Wijk aan Zee
De Nederlandse surfgeschiedenis wijst altijd naar Scheveningen als de bakermat van het surfen. Niet geheel onterecht natuurlijk. Na de eerste pogingen van Jan Coenraads Nederveen in Noordwijk werd Scheveningen uiteindelijk de plek waar surfen zich ontwikkelde tot wat het nu is. Go Klap waagde zijn eerste pogingen en kwam al snel in contact met mannen als Arie Verbaan, Albert van Garderen, Jaap van der Toorn en Hans Schotten. Go begon uiteindelijk een surfzaakje en de sport begon zich langzaam te ontwikkelen in Nederland. Lange tijd was Scheveningen praktisch de enige plek waar gesurft werd in Nederland, maar met onze uitgestrekte kustlijn zou hier snel verandering in komen. Inmiddels wordt er werkelijk over de hele kust gesurft, van noord tot zuid. Eén van die plekken die zich in de loop der jaren tot een echte surfspot heeft ontwikkeld, is Wijk aan Zee. Een verhaal over de roots van de surfscene in Wijk is niet te doen zonder de jongens van de Hotzone te raadplegen. De jongens zochten in kelders en op zolders naar oude foto’s en verhalen en zo kwamen we tot de volgende reconstructie.
De pioniers
De spot die iedereen Wijk aan Zee noemt ligt eigenlijk helemaal niet in Wijk aan Zee. De Noordpier, waar het met name om te doen is, hoort bij Velsen-Noord en de Zuidpier bij IJmuiden. Wijk aan Zee is echter het dichtstbijzijnde dorp en zo werd de break uiteindelijk Wijk gedoopt. In 1876 werd hier de havenmonding gegraven en vermoedelijk was de surf toen op zijn best. Midden jaren ’60 werd de pier verlengd tot zijn huidige lengte. Met het verlengen van de pier heeft de spot ongetwijfeld aan kwaliteit ingeboet al zullen we dat nooit zeker weten. Wijk zelf heeft ook een strand, maar die is qua surfkwaliteit niet te vergelijken met de Noordpier. 
In het voorjaar van 1981 beginnen de windsurfende broers Egbert en Ron Visser uit IJmuiden zich te interesseren voor het surfen. Op de Hiswa dat jaar ontmoeten ze Go Klap. Go is op dat moment al helemaal wild van het surfen en predikt het gospel aan ieder die het horen wil. De broers zijn direct razend enthousiast. Wanneer Go ze een filmpje toont met beelden van de surfers uit Scheveningen zijn ze verkocht. In de zomer van 1981 koopt Egbert zijn eerste board bij Go en in Scheveningen leert hij de basisbeginselen. Op dat moment surft hij alleen nog in Scheveningen, maar al snel gaat hij naar Zandvoort en later naar Parnassia, een natuurgebied bij IJmuiden.
In 1983 checkt Egbert de surf bij de Zuidpier in IJmuiden. Het is bijna flat. Wanneer hij door zijn verrekijker de Noordkant bekijkt, ziet hij golven breken. Hier was nog nooit door iemand gesurft, maar het feit dat er golven staan terwijl het aan de andere kant flat is, doet gelijk een belletje rinkelen. In het voorjaar van 1983 wordt de Noordpier voor het eerst gesurft. In die tijd had de noordkant nog iets mystieks. Er was daar eigenlijk niets, het was lastig te bereiken en de golven waren er hoger en grimmiger dan aan de zuidkant. Die eerste sessie gaan Egbert Visser en Martin IJspeert, een surfer uit Zandvoort, het water in. Het wordt een topsessie en een nieuwe surfspot is een feit. Later dat jaar voegen Ron Visser en de broers Thomas en Maarten Coenen zich bij het gezelschap. Het jaar daarop komt ook Paul Dekker op de Noordpier surfen. Paul Dekker is de zoon van Nico Dekker die op zijn beurt weer één van de eerste surfers in Nederland was. Pa Dekker lag in 1967 al met zijn plank in het water in Vlieland. De Noordpier zal nog lange tijd ‘underground’ blijven vanwege de slechte bereikbaarheid.
Buttner en co.
In de jaren ’80 is Robby Buttner een succesvolle skateboarder. Hij doet mee aan wedstrijden en rijdt demo’s door heel Europa. Hij leert in 1983 windsurfen op het IJsselmeer. Zijn eerste golf surft hij op een geleende windsurfplank (zonder zeil uiteraard), in Edam notabene. Robby vindt het surfen welwat en via via leert hij dat er in Nederland gesurft wordt in Scheveningen en rond IJmuiden. Hij is op dat moment echter full-time aan het skaten en laat het surfen voor wat het is. In 1986 komt hier verandering in. Tijdens een skate trip door Europa ontmoet hij de gebroeders Visser en een groep skaters/surfers uit Zeist. Hij kent de jongens nog niet, maar zij kennen Robby van naam uit de skatescene. Tijdens een skatedemo in Biarritz eindigt Robby met een groep Duitse skaters/surfers op camping Fontaine Laborde. Hij waagt weer een poging en ruilt uiteindelijk een skateboard tegen een surfboard. Weer terug in Nederland wordt het tijd om echt te leren surfen. In Scheveningen uiteraard, waar hij bij Fonger Boersma en Reinout van Vlaanderen logeert in het ‘witte huis’ op de Zeilstraat. Later, in 1987, logeert hij bij Ron Visser in ‘Villa Nooitgedacht’ in IJmuiden. De villa ligt op 30 minuten fietsen van het strand van Parnassia. Het surfen in Nederland valt Robby in eerste instantie zwaar. Het is rommelig en de golven zitten dicht op elkaar. Toch ziet hij de potentie.
De Nederlandse surfscene speelt zich op dat moment nog voornamelijk af in Scheveningen. Robby gaat dan ook regelmatig met de trein en tram 11 naar het Scheveningse strand. Eerst nog in zijn eentje maar al spoedig wordt hij vergezeld door skater Ruben Snitslaar en Klaas van Hulzen. Het begint al wat drukker te worden in het water. Ondertussen hoort hij van Ron en Egbert Visser de mooiste verhalen over Wijk en de Noordpier. Het wordt tijd om eens polshoogte te nemen vindt Robby. Er blijkt een bus te gaan vanuit Amsterdam naar Wijk aan Zee. Vanaf daar is het nog een half uur lopen naar de Noordpier. Het regent hard als Robby aan de wandeling begint. Eenmaal op de spot ziet hij de gebroeders Visser nergens. De surf is stevig, head high tot overhead. Het vooruitzicht om in zijn eentje het water in te gaan en zijn spullen ergens in een hoekje achter te laten staat hem bepaald niet aan. Hij besluit rechtsomkeert te maken.
In 1989 worden de jongens toch wel erg benieuwd naar Wijk. Ron en Egbert spreken altijd in superlatieven over de golven daar en in het voorjaar van ’89 besluiten Robby, Klaas en Ruben dat het moment daar is. Met de VW bus van Klaas rijden ze uiteindelijk de Noordpier op. Ze zijn sprakeloos. Wat ze zien gaat de geschiedenis in als een van de mooiste dagen ooit. Head-high tot overhead golven, een lichte offshore en lijnen van hier tot Tokio!! Sinds die dag zijn de jongens altijd op Wijk te vinden.
Wijk groeit
Begin jaren ’90 neemt het aantal surfers bij de Noorpier gestaag toe. Het blijft een gezellige crew en ‘ons kent ons’ is het motto. De spot heeft ook geen echte locals. Er zijn geen surfers, zoals bijvoorbeeld in Scheveningen wel het geval is, die er wonen. Natuurlijk zijn er surfers die in de buurt wonen en die er altijd zijn, maar van echte locals is geen sprake. ‘De gangbare surfers’, noemt Robby de vaste crew. In Scheveningen beginnen ze ook te besefwijk fen dat Wijk goede surf heeft. Klaas, Robby en Ruben worden steeds minder gesignaleerd in de Scheveningse line-up wat het vermoeden doet toenemen dat Wijk ook wel goed zal zijn. De HSA (Holland Surf Associatie) besteed wat aandacht aan Wijk in het clubkrantje en in oktober 1994 wordt de eerste surfwedstijd op Wijk gehouden. De Coldwater Classic wordt afgewerkt onder redelijk goede omstandigheden en ook de rest van Nederland leert Wijk kennen als een goede surfspot.
De ontwikkeling van de Noordpier bij Wijk beperkt zich niet alleen tot het aantal surfers in het water. In het voorjaar van 1995 opent Ed Rootlieb een mini shopje in strandpaviljoen ‘De Noordpier’ dat bij de parkeerplaats ligt. Na jaren van touwtrekken over vergunningen krijgt Wijk in het voorjaar van ‘96 zijn eerste echte strandtent: ‘Timboektoe’. In de strandtent begint Stephan van den Berg een surfzaakje dat beheerd wordt door Robert Roos en Marko Boterman. Inmiddels hebben Ed Rootlieb en Wijnand van Colle de surfclub ‘Hui Nalu’ opgericht. De surfclub is gevestigd aan het strand en huurt een deel van Timboektoe. De surfclub is nog altijd actief en organiseert samen met de Hotzone jaarlijks surfwedstijden. Een jaar na de opening wordt de zaak van Van den Berg wegens tijdgebrek overgenomen door de Hotzone die tot dan toe vooral actief was als snowboardschool in het Oosterijkse Gerlos. Met de komstvan de strandtent, de surfclub en de Hotzone, die naast een surfshop ook een surfschool uitbaat, groeit Wijk tot een volwaardige surfspot. Het eerste jaar konden Marko en Robert overigens op weinig enthousiasme rekenen van pioniers als Ruben en Robby. ‘Toen wij hier begonnen, nog onder de naam Van den Berg, waren die jongens met geen stok bij ons binnen te krijgen,’ aldus Marko. ‘Als ik die gasten het strand op zag komen, werd ik totaal genegeerd. Zelfs met echt baggerweer zag ik die jongens zich in de regen omkleden terwijl we gewoon warme douches op het strand hadden.’ Die aarzeling was echter snel voorbij en tegenwoordig zijn Robby en Ruben kind aan huis bij de Hotzone.
De Hotzone is inmiddels in grootte verdubbeld en heeft zelfs een vestiging in Amsterdam. De surfschool wordt tegenwoordig gerund door Australiër Chris Way. Met zijn bedrijfje Ozlines heeft Chris al een hoop mensen leren surfen. Chris is zelf ook regelmatig in het water te vinden en behoort tot de betere surfers die ons land rijk is. Ozlines beperkt zich dan ook niet alleen tot beginners, Chris kan eigenlijk surfers van alle niveaus beter doen surfen.
T
oekomst
De groei van Wijk lijkt niet meer te stoppen. Vorig jaar opende strandtent Aloha zijn deuren en naast surfers weten ook steeds meer dagjesmensen de Noordpier te vinden. Ondanks de toenemende drukte blijft Wijk een mellow sfeer houden. Dit zal ongetwijfeld te maken hebben met het feit dat er geen echte locals zijn. Veel van de Wijksurfers komen uit Amsterdam en het lijkt of de ongedwongen stadsattitude ook in het water voor een gemoedelijke sfeer zorgt. Dat neemt trouwens niet weg dat er niet fanatiek gesurft wordt. De vaste crew is hier het hele jaar door te vinden en het niveau is aanzienlijk. Naast de oude garde is er ook een enorme aanwas van nieuwe talenten. Met surfcoach Chris Way in de line-up zullen die ongetwijfeld nog van zich laten horen.
Wijk aan Zee loopt, net als de meeste breaks in Nederland, het beste met een noordelijke of noordwestelijke deining. Een lichte zwavellucht in de line-up is goed nieuws, offshore! In de omgeving zijn natuurlijk nog veel meer goede breaks te vinden die op de juiste dag topsurf produceren. Die breaks houden de jongens echter liever voor zichzelf. Dat Wijk een topspot is, mag iedereen wel weten. Al moet Robby wel bekennen dat het vroeger beter was. ‘Tot halverwege de jaren ’90 lagen de banken er supergoed bij. Daarna is de gemeente begonnen met zandsuppletie wat voor de zandbanken ongunstig was.’
De surfscene in Wijk is in 25 jaar veranderd van een groepje ‘die hards’ tot een volle beachscene. De club, shop, school en strandtenten zorgen voor levendigheid en de Wijk-surfers komen niet alleen meer om te surfen. Op een goede dag hangt er een klassieke surfvibe inclusief barbecues, muziek en drank. Gezelligheid troef dus en met een lekkere swell en een lichte off-shore ook nog eens mooie golven.
Met dank aan: Marko Boterman, Robby Buttner en Ruben Snitslaar.
6 surf magazine
Om het nummer met dit artikel te bestellen volg de link.
http://6.soulonline.nl/index.php?page=soulshop_detail&CID=208
