Stoneman Arduenna

Na Italië, Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland heeft ook België nu een Stoneman: de Stoneman Arduenna. Bijna 180 kilometer en 3.900 hoogtemeters dwars door de Ardennen. Henk Boorsma reed ‘m afgelopen zomer.

In één, twee of drie dagen dwars door de Belgische Ardennen, bijna 180 kilometer lang. Wie zich een (lang) weekend wil laven aan uitdagende trails en oogstrelende natuur komt bij de Stoneman Arduenna volledig aan zijn of haar trekken. De Stoneman is het geesteskind van Roland Stauder. Deze Zuid-Tiroolse mountainbiker kan, getuige zijn palmares, best hard fietsen: samen met Thomas Frischknecht eerste in de Transalp van 2001, Crocodile Trophy-winnaar en World Cup Marathon-kampioen in2003, vice kampioen in 2004, derde in 2006. In zijn jaren als profrenner trapte hij in de kelder van zijn huis naar eigen zeggen jaarlijks14.000 kilometer op z’n Tacx weg. ‘Noodzakelijke training om goed te kunnen blijven presteren, maar het had natuurlijk niets meer met mountainbiken en natuurbeleving te maken’, vertelt Stauder.
Gezien deze uitspraak is het niet zo verrassend dat het project dat Stauder ná zijn profcarrière startte, de Stoneman Dolomiti, helemaal niet competitief is, maar juist recreatief. Deze route, die Stauderin2014 in de bergen rond zijn woonplaats Sexten uitzette, omvat 115kilometer en 4.000 hoogtemeters. Stauder: ‘De Stoneman is een uitdaging, maar dan zonder wedstrijdstress. En omdat het woord “uitdaging” voor iedereen een andere waarde en betekenis heeft, kan je de Stoneman in één, twee of maximaal drie dagen rijden.’

Ouderwets gaatjes knippen

Dat vergt misschien even uitleg. De Stoneman is geen traditionele marathon die slechts één keer per jaar verreden wordt. Integendeel, je kunt ’m gedurende het zomerseizoen op ieder moment rijden. Maar om je deelname officieel te maken moet je wel een deelnamepakket kopen. Dit pakket omvat onder andere een uitvouwbare routekaart met hoogteprofielen een startkaart. Op de verschillende start-en stempelplaatsen langs de route kan je deze kaart laten perforeren. En met een volledig geperforeerde startkaart verdien je een door Stauder zelf gemaakteStoneman-trofee in goud, zilver of brons, al naar gelang het aantal dagen je er overhebt gedaan. Uiteraard komt de steen die in die trofee is verwerktuit de bergen die je net zelf hebt overmeesterd.
Wie startkaarten en ponstangen een nogal ouderwets analoog gedoe vindt: dat klopt. Maar het is ook een bewuste keuze van Stauder: ‘Natuurlijk zouden we de start-en controlepunten makkelijk kunnen digitaliseren. Maar ik wilde juist een beleving creëren zónder elektronische apparaten. Geen beeldschermen, geen magneet-of chipkaarten, geen Strava-stress, maar wel natuurbeleving en sportieve uitdagingen. Om die reden is de gehele route ouderwets gemarkeerd met bordjes. Omdat een gps op het stuur in principe overbodig is, kan je je volledig richten op het beleven van de route en het verleggen van je persoonlijke grenzen.’

Ook een Stoneman in België

Dat Roland Stauder met zijn Stoneman de juiste snaar heeft geraakt, blijkt wel uit het feit dat zijn concept de afgelopen jaren met veel succes is uitgerold in Zwitserland (Stoneman Glaciara), Oostenrijk (Stoneman Taurista) en Duitsland (Stoneman Miriquidi). En dus ook inOost-België: de Stoneman Arduenna,176 kilometers en 3.400 hoogtemeters. Omdat ik (helaas) meer achter mijn bureau zit dan op mijn mountainbike, is het volbrengen van deze afstand in één dag uitgesloten. Trouwens, als ik meer zou fietsen en minder achter mijnbureau zou zitten hoogstwaarschijnlijk ook. De tweedaagse variant, metals start-en eindpunt Malmedy en een overnachtingen in Schönberg, denk ik wel te kunnen volbrengen.

Die laatste naam klinkt trouwens niet bepaald Frans, Schönberg, terwijl we ons in het Franstalige Wallonië bevinden, toch? Toch niet en dat zit zo: het gebied waar de Stoneman Arduenna doorheen voert, was iets meer dan honderd jaar geleden niet Belgisch, maar Duits. Maar toen Duitsland de Eerste Wereldoorlog verloor, werd door de overwinnaarsbepaald dat Duitsland als herstelbetaling voor de geleden schade een deel van zijn grondgebied moest afstaan aan België: de kantons Eupen, Sankt-Vith en Malmedy, ook wel Oostkantons of Oost-België genoemd. Om het nog wat ingewikkelder te maken: in Eupen en Sankt-Vith is de voertaal Duits, maar in Malmedy, dat net aan de andere kant van de taalgrens ligt, wordt gewoon Frans gesproken. In de praktijk is het trouwens allemaal wat eenvoudiger dan in theorie, want onderweg blijkt dat je op de meeste plekken–Frans-of Duitstalig–óók met Nederlands redelijk goed wegkomt. Wel zo praktisch!

Fietsen, eten, slapen en repeat.

Dan het fietsen. Dat is best pittig. In Malmedy gaat het direct kneitersteil omhoog. Even warmtrappen? Ho maar! Maar eenmaal uit het smalle en steile dal van de Warche vlakken de stijgingspercentages gelukkig wat af. Geleidelijk trappen we omhoog, totdat we al na een kleine twintig kilometer het hoogste punt van de Stoneman Arduenna én van België bereiken, het Signal de Botrange op 694 meter. Even staan we stil om van het uitzicht over de Hoge Venen te genieten, dan gaat hetrap zuidwaarts, richting Luxemburg.

Ik ben al jaren niet meer in de Ardennen geweest en was eerlijk gezegd een beetje vergeten hoe zwaar het biken hier kan zijn. Kun je op onze eigen Utrechtse Heuvelrug, waar ik regelmatig een rondje rijd, de meeste beklimmingen nog op de macht doen, hier zijn ze daar gewoon weg te lang voor. Regelmatig moet ik het lichtste verzet aanspreken en dan nog is het aanpoten geblazen. Terwijl de afdalingen daarentegen weer nét te kort zijn om te recupereren voor de volgende klim. Wat overigens ook niet meehelpt is de natte en zachte ondergrond. Met name de zompige, met dik gras begroeide passages dwingen, zelfs als het relatief vlak is en je denkt dat je even kunt bijkomen, tot trappen ineen lichte versnelling.
Dus ja, ik heb het op sommige momenten best zwaar. Maar tegelijkertijd is de route ongekend mooi. Smalle dalen, kronkelende beken, geurige bossen, met beukenheggen om zo om de weilanden, kleine dorpjes en nauwelijks tot geen mensen. Maar wel een vos, een paar reeën en een grote hoeveelheid roofvogels in alle soorten en maten. Oftewel: een compleet andere wereld op nog geen drie uur rijden van Utrecht. Als ik even stil sta om een reepje te eten, valt me op dat ik alleen natuurlijke geluiden hoor. Het zachte geklater van de beek langs het pad, een vallende tak, het kraaien van vogels in de verte. Lekker.
Na een kleine zes uur en 78 kilometer fietsen rollen we modderig, vermoeid en intens tevreden het plaatsje Schönberg binnen, waar we welkom geheten worden in het etappe hotel Zum Burghof. Wat heet, we worden compleet in de watten gelegd door de gastvrije waard en zijn vrouw. Zolang het duurt dan, want al om negen uur, zodra mijn hoofd het kussen raakt, val ik in een diepe slaap. Zo hoort een dag er uit te zien: fietsen, eten, slapen.

KETTING LINKS

Gebruikte ik voor de eerste dag de omschrijving“ best pittig”, voor de tweede dag is het beter om van loeizwaar te spreken. Niet eens omdat die tweede etappe 25 kilometer langer is, maar vooral omdat de hoogte verschillen groter zijn en de paden steiler. Regelmatig heb ik de ketting uiterst links en moet het zitvlak naar de punt van het zadel omdruk op het voorwiel te houden. Zo steil dus. Ik ben dan ook blij als we na 75 kilometer het stadje St. Vith binnenrijden en daar een café induiken voor een bak koffie en een hap eten. Volle bak overigens, in dat café. We zijn klaarblijkelijk op de plek beland waarde inwoners van St. Vithop zondagmiddag allemaal even binnen wippen om aan de bar met een glas bier erbij de week door te nemen. Als je ooit door St. Vith rijdt en je je net als wij afvraagt waarom dit van oorsprong middeleeuwse stadje er zo modern uitziet, bedenk dan dat St. Vith tijdens het Ardennenoffensief–de veldslag in 1944 waarbij de Duitse troepen probeerden de Amerikanen terug te drijven–voor negentig procent in puin werd geschoten. Pas relatief kort geleden werden de laatste herstelwerkzaamheden voltooid.
Tussen St.Vith en het eindpunt Malmedy liggen nog 25 kilometers. In theorie hebben we er dus al driekwart opzitten. En omdat de route na St. Vith behoorlijk afvlakt en bovendien de hoogteverschillen kleiner zijn, zijn het geen hele zware kilometers. Met, als kers op de taart, wel een aantal spannende singletrack-afdalingen.

Toch ben ik blij als we Malmedy binnenrollen. De benen zijn gaar en het zitvlak voelt pijnlijk beurs. Ik had niet gedacht dat ik dit ooit zou schrijven, maar ik verheug me er echt op om de komende dagen mijn fietszadel te verruilen voor een comfortabele hydraulische bureaustoel. Even bijkomen! En natuurlijk op mijn bureau ruimte maken voor een fraaie zilveren Stoneman-trofee. Uiteraard met een echte Ardennensteen erin.

Reisinformatie

Route

Op 15 april 2022 gaat de Stoneman Arduenna officieel weer open. Je kunt starten en stempelen in Malmedy, Hohes Venn, Bütgenbach, Herresbach, Maspelt, Ouren, Grüfflingen en Born. Waar je ook start, je rijdt de route altijd met de klok mee. De lengte is 176 kilometer, het aantal hoogtemeters 3.900. Nog meer cijfers: het hoogste punt is 694 meter en ligt in de Hoge Venen in het uiterste noorden van de route, het laagste punt is 320 meter en ligt juist helemaal in het zuiden, op het Drielandenpunt van België, Luxemburg en Duitsland. De route bestaat voornamelijk uit bos-en veldwegen, met verbindende secties over asfalt. Ongeveer vijftien procent van de route is singletrack.

Deelname

Om de Stoneman Arduenna te kunnen rijden, moet je een startpakket kopen bij een van de deelnemende partnerbedrijven. Het Classic-pakket, dat bestaat uit een startkaart en een finishformulier, een uitvouwbare routekaart (1:40.000), een bidon, een buff, een flesje Squirt-smeermiddel en een pick-upservice in het geval van pech onderweg, kost29 euro bij het online boeken of 34 euro als je ter plaatse bij je onderkomen wilt afrekenen. Wie na afloop een Stoneman-trofee mee naar huis wil nemen, betaalt online 69 euro en ter plaatse 74 euro. Gratis de route rijden kan ook. Gewoon een kwestie van het gpx-bestand ergens vandaan googelen en rijden maar. Maar besef dan wel, dat met de bijdragen van de betalende deelnemers de vergunningen worden betaald, de route wordt onderhouden en de routebordjes worden geplaatst.

Overnachten

Je kunt de overnachtingen op de pleisterplaatsen langs het parcourszelf regelen, maar het is ook mogelijk om via de website van de Stoneman Arduenna een arrangement te boeken, des gewenst zelfs met bagagetransport van hotel naar hotel. Ook het vervoer van je bike kan eventueel worden geregeld. Wij sliepen bij aankomst en terugkeer in Jeugdherberg Hautes Fagnes in Malmedy ,waar je na afloop je bike kunt schoon spuiten. De tussenstop maakten we in Hotel Zum Burghof in Schönberg. Een aanrader. De waard en zijn vrouw zijn uitzonderlijk gastvrij en behulpzaam, de kamers zijn prima en het eten is top. Honger? Maken ze gewoon een extra bord pasta voor je! Je vindt alle info over de route, de deelnamepakketten en de overnachtingsmogelijkheden op stoneman-arduenna.com.

Voor meer Mountainbike nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl.  Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Up/Down en volg ons op Facebook en Instagram!