Steil skien

In de ski-wereld waar tricks, poederruns en rotsbarrieres synoniem lijken te staan met freeriden, wordt vaak een van de meest heftige en zwaarste takken van het freeskien vergeten: het skien van extreem steile hellingen. Vallen is verboden, want de gevolgen zijn dodelijk. Daarmee is het logisch dat dit onderdeel misschien niet zo populair is. Iets anders wat meespeelt is dat het terrein vaak niet makkelijk bereikbaar is. Om in steile couloirs te komen is vaak een lastige klauterpartij noodzakelijk en de risico’s zijn daarbij vaak groot. Ontsnappen uit steile wanden die zeker niet altijd vol liggen met heupdiepe poeder is zo goed als onmogelijk. Steil skien draait daarmee ook om commitment tot op het bot. Welkom in de wereld waar skien een echte bergsport wordt en waar excuses niet mogelijk zijn!

Prelude
‘s Ochtends piept mijn horloge. Het is zes uur en de hoogste tijd om op te staan! Binnen no-time pruttelt onze gasbrander met water voor een bak koffie. De uit Frankrijk meegenomen croissants smaken zelfs op dit vroege uur prima. De kou omringt ons, maar na een goede kop koffie en met een dag skien in het vooruitzicht ritsen we onze slaapzakken toch maar open. We plakken onze ski-vellen onder onze ski’s en vertrekken zo snel mogelijk. De sneeuw is stevig opgevroren en de hoogtemeters vliegen dan ook onder onze ski’s door. Langs de korte gesloten sleeplift van Super St Bernard lopen we de Walliser Alpen in.

De aanloop
In de steilere hellingen onder het couloir bewijzen onze harscheisen goede diensten. Het couloir komt snel dichterbij maar de top van de Aiguille de Velan is nog steeds ver weg. Door de lawinekegel onder het couloir klimmen we zo lang mogelijk door op onze ski’s. Snel verplicht de hellingshoek ons echter om de lange latten aan onze rugzakken te gespen. Al klimmend op onze stijgijzers gaan we verder. Met een ijsbijl in de ene en een skistok in de andere hand beginnen we aan een lange klim. Het monotone werk van het beklimmen van een besneeuwde couloir begint. Waar mogelijk klimmen we met onze voeten zijdelings in de sneeuw om zo onze kuiten te sparen. Als het ook daar snel te steil voor wordt, trappen we echter alleen nog met de voorste punten van onze stijgijzers in de sneeuw.

Het fantastische uitzicht op het hoogste bergmassief van West Europa maakt veel goed. De Mont Blanc gloeit in de ochtendzon. Stap voor stap klimmen we omhoog, na elke beweging slaan we onze ijsbijl weer hoger in de sneeuw. Het onafgebroken klimmen gaat halverwege het couloir over in stappen tellen om de vermoeidheid en het saaie klimwerk de baas te blijven. Vijftig stappen, dertig stappen, twintig stappen, tot aan die gele rots, tot aan de splitsing tot aan de col. Niet elk doel wordt zonder stoppen gehaald. Gelukkig brengt elke stap ons wel een stap dichter bij ons einddoel: de top. Eenmaal boven op deze kleine col, enkele meters onder het hoogste punt, worden we getrakteerd op een fantastisch uitzicht over de Walliser Alpen. Alle grote bergen van het Franse Mont Blanc massief en die van de Walliser Alpen liggen aan onze voeten.

Lang om te genieten hebben we echter niet. Zonder af te willen koelen maken we ons snel klaar voor de afdaling. We dubbelchecken onze bindingen, want een klein probleem met het materiaal kan hoog in een steil couloir letterlijk fatale gevolgen hebben. Check, check, dubbelcheck. Alles ziet er goed uit. Tijd om te gaan skien!

 
De afdaling
De entree van het couloir is zo’n 55 graden. Met de betonharde sneeuw is er op dit moment van opwarmen geen sprake. Het spel wordt dus direct met volledige inzet gespeeld, vallen is geen optie. Enkele gespannen bochten volgen. In volle concentratie dalen we af terwijl de adrenaline door onze lichamen giert. Met het bovenlichaam in de vallijn gedraaid en beide ski’s soms achterlijke ver uit elkaar door de steilte springen we bocht na bocht. Gelukkig hebben we onze staalkanten goed geslepen!

Lager in het couloir wordt de sneeuw steeds zachter en onze ski’s snijden steeds beter in het witte goud. Toch vereisen enkele zeer steile passages nog steeds opperste concentratie. Lawinegeulen hebben af en toe lastige en gevaarlijke ophopingen van sneeuw en ijs gecreeerd. Langzaam glijden we over deze passages heen.

We beleven hierdoor nog enkele spannende momenten, maar opeens is het allemaal over. De sneeuw wordt boterzacht, de helling minder steil en het couloir minder smal. Met grote, snelle bochten vervolgen we onze weg. Brullend van plezier skien we het couloir uit. Wauw, wat een kick! Onderaan onze lijn zijn we allebei blij dat we het er goed vanaf hebben gebracht. Dit smaakt naar meer! En het liefst nog moeilijker en steiler. In de mooie hellingen onder het couloir dalen we, zolang onze bovenbenen het houden, in volle vaart af. Door heerlijke voorjaarssneeuw snijden we lange bochten naar beneden. Vlak naast onze auto klikken we de ski’s uit. Op naar het volgende avontuur.

Vijf tips voor het skien van steil terrein.
Steile passages zijn natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. De risico’s, het mentale aspect en natuurlijk conditie en skitechniek spelen hierbij een belangrijke rol. Bovendien ski je wegens de risico’s zelden tot nooit een echt steile couloir als je op pad bent met je skiklasje of een gegidste groep. Daarom geven wij je hieronder vijf tips die je kan gebruiken om echt uitdagend terrein te skien. Let op: het skien steil terrein brengt de nodige risico’ met zich mee. Zorg ervoor dat je deze risico’ begrijpt en je skitechniek op orde is! Twijfel je hierover, vraag dan altijd bij de lokale skischool naar een gids of priveleraardie je kan begeleiden.

1) Mentaal: Overschat jezelf niet!
In een lekkere poederrun of in een goed gebouwd park kun je proberen een stapje verder te gaan. In steil terrein niet. Een fout kan in echt steil terrein namelijk fataal zijn. Gooi jezelf daarom niet meteen in het diepe, maar bouw het langzaam op. Begin met makkelijke couloirs en steilere hellingen en als alles goed gaat, kom je na een heel aantal seizoenen ervaring vanzelf in die super steile couloirs. Een goede steil-terrein-skier is vaak een oude steil-terreinskier. Stel per seizoen realistische doelen en ga er niet vanuit, dat dit iets is wat je 1-2-3 leert. Steil terrein skien is niet iets wat je zomaar even doet. Het vereist training en een goede conditie, zowel fysiek als mentaal!

2) Condities: De sneeuw bepaalt!
Durf nee te zeggen. De ene dag is de sneeuw anders dan een andere dag. Waar vandaag een heerlijk laag poeder ligt kan het morgen totaal niet te skien zijn. Normaal niet zo’n probleem maar bij steile passages kunnen slechte condities een tocht volledig onmogelijk maken, zeker met het hoge risico dat je in dit soort terrein loopt. Maak daarom altijd een backup plan, want de sneeuw dicteert de wet.

3) Gear: Zorg dat je materiaal in orde is!
Kies voor goed materiaal! Stevige bindingen en stijve toerskischoenen of goede freeride-alpineschoenen zijn een must. En investeer in goede offpiste-ski’s die niet al te breed zijn. Deze zijn het meest geschikt voor steil terrein met een breedte van zo’n 80 a 90 mm onder de voet. Natuurlijk moeten de staalkanten vlijmscherp zijn. Onderhoud je materiaal goed en regelmatig. Zorg dat je ski’s goed gewaxt zijn en controleer voor en na elke tocht de staat van het materiaal.

Ook goede stokken zijn van levensbelang. Bezuinig niet op dit onderdeel van je uitrusting. In steil terrein is je stok de beste verzekering voor een goede bocht. Zorg er dan ook voor dat je skistokken nooit kwijt kan raken! Verzeker jezelf ervan dat de lussen stevig om je polsen zitten. Een kleine blessure aan je duim of pols is te prefereren boven het verliezen van een stok midden in een steile couloir. Een afdaling wordt dan vrijwel onmogelijk, met alle gevolgen van dien.

Check voordat je een couloir in duikt ook altijd je bindingen! Let erop dat er geen sneeuw is overgebleven van de hike naar boven. Schrik er niet voor terug om in moeilijke couloirs je bindingen volledig dicht te draaien. Veiligheid is belangrijker dan je knieen! Tijdens offpiste cruisen en skien op de piste is het geen probleem als een ski los komt, maar in steil terrein kan het verliezen van een ski zeer ernstige gevolgen hebben! Vergeet niet je bindingen wel weer wat vergevingsgezinder in te stellen als je de glooiende poedervelden in duikt!

4) Techniek: Leer de gesprongen bocht
tot in de perfectie. Het is natuurlijk belangrijk dat je skitechniek op orde is als je extreme dingen gaat doen. Zorg dat je gesprongen bochten perfect beheerst. In couloirs is de sneeuw zelden goed genoeg om voluit te kunnen knallen. Ook zijn echt steile couloirs te steil voor wie dan ook om in lange bochten te kunnen skien. Een gesprongen bocht bestaat uit drie stappen: de voorbereiding, de sprong en het afronden.

Voorbereiden
Tijdens het sideslippen draai je je bovenlichaam de helling in, zorg dat je zoveel mogelijk gewicht op je dalski hebt, je bergski zet je zo ver mogelijk naar voren. Stop het sideslippen door de knie van je dalbeen naar binnen te draaien. Plaats de stokken: De dalstok ongeveer ter hoogte van het midden vande dalski, de bergstok ter hoogte van de tip van je bergski.

Springen
Verplaats je gewicht met een soepele beweging voor een fractie van een seconde op je bergski. Draai nu in een vloeiende beweging je dalski richting dal. Laat je bergski automatisch meedraaien. Het samen laten komen van de ski’s moet met een snelle dynamische beweging: trek je knieen samen en laat de ski’s volledig in de helling komen. Druk tegelijkertijd op beide stokken. Op dit moment raken je ski’s geen van beide de sneeuw. Draai de bocht geleidelijk door en verplaats je bergstok richting het dal. Pas op voor te brute bewegingen die je uit evenwicht kunnen brengen.

Afronden
Bouw langzaam maar geleidelijk druk op het dalbeen, hervind de positie van het sideslippen. Buig je bovenlichaam in de richting van de helling en houd controle over de snelheid door je dalknie al dan niet naar binnen te buigen, waardoor je meer kantengrip genereert.

5) Terrein: Leer de bergen kennen!
Ondanks het feit dat vele couloirs ook via een makkelijke weg zijn te bereiken, is het slim om elk couloir dat je wilt skien eerst omhoog te klimmen. Hierdoor voel je continu de hellingshoek, de kwaliteit van de sneeuw en zie je de lastige passages met je eigen ogen. Hierdoor kom je tijdens de afdaling niet voor verassingen te staan. Wil je in het couloir klimmen, dan zijn een pikkel, ijsbijl en een paar stijgijzers geen overbodige luxe. En als het echt ruig wordt is een touw, een klimgordel en zekeringsmateriaal absoluut geen overdreven luxe.

Let op: Steil terrein is ver verwijderd van het normale skien in een skigebied. Je bevindt je echt in het hooggebergte, met alle risico’s die daarbij komen kijken. Leer de bergen kennen en volg eventueel een bergsportcursus over de basis klim- en zekeringstechnieken. Zorg dat je een vaste voet ontwikkelt in lastig bergachtig terrein. Een extreme skier is naast skier ook een goede alpinist! Nog wat motivatie nodig? Check dan de trailer van Steep!

Artikel: Bart Suichies

Het hele artikel lezen? Bestel hier White freeski magazine #1 2008

White freeski magazine – Lid worden?