surfboards anno nu
Het antwoord op de vraag welk board te surfen is misschien wel nooit zo divers geweest als nu. Met een steeds breder aanbod aan shapes en meer alternatieven op het traditionele polyester-board dan ooit tevoren, lijkt de keuze onbegrensd. Wat is er te krijgen? Wat is de trend? Wat werkt voor jou?
tekst: Martijn Boot
In onze zoektocht naar het perfecte board, of die uitgebalanceerde quiver, kijken we niet alleen naar voren, maar ook terug naar de klassiekers die eens een gepasseerd station leken. Retro is de trend. Of het nu een moderne reïncarnatie van een beproefd model in hypermoderne composiet uitvoering is, of die oude vergeelde plank die jarenlang achter in een winkel, garage of zolder stof lag te vergaren, oude ideeën winnen aan populariteit. De belangrijkste drijfveer achter deze ongekende ‘alles kan zolang het maar werkt’-trend is fun. We surfen voor de lol en het doel heiligt de middelen. Die cirkelbeweging, waarbij oude trends de kop op steken en eventueel in een eigentijds jasje voor een tweede ronde gaan, is iets dat we overal terug zien. De geschiedenis herhaalt zich, oude inzichten winnen aan populariteit en leiden tot hernieuwde inzichten die op hun beurt weer een plek innemen in de geschiedenis. Evolutie Wat wij rijden en hoe wij surfen wordt in grote mate door de media bepaald. Ook dat is van alle tijden. Foto’s en verhalen van boards die van de ene op de andere dag een paar voet korter werden en goed bleken te werken verspreidden zich over de wereld en maakte de shortboard- revolutie tot een internationaal fenomeen. Toen Simon Anderson met zijn thruster vinnenset-up de wedstrijd op Bells Beach wist te winnen, zorgden de media voor een internationale kettingreactie. Binnen een jaar reed de hele wereld, een enkeling daargelaten, op een thruster en tot op de dag van vandaag is het de meest gebruikte vinopstelling. De topsurfers en shapers van de wereld banen de paden en maken zo de weg vrij voor de gemiddelde surfer om zijn of haar niveau te verbeteren. Nieuwe technologie en design-ideeën stellen surfers in staat meer uit de golf te halen, op een andere plek in de golf te rijden en op een andere wijze te surfen. Vinnen leidden tot bochten, de shortboard-revolutie zorgde voor barrels en in de pocket surfen en de thruster stelde surfers in staat radicaal gesneden bochten te maken en de lip steeds harder te raken of zelfs te verlaten.
Follow the leader
De pro’s en topshapers zetten de trend die vervolgens, via de media, door de massa wordt opgepikt. Wat voor de pro’s werkt hoeft echter niet altijd voor de massa te werken. Hoe groot het gat tussen de pro’s en de gemiddelde surfer werkelijk is, werd pijnlijk duidelijk toen Kelly Slater en de new school-generatie op het toneel verschenen. Op ultradunne surfboards met een haast banaanachtige rockerlijn, combineerde de new school-generatie old school carves met moderne skate-georiënteerde moves. Dit leidde tot een geheel nieuwe en explosieve manier van surfen. In de slipstream van deze ontwikkeling veranderden ook de boards waar wij op reden in steeds dunnere high performance machines waar het merendeel van de surfers niet mee uit de voeten kon. Complete sessies werden om zeep geholpen op boards die slechts tot hun recht kwamen onder de voeten van iemand die er echt raad mee wist. De new school-generatie zorgde voor de broodnodige zelfreflectie. Hoewel het pro-surfen een absoluut hoogtepunt bereikte groeide het besef dat de gemiddelde surfer geen pro is en dus ook niet gebaat is bij een pro-board. De performance die van een board verwacht werd, moest weer in verhouding staan tot het niveau van de surfer. Golven pakken, meters maken en plezier voerden de boventoon. Het standaardboard werd weer dikker en vooral vlakker qua rockerlijn. Het logische gevolg van die pas op de plaats was terug grijpen naar designs die voor een groter publiek toegankelijk
waren. De fish, een korte, stompe twinfin ooit bedoelt als kneeboard, kwam weer in beeld als alternatief voor slappe zomersurf
roel verhulst (28) SURFT: 12 JAAR maten: 1.86 m • 75kg homebreak: domburg salomon s-core nigel semmens 5’11†x 18 3/4†x 2 1/4†swallowtail ‘Dit board surf ik altijd in Nederland, maar ook in het buitenland gebruik ik hem veel. Pas als het goed overhead wordt, werkt hij niet meer. Op trips heb ik ook nog een 6’4†bij me.’ Domburg. Foto Arthur Lavooy
De populariteit van de fish kwam in een stroomversnelling door toedoen van Tom Curren. Zijn befaamde sessie in dubbel overhead Indo op een Skip Frye-fish bewees dat de fish meer te bieden heeft dan een beetje cruisen in slappe golven. Ook hier geldt weer dat wat Tom Curren kan, niet voor iedereen is weggelegd, maar het illustreerde wel de mogelijkheden van de fish.
Revival
Het fish-avontuur van Tom Curren viel samen met een andere trend die grote invloed had op de gangbare boards in line-ups wereldwijd. Het longboard begon, voor het eerst sinds de shortboardrevolutie van eind jaren ’60, aan een opmars. Dankzij nieuwe technieken was het longboard niet langer een zwaar en moeilijk hanteerbare plank. Longboards werden lichter en makkelijker te manoeuvreren wat leidde tot mogelijkheden die tot dan toe ongekend waren. De manier van surfen was niet langer beperkt tot noseriden en klassieke drop-knee turns. Longboarden kreeg zijn eigen high performance variant met op shortboards geïnspireerde moves. De grenzen begonnen te vervagen en daarmee groeide de diversiteit aan surfboards in de line-up. De trend van het moment is retro. Net als in de mode wordt in de surfsport met enige regelmaat een oude vondst van stal gehaald en in stelling gebracht. De vaandeldrager van de retro-trend is surfer Dave Rastovich. Als ultieme free surfer trekt hij regelmatig oude boards uit de kast. Voor een deel heeft dat te maken met een nostalgische interesse en de romantiek van tijden die inmiddels achter ons liggen, maar wat vooral telt is wat hij kan leren van die boards. Dave Rastovich: ‘Oude boards vragen om een andere benadering dan de moderne shortboards. Die andere benadering vergt een stijl van surfen die gebaseerd is op vloeiende lijnen en goed afgemaakte bochten. Wanneer je in staat bent op een dergelijk board goed te surfen, kun je die techniek op een modern shortboard integreren en zo als surfer completer worden. Verschillende golven vragen om verschillende boards en door af en toe terug te grijpen naar een beproefd model uit het verleden verruim je je wereld.’
Nieuwe technologie
Het surfboard veranderde in de loop der jaren niet alleen van vorm, ook het productieproces en de materialen die daarbij gebruikt worden staan ter discussie. De standaardsamenstelling van een surfboard bestond de laatste vijftig jaar uit een Clarkfoam-kern met een polyester laminaat. Voor velen nog altijd het ‘ware’ surfboard, maar ook een arbeidsintensieve en daarmee dure manier van produceren met een eindresultaat dat aan duurzaamheid te wensen overlaat. Voor goedkopere massaproductie werd de beproefde pop-out-technologie uit de windsurfindustrie overgenomen. Met de komst van deze pop-out-boards kwam er een laagdrempelig alternatief op de markt dat beginners in staat stelde voor weinig geld een geschikt board aan te schaffen om het surfen meester te worden. Hoewel ook deze technologie inmiddels gebruikt wordt om meer high performance-boards te produceren zijn pop-outs nog steeds vooral bij de beginnende
surfer in trek.
Freek Ruigrok (34) SURFT: 13 JAAR maten: 1.86 m • 85kg homebreak: punta banco Mark Phipps 6’6†x 19†x 2 1/2†semi-gun swallowtail ‘Dit is mijn standaard travelboard voor goede golven. Hij werkt vooral als het wat hoger of holler is en op snelle pointbreaks. In Nederland heb ik een hele zooi boards, maar surf ik het meest op een 6’6†Surftech Fish van Randy French.’ Costa Rica. Foto: ranchoburica.com
De revolutie op het gebied van materiaal en productiemethodes is natuurlijk Surftech. De Tuflite-technologie maakt het mogelijk exacte replica’s te bouwen van mastershapes die vervaardigd zijn door de beste shapers van de wereld. De boards worden gefabriceerd in een lichtgewicht EPS-blank, een soort supergeconcendietreerd piepschuim. Na het aanbrengen van een eerste glasvezellaag worden de vin- en leashplugs aangebracht. Hierna wordt het board handmatig gelamineerd met glasvezel en epoxy. Het gehele board wordt vervolgens in een soort zak vacuüm gezogen om perfecte hechting en een luchtbelvrije huid te garanderen. Het board wordt daarna geschuurd en een topcoat wordt aangebracht. Het resultaat is een perfecte kopie van de mastershape in een superlichte, duurzame en eenvoudig te reproduceren versie.
Allard Pheifer (31) SURFT: 16 JAAR maten: 1.74 m • 77kg homebreak: maasvlakte surftech
Randy French Fish 5’6†x 20†x 2†swallowtail ‘Dit is eigenlijk het eerste board dat ik heb dat echt in praktisch alle omstandigheden werkt. Van knie hoge golven in Holland tot dikke surf in Frankrijk, hij werkt. Alleen als het heel choppy is, wordt het moeilijker het board onder controle te houden.’ Frankrijk. Foto: Rogier Kien
Dan is er nog de S-core-technologie van Salomon. Salomon levert, dankzij een revolutionaire techniek, een nieuwe kern waar de shaper vervolgens mee aan de slag kan. De S-core is hol. De binnenkant bestaat uit compartimenten die gescheiden worden door drie polypropylene stringers die in de lengterichting zijn aangebracht. De onderkant van de kern bestaat uit een buitenlaag van compact schuim die het board uiteindelijk de gewenste stijfheid moet leveren. Tussen de buitenste schuimlaag en de stringers wordt een laag carbon aangebracht voor nog meer stijfheid. De bovenkant van de kern bestaat uit een laag glasvezel voor sterkte en een buitenlaag van schuim. Deze buitenste schuimlaag is minder stijf dan de onderkant van de kern. ‘Het voordeel van die ‘zachtere’ buitenlaag is het gevoel dat de surfer uiteindelijk onder zijn voeten heeft. Een te hard en stijf dek maakt het board moeilijker te controleren’, aldus het R&D team van Salomon. Ook bij deze technologie is het voornaamste resultaat een duurzaam lichtgewicht surfboard met veel drijfvermogen.
Hans Schaap (25) SURFT: 11 JAAR maten: 1.94 m • 90kg homebreak: Wijk aan zee Mc Gee
6’8†x 19 1/2†x 2 1/2†swallowtail ‘Ik heb dit board expres wat groter en dikker laten maken omdat ik vrij groot ben. Hij heeft lekker veel volume en werkt goed in Nederland, maar ook voor in het buitenland is het een lekker board waar ik bijna alles op kan rijden.’ Wijk aan Zee. Foto: Krijn van Duijvenbode
Wat zowel de nieuwe technologieën als de oude designs gemeen hebben is volume. Meer volume betekent makkelijker golven pakken, eenvoudiger vlakke secties overbruggen en meer flow. Kortom meer surfen, langere ritten en dus meer fun.
Wanneer welk board
De keuze welk board te surfen is voor iedereen anders. Voor beginners gelden nog altijd dezelfde criteria. Niet te kort, niet te dun, niet te smal en niet te duur. Het board moet ook weer niet zo groot en lomp zijn dat je er niet meer mee uit de voeten kunt, maar over het algemeen geldt: hoe groter en stabieler het board, hoe makkelijker je het leert. Eenmaal de beginnerfase ontgroeid wordt het antwoord op de vraag welk board te rijden complexer. Naast je niveau spelen je wensen een cruciale rol. Wil je keihard rippen, lekker cruisen of gewoon alles pakken wat je pakken kan? Misschien nog wel belangrijker dan de vraag wat je wilt, is de vraag waar je gaat surfen. De Noordzee stelt ons voor een lastige uitdaging. Echt goede golven hebben we hier eigenlijk nooit, of in elk geval heel zelden. Vertel een shaper in het buitenland dat je veel surft in matige golven en de kans is groot dat hij iets heel anders voor ogen heeft dan wat waar wij het hier mee moeten stellen. Een slechte dag op bijvoorbeeld Hossegor is toch iets heel anders dan een gemiddelde dag in Nederland. Bestel je in het buitenland een nieuw board voor hier dan zal je de shaper goed moeten informeren over de gemiddelde slappe Noordzee-golven die wij hier rijden.
Erwin Duin (28) SURFT: 11 JAAR maten: 1.78 m • 68kg homebreak: wijk aan zee JS Surfboards 6’4†x 18 1/4†x 2 3/8†Squaretail ‘Ik surf dit board vooral in Nederland. Zodra de golven een beetje beginnen te lopen is het een top board. Op trips neem ik meestal een 6’0†en een 6’5 †mee. Die JS werkt op zich ook wel, maar in kleine krachtige golven is die 6’0†net wat beter.’ Wijk aan Zee. Foto: Martin Slort
Noordzee-boards
Onze golven zijn slap, kort en vaak zonder al te veel lijn. Geen wonder dus dat volume een essentiële factor is. Het extra drijfvermogen van bijvoorbeeld een Surftech of Salomon shortboard geeft je de mogelijkheid eerder een high performance-board in te zetten dan wanneer je hetzelfde board in traditioneel polyester zou rijden. Een longboard lijkt een goede optie voor onze kleine slappe golven, maar ook dat is eigenlijk geen pasklaar antwoord op onze omstandigheden. Longboards zijn van oorsprong ontworpen om lange golven door middel van subtiele trimbewegingen te surfen. Onze korte golfslag met vaak hele korte ritten maakt een longboard in die zin eigenlijk ongeschikt. Daar staat tegenover dat je wel makkelijk golven kunt pakken en makkelijk vlakke secties in een golf kunt overbruggen. Hoewel de golven het maar zelden toelaten is het traditionele shortboard een veel gemaakte keuze. Dat heeft ook te maken met je wensen als surfer. Er zijn altijd momenten in een sessie dat je wel die lip kunt raken of net in de sweetspot zit. Op die momenten is zo’n board een uitkomst en kun je het board rijden zoals het bedoeld is. Kies je ervoor om die momenten optimaal te benutten en neem je de ritten waarbij je je wezenloos moet pompen en harken om vooruit te komen voor lief dan is een high performance- shortboard een goede keuze. Een korter, en wat dikker en breder board zoals een fish lijkt de gulden middenweg. Een board waarmee je makkelijk peddelt en golven pakt, en dat ondertussen kort genoeg is om in de pocket te rijden en om radicalere moves te maken. Veel retroboards zijn dikker dan moderne boards wat ze bijzonder geschikt maakt voor onze omstandigheden.
Bas Schonenberg (22) SURFT: 10 JAAR maten: 1.83 m • 75kg homebreak: petten Hutchinson Boards 6’1†x 18 3/4†x 2 1/4†Squaretail ‘Dit board heeft een vrij dikke tail waardoor hij het goed doet in Nederland. In echt goede golven vind ik die tail eigenlijk iets te dik. Voor de grotere dagen neem ik op surftrips ook een 6’5†mee.’ Frankrijk. Foto: Alwin Kluijt
De keuze van je board is een afweging van je wensen en capaciteiten, maar hoe je het ook wendt of keert; het is altijd een compromis. Echt goede surfers kunnen onder alle omstandigheden op ieder board goed surfen. Voor de meeste van ons is het echter van belang realistisch te zijn. Wat kunnen we? Wat willen we? En waar surfen we?
Travel quiver
Veel surfers in Nederland hebben een board dat ze voornamelijk in Nederland rijden. Of beter nog, ze hebben een aantal boards voor elk type surf waaruit ze kunnen kiezen. Een longboard voor de dagen dat het echt klein is, een fish of iets soortgelijks voor een gemiddelde dag en een standaard shortboard voor die paar dagen in het jaar dat het echt goed is. Wanneer je gaat reizen op zoek naar goede surf is een goede quiver ideaal. Afhankelijk van je bestemming kies je de boards om mee te nemen. Wanneer je naar Frankrijk gaat in de zomer zal je meer hebben aan een board voor kleine golven dan aan een semi-gun. Ga je echter naar Indo dan zal je liever een wat groter en smaller board bij je hebben om de snelle holle surf te lijf te gaan dan dat je een longboard meezeult. Ook hier geldt weer dat je realistisch moet zijn ten aanzien van de omstandigheden, je eigen kwaliteiten en je wensen. Een ander voordeel van het reizen met meerdere boards is het feit dat je in geval van schade niet met lege handen staat. Het is natuurlijk geen noodzaak om meerdere boards mee te nemen. Zowel in Nederland als daarbuiten kan je in principe met een enkel board alles surfen. Je zal echter goed moeten nadenken hoe dat board er dan uitziet en je realiseren dat er dagen zijn dat je board niet ideaal is voor de omstandigheden. Een systeem waarbij je vinnen kunt wisselen is in dat geval aan te raden. Om schade tijdens het reizen te voorkomen, maar vooral vanwege de mogelijkheden die zo’n systeem biedt om de eigenschappen van je board door middel van een setje andere vinnen aan te passen.
Chris Way (36) SURFT: 29 JAAR maten: 1.86 m • 85kg homebreak: wijk aan zee Sharp Eye Surfboards Tipton model 6’4†x 19†x 2 5/8†Roundtail ‘Het Tipton model is bedoeld voor iets zwaardere surfers en heeft wat meer volume dan een standaard shortboard. Ik surf hem in Nederland als het goed is en veel in het buitenland. Wanneer het klein is in Nederland heb ik ook nog een zelfgebouwde single fin.’ Senegal. Foto Ray Max
De weg is het doel De zoektocht naar het ideale board of die uitgebalanceerde quiver, is vooral een kwestie van proberen. Hoe meer verschillende boards je surft, hoe groter je kennis en de kans dat je iets vindt wat voor jou werkt. Kijk om je heen wat anderen rijden en bekijk in hoeverre dat iets voor jou zou kunnen zijn. Wissel eens van board met je vrienden of bezoek een testdag. Heb je een lekker board, vraag je dan af waarom je die zo lekker vindt. Surfen is een dynamisch proces, je raakt nooit uitgeleerd. Je streeft naar perfectie terwijl je weet dat je dat nooit zult bereiken. Naarmate je beter wordt, veranderen ook je wensen ten aanzien van je ideale board. Dat is wat surfen zo mooi maakt. Het doel is onbereikbaar, maar de weg er
naar toe is wat ons drijft.
Quint Le Duc (26) SURFT: 10 JAAR maten: 1.90 m • 80kg homebreak: domburg surftech Bob McTavish Original 9’1†x 23†x 2 1/4†pintail ‘Deze gebruik ik altijd in Nederland. In het buitenland doet hij het ook prima tot een meter of 2. Wordt het hoger of choppy dan gaat hij stuiteren. Voor die dagen heb ik altijd nog een zwaarder polyester longboard.’ Domburg. Foto Arthur Lavooy
Om 6 surf mag. nr 3 2006 te bestellen klik hier
© 6 surf mag. 2007