds sprake van een 1×12-groepset met 520 procent bereik. Verder houdt het op met gelijkenissen, want van de ketting tot en met de shifters, alles aan deze Eagle is opnieuw ontwikkeld.

De nieuwe Eagle is verkrijgbaar in XX SL-, XX- en X0-uitvoeringen. Alle zijn voorzien van dezelfde constructie voor de derailleur. Uiteraard verschilt per uitvoering het materiaalgebruik en daarmee het gewicht. Het meest in het oog springende verschil tussen de XX- en de X0-groepen is de crank. Die is bij de X0-groep niet alleen van aluminium (in plaats van carbon), maar is opengewerkt bij de trapas. Een behoorlijke eyecatcher.

De nieuwe derailleur

Zoals gezegd vindt de grootste revolutie plaats aan de achterkant van de aandrijving. Bestaande derailleurs maken altijd gebruik van een derailleurhanger. Die hanger is uiteraard frame-afhankelijk, waardoor er inmiddels oneindig veel varianten van bestaan. Het hangersysteem kent zo zijn nadelen. Het finetunen van de afstelling via de bekende plus- en min-schroefjes (die het bereik bepalen) blijft altijd een gepiel. Daarnaast is een derailleurhanger één van de eerste onderdelen die sneuvelt bij een valpartij of een botsing met een steen.

Met de nieuwe Eagle-derailleur is voorgaande verleden tijd. Deze Eagle wordt direct aan het frame bevestigd en vormt vervolgens één geheel met steekas, naaf en frame. Een specifieke derailleurhanger is dus niet meer aan de orde, wat maakt dat het een plug-and-play systeem is en finetuning tot het verleden behoort. Het ontbreken van een hanger resulteert daarnaast in veel stijfheid, wat de precisie van het schakelen verbetert en er vooral voor zorgt dat er niks kan verbuigen of breken. Om dat te demonstreren stapt Chris, de goedlachse productmanager van Sram, zelfs bovenop de derailleur terwijl de fiets op de zijkant ligt. Gezien zijn ruime twee meter met bijbehorend gewicht een aardig bewijs dat deze constructie tegen een stootje kan.

De tweede grote verandering vinden we in de ruimte die het in beslag neemt. Waar een normale derailleur behoorlijk ver buiten het frame uitsteekt, bevindt de nieuwe Eagle-derailleur zich vrijwel parallel aan de liggende vork. Logisch gevolg hiervan is dat je minder snel schade rijdt, en zelfs als je de fiets ‘drivetrain-side’ laat vallen blijft de derailleur onbeschadigd. Hieraan draagt ook het nieuw ontworpen ‘clutch-systeem’ bij, dat ervoor zorgt dat de derailleur effectief wegklapt bij impact. Dit verklaart meteen hoe het kan dat Nino Schurter tijdens een wereldbekerwedstrijd naar rechts kon vallen en zonder schade aan zijn derailleur weer kon opstappen om naar de overwinning te rijden.

De XX SL-derailleur bevat de nodige carbon onderdelen, wat het gewicht op 440 gram brengt. De andere derailleurs maken gebruik van aluminium en zijn daardoor zo’n 25 tot 35 gram zwaarder.

De cranksets

Hoewel de cranksets niet zo rigoureus veranderd zijn als de derailleurs, heeft het product-team van Sram ook hier niet stilgezeten. Hoewel Sram het precieze gewicht nog niet heeft gepubliceerd, is de nieuwe XX-SL crankset de lichtste crankset ooit, dankzij holle carbon cranks. Wel opzienbarend is het feit dat Sram ervoor gekozen heeft de X0-crankset niet meer met carbon cranks uit te rusten, maar met aluminium. Volgens Sram is dit de meest geavanceerde aluminium crank op de markt, die een perfecte balans tussen gewicht en stijfheid weet te vinden. Dat hebben we niet kunnen onderzoeken, maar we hebben wel kunnen vaststellen dat dit één van de mooist vormgegeven cranks op de markt is. Met de opengewerkte crank-armen vormt dit een echte eyecatcher op iedere fiets.

Andere aanpassingen

Andere aanpassingen vind je terug in de shifters, de ketting en de cassette. Om met die eerste te beginnen: Sram heeft het volumineuze design van haar shifters vaarwel gezegd en kiest voor een minimalistische set-up. Dit resulteert in een lager gewicht, maar ook in een eenvoudiger uiterlijk met twee simpele, kleine knopjes die intuïtiever te bedienen zijn dan de huidige AXS-shifters. Ook de nieuwe ketting is zichtbaar anders: voor het eerst is dit een flat-top ketting; iets dat al langer beschikbaar is voor de racegroep. Het zorgt niet alleen voor een heel clean uiterlijk, maar ook voor een directere overbrenging, doordat er aan de buitenkant van de ketting meer materiaal is geplaatst. Tot slot zijn ook de cassettes herzien. Deze zijn nu nog lichter en zijn voorzien van een geoptimaliseerd X-Sync systeem, dat de schakelprestaties zodanig verbetert dat je onder volle belasting kunt schakelen.

Hoe het rijdt

Alle verbeterde specificaties moeten natuurlijk leiden tot een betere rijervaring, en om dat te testen staat er een vloot prachtige testfietsen met de nieuwe XX SL-groepset klaar. De grootste merkbare verandering bij het opstappen is de shifter; hoewel de vormgeving minder dynamisch lijkt, is de bediening véél intuïtiever dan bij de huidige AXS-groepen. De kleine knopjes zijn makkelijk op gevoel te vinden en voor het eerst bestaat er geen verwarring over wat nu op- en wat nu afschakelen is. Op het heuvelachtige parcours is iedere schakelactie direct goed en dat geeft veel vertrouwen.

Ook de nieuwe derailleur levert veel op. Op rotsachtige passages is de angst om je derailleur tegen een steen te parkeren minder, en zeker als daarbij gemanoeuvreerd moet worden is de afgenomen breedte een geschenk. Als er vervolgens toch een rots geraakt wordt doet de herziene clutch zijn werk top, waardoor de derailleur niet beschadigt.

Als alles wél volgens plan verloopt is het grootste voordeel van de derailleur de snaarstrakke schakelacties onder belasting. Waar je met bestaande schakelsystemen altijd enigszins moet inhouden om soepel te schakelen, is dat met dit systeem echt niet meer nodig. In volle sprint bergop schakelt de derailleur zonder problemen op terwijl je vol vermogen blijven leveren. Ook als je in een technische klim snel lager wilt schakelen is er geen spoor van twijfel, en dat is, zeker in dit technische gebied, meer dan eens het verschil tussen een technische klim nét wel of nét niet fietsend op komen.

Conclusie

Hoewel de revolutionaire impact misschien niet zo groot is als elf jaar geleden, is de verbetering wel degelijk aanzienlijk. Met name de enorme ‘hufterproofness’ en de schakelprecisie onder belasting zijn echt baanbrekend. Ook baanbrekend is de prijs; een derailleur kost 700 euro en een crankset gaat voor 660 euro over de toonbank. Samen met het feit dat voor de montage van de groepset een ‘UDH-ready’ frame nodig is, zorgt dit ervoor dat een aftermarket-overstap naar deze groepset maar voor weinigen is weggelegd. Belangrijk gegeven is dat deze groepset naast de bestaande groepsets geleverd zal worden. Heb je dus net een fiets gekocht zónder UDH-ready frame, dan kan je voorlopig dus ook nog de bestaande groepsets met derailleurhanger bestellen. Hoe lang dat het geval is, durven we echter niet te zeggen; hoeveel frames zijn er tenslotte nog met een montagepunt voor een voorderailleur…?


Voor meer Mountainbike nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl.  Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Up/Down en volg ons op Facebook en Instagram

 van