Van Oost naar West – Op ontdekkingstocht in Turkije 

Tekst: Harm Spoelstra, Foto’s: Sjoerd Huis in ‘t Veld

Drie en een half uur vliegen is precies genoeg om net even weg te dommelen en een film te kijken. We verruilen het vlakke en grauwe herfstachtige landschap in Nederland voor de bijzondere fiets-mix in Turkije, waarbij we met de mountainbike de heuvels in het oosten en per racefiets de relatief vlakke kust in het westen verkennen. Een perfect verhaal voor Let’s Ride Bikes. 

We landen op de luchthaven Kayseri, op een uurtje rijden van de regio Cappadocië, onze uitvalsbasis voor de komende dagen. Cappadocië voelt als een andere wereld. Bekend om zijn sprookjesachtige rotsformaties, eeuwenoude grotwoningen en luchtballonnen die bij zonsopgang de lucht vullen, biedt het een bijna onwerkelijke ervaring. Maar Cappadocië lijkt ook een paradijs voor mountainbikers. Tijdens onze route verkennen we dit gebied niet alleen op de fiets, maar we nemen tevens een diepere duik in de geschiedenis, natuur en gastronomie van de regio. 

Een geologisch wonder

Het landschap van Cappadocië is ontstaan door miljoenen jaren van vulkanische activiteit. De drie vulkanen in de regio – Erciyes, Hasan en Göllü – barstten duizenden jaren geleden uit en bedekten het gebied met dikke lagen as en lava. Na verloop van tijd werd deze as samengedrukt tot zacht tufsteen, dat door wind en water erodeerde tot de iconische vormen, uiteenlopend van een toef slagroom tot een fallus – alhoewel de Turken ze liever feeënschoorstenen noemen. 

Het tufsteen is zo zacht dat het eeuwenlang werd gebruikt om grotten en schuilplaatsen in uit te houwen. De mensen in Cappadocië creërden hele steden in de rotsen die dienden als bescherming tegen invallen van vijandelijke legers. Tegenwoordig kun je deze grotten bezoeken.

De valleien rond Göreme 

Onze eerste mountainbiketocht begint in Göreme, het hart van Cappadocië. De trail leidt ons door de Zemi- en Ihlara-valleien. De trails zijn een mix van zanderige singletracks en technische secties over voor ons onbekend rotsachtig terrein. Terwijl we ons een weg banen door smalle kloven, worden we omringd door feeënschoorstenen en grotwoningen. We stoppen ook bij het Göreme Open Air Museum, een UNESCO-werelderfgoed waar oude rotskerken en fresco’s uit de Oost-Romeinse/Byzantijnse tijd zijn te bewonderen. Dit is vooral tof omdat de rotwoningen die we de hele dag fietsend passeren nu meer tot ons spreken.

We sluiten de dag af met de Balkon-trail door de Rode Vallei. Deze vallei is een mix van intense kleuren, die variëren van diep rood tot okergeel. Het voelt bijna alsof we door een schilderij fietsen, met het zachte licht van de ondergaande zon op de rotsen. Als liefhebbers van mooi licht is het dan ook onmogelijk om niet om de paar honderd meter te stoppen en weer een foto te maken. En nog een.

Het Uçhisar-kasteel

De volgende dag staat een langere route op het programma, met ongeveer 500 hoogtemeters. Deze trail is een mix van singletracks en bredere gravelwegen. We starten direct vanuit ons hotel in Uçhisar, recht tegenover het Uçhisar-kasteel – een natuurlijke vesting die uit de rotsformatie is uitgehouwen voor de lokale bevolking. Deze is, leren we later, vanuit de verre omgeving te zien.

Slechts een kort stuk klimmen en we starten de afdaling over een mix van golvende steenformaties. De ondergrond is an sich vrij grippy, maar overal liggen grote kiezels die korte metten maken met de grip. Daarbij is het terrein vele malen steiler en smaller dan het op het eerste gezicht lijkt. 

Het terrein vraagt zoveel van je aandacht dat het bijna onmogelijk is bij de les te blijven. Waar we het ene moment starten op golvende witte rotsformaties met overal uitgeholde woningen, rijden we een moment later een diepe kloof in waarbij de roze (ijzer) en gele (zwavel) ondergronden om onze aandacht vragen.

We vervolgen onze weg in de kloof over smalle paadjes, allemaal prima te rijden. Dan komen we uit in een verbreding van de kloof, waar de bekende fallus-vormige rotsformaties staan, sommige met woningen of ruimtes erin. We zijn nog geen anderhalf uur onderweg maar zien het landschap al vier keer compleet veranderen, en de ondergrond evenzo vaak.

De magie van de ondergrond

Een bezoek aan Cappadocië is niet compleet zonder een kijkje in de ondergrondse steden. We verkennen Derinkuyu, een van de grootste ondergrondse steden ter wereld. Dit labyrint van tunnels, kamers en gangen ligt wel zestig meter diep en bood ooit onderdak aan meer dan 20.000 mensen.

De stad werd gebruikt als schuilplaats tegen invallen en bevatte alles wat nodig was om langere tijd ondergronds te overleven, inclusief opslagruimten, wijnkelders en zelfs kerken. Het is indrukwekkend om te zien hoe de bewoners zelfs ventilatiesystemen en geheime ingangen hebben ontworpen om de stad veilig en bewoonbaar te houden.

En ander bijzonder punt is de liefde voor katten en honden. Overal lopen straathonden en -katten los, maar de meeste wel met een vaccinatiekaartje in het oor. Ze slapen op pleinen en in perkjes en als je goed oplet staan er her en der hondenhokken en voedingsbakken. Ook zorgt de gemeenschap dat er eten en drinken voor ze is. In een restaurant staan er zelfs borden op tafel waar je je restjes op kan doneren voor de dieren. De honden zijn ook allemaal vriendelijk, worden graag aangehaald en lopen meer dan een keer flinke stukken met ons mee.

De Turkse keuken

Mountainbiken maakt hongerig, en gelukkig is de Turkse keuken een culinaire belevenis. Tijdens onze reis proeven we gerechten die variëren van geurige kebabs en kruidige linzensoep tot verse salades en zoete desserts. Een favoriet is ‘Testi Kebabı’, een gerecht dat wordt bereid in een afgesloten aardewerken pot. Deze pot wordt aan tafel ceremonieel opengebroken, waarbij een heerlijke geur van gestoofd vlees en groenten vrijkomt. ‘Voor de toeristen’, volgens onze gids, maar we willen het toch niet missen.

Een bijzondere balans

Cappadocië biedt een unieke mix van trails, cultuur en natuur. De trails zijn een droom: uitdagend, divers en omgeven door een landschap dat je nergens anders vindt. Maar wat de reis echt bijzonder maakt, is hoe alles samenkomt. De geschiedenis van de grotten en ondergrondse steden, de smaken van de keuken en de gastvrijheid van de mensen maken Cappadocië veel meer dan alleen een bikeparadijs.

De trails hadden we trouwens zonder een gids niet kunnen vinden en het is dus aan te raden er een te boeken. Een goede gids toont je niet alleen de beste trails, maar ook de beste plekken om te lunchen en hij geeft uitleg over het land. Als je ervoor openstaat gaat dit gepaard met vriendschap. Wat begint als een formeel praatje over de omgeving eindigt in persoonlijke verhalen en anekdotes. Het liefste onder het genot van een lokale wijn of een glaasje Turkse raki…

Racefietsen in en rond İzmir

Na onze avonturen in Cappadocië vliegen we naar İzmir, een drukke stad aan de westkust van Turkije. Hier schakelen we over van mountainbikes naar racefietsen en verkennen we delen van de bekende EuroVelo 8-route. Deze route, ook wel de Middellandse Zee-route genoemd, verbindt elf landen en zou een fraaie mix van natuur en cultuur moeten opleveren. En als het even kan, op strak zwart asfalt.

Golf van İzmir

Met de helderblauwe Egeïsche Zee aan de ene kant en groene heuvels aan de andere, is deze route een van de meest memorabele ritten tijdens onze reis door Turkije. Startend in Gülbahçe, een klein en rustig kustplaatsje, volgen we een schilderachtig parcours langs de kust van de Golf van İzmir. De omgeving is prachtig, onder andere vanwege de verschillende landtongen en eilanden die in de zee liggen. Je bent continu omgeven door een mix van land en water.

De ochtend begint fris en zonnig in Gülbahçe, waar we de zilte zeelucht inademen. Het eerste deel van de rit voert ons langs rustige kustwegen met nauwelijks verkeer. De weg kronkelt langs kleine baaien en vissersdorpjes. De vlakke stukken langs het water zijn ideaal om het lichaam op te warmen voordat we aan de eerste klim beginnen.

Voeten in het zand

Halverwege de route verandert het terrein. De weg draait het binnenland in en de eerste klim kondigt zich aan. Hoewel er over de hele rit maar 550 meter hoogteverschil is pakken we hier toch een klim van ruim honderd hoogtemeters mee tegen vier procent gemiddeld. De overige hoogtemeters komen van het immer glooiende terrein; het is geen meter vlak maar het is ook nergens écht klimmen.

Het laatste deel van de route brengt ons weer langs de kustlijn, maar nu rijden we aan de westkust, waarbij de continu afwisselende weg het fietsen een bijzondere ervaring maakt. Uiteindelijk rijden we tot Çeşme, een toeristisch vissersdorpje. Daar neemt onze gids ons mee naar een lokanta[SS1] , een klein lokaal restaurant waar ze huisgemaakte Turkse gerechten serveren. Een lokanta[SS2]  heeft een stuk of tien gerechten al klaar op het vuur staan, waardoor er snel en goedkoop geserveerd kan worden.

Na de lunch stappen we met volle buiken op de fiets voor de middagrondrit. De route start direct vanaf de kust het land in, door een bosachtige omgeving met ruw asfalt. Op en neer door het landschap, tot we op een plateau uitkomen in de vallei, maar zonder zicht op de zee. Het wegvallen van de heuvels in de achtergrond hint erop dat dit snel gaat veranderen. Kleurige huisjes en rode rotsen zorgen tijdens de langzaam invallende schemering voor een mooi contrast.

Als bonus verandert het grovere asfalt ineens in vers zwart asfalt, zelfs nog zonder lijnen: puur genieten. Onze groep valt uiteen en allemaal genieten we van de stilte die het asfalt ons gunt. Bij een kleine buurtwinkel slaat de route af en genadeloos maakt het vlakke, gladde asfalt plaats voor een steile klim met uitschieters tot zestien procent. Op eigen tempo werken we ons omhoog, wensend dat we er nog een kransje meer op hadden zitten. Of twee. De haarspeldbochten voeren ons meanderend door het droge landschap tot we uiteindelijk op de top staan, met een uitzicht op de ondergaande zon en de zee van kleuren die hiermee gepaard gaan. Een waardige afsluiting van een fantastische, diverse dag.

Langs de kust naar Selçuk

Dag twee starten we in Şirince Village, een dorpje aan de Egeïsche kust, en we volgen een route die ons meeneemt door glooiende heuvels, langs eeuwenoude ruïnes en uiteindelijk naar Selçuk. De tocht begint rustig, met een route langs de kustlijn. Hierbij zijn de eerste kilometers vrijwel vlak. De weg kronkelt door kleine dorpjes, waar het dagelijkse leven in volle gang is. Lokale boeren zijn bezig op het land, en af en toe komen we een groep geiten tegen.

Na ongeveer tien kilometer draait de weg van de kust af en trekken we de heuvels in. Hier krijgen we te maken met glooiend terrein en korte klimmetjes die ons hart sneller laten kloppen. Bij een van de uitkijkpunten stoppen we om op adem te komen en om ons heen te kijken. Vanaf hier hebben we zicht op zowel de zee als het binnenland.

Na een korte lunch vervolgen we onze weg naar Selçuk. Selçuk is een stad die bekendstaat als toegangspoort tot enkele van de belangrijkste archeologische vindplaatsen in Turkije. Hier bezoeken we de beroemde ruïnes van Efeze en de Bibliotheek van Celsus, een van de best bewaarde bouwwerken uit de oudheid. Het is een unieke ervaring om onze racefietsen mee te nemen naar deze historische locatie, iets wat zelden wordt toegestaan. Helaas blijkt het toch niet helemaal de bedoeling dat we door de bijna 3000 jaar oude straten racen, maar met een portie geduld en brutaliteit krijgen we een fraaie foto als souvenir.

Een slotstuk bij Maria

Direct vanuit het museum staat er nog een laatste beklimming op de route. Deze valt mooi samen met het einde van de dag: een beklimming naar het Huis van de Maagd Maria. Volgens de overlevering is dit de plek waar Maria, de moeder van Jezus, haar laatste jaren doorbracht, en dit lijkt ons dan ook een passende plek om onze laatste uren in Turkije door te brengen. Een half uurtje met gemiddeld tien procent omhoog over een kronkelende weg met weinig verkeer – we treffen het. Helaas wordt er bij Maria thuis gestaakt, waardoor een bezoek er niet inzit, maar we kijken toch tevreden terug terwijl we naar beneden zoeven.

Voor fietsers die houden van een mix van mooie routes, natuur, cultuur en gastronomie, is Turkije een absolute aanrader. Wij zijn ervan overtuigd dat er hier nog enorm veel te ontdekken valt, zowel op de racefiets als op de mountainbike. En hoewel we hier niet op de gravelbike hebben gezeten, kunnen we met absolute zekerheid zeggen dat het ook voor deze discipline een onontdekt paradijs is.

Ga voor meer informatie naar:


Wil je op de hoogte blijven van leuke nieuwtjes? Volg ons dan op Instagram en Facebook. Benieuwd naar vette blogberichten zoals dit? Klik hier! Wil jij de gehele uitgave bestellen van Up/Down & Wielrenblad #6? Klik dan hier!

 van