Hangen met Oscar

Wanneer je zoekt naar een kalme, laagdrempelige introductie tot een rijk leven in totale eenvoud, is er een plek in Portugal. Of eigenlijk niet een plek, maar een persoon die leven in eenvoud maar met toegang tot overvloed elke dag realiseert. Het is bijna een eer om te mogen schrijven over ‘het leven als (ge)schenk’. Oscar Schenk, what’s in a name?

Tekst: Anouk van Dobben Beeld: Damian Davila

Een paar uur samen met Oscar in het water kunnen zomaar een paar halve-uren in stilte zijn. Gemakkelijke stiltes waar er ruimte is om rond te kijken en te zien. Niet te kijken naar wat andere mensen van elkaar vinden. Niet naar wat zij allemaal fout doen. Of goed. Of dom. Of juist vet…

Oscar kijkt, en mijn hemel, hij oordeelt niet! Eerlijk is eerlijk: het nodigt heel even uit om hem een mening te ontlokken over de crowds, de wannabe’s, de grote mond die je krijgt als je ergens uitpeddelt waar je ‘niet welkom’ bent. Ook wanneer je even zou proberen iets los te peuteren over wat anderen wel niet van hem denken, glimlacht Oscar alleen maar. Zoals een oude man dat doet als je als volwassene komt-klagen-en-om-raad-komt-vragen. Dat vind ik mooi. Nog geen 40 is hij, maar toch al iemand die zo veel inspiratie heeft gebracht binnen de surfcultuur, niet alleen in Nederland.

Rust. Geluk? Ik ben ervan overtuigd dat ik dat inderdaad zie, met hier en daar een onschuldig stukje onzekerheid, heel even maar. En dan weer die rust. Jarenlang surfen als levensdoel. Jarenlang gezocht en gevonden: Zuid Afrika, Californië, Baskenland, Frankrijk (heel, heel veel Frankrijk!), IJsland -kun je daar surfen? Hell yeah!- Oscar heeft met cold water wax, warm water wax, 6mm suit, shorty, hoodie, gloves, lycra’s, factor 50 en alles daartussenin zijn leven gesurft en geleefd. Shortboard, Longboard, cutback, hang ten. Alles in dat ene lijf en die paar koffers.

Toen Oscar nog een Oscartje was, nam zijn grote broer Maurits hem mee in de magie van het windsurfen. Als we straks een streep zetten onder dit verhaal en alles optellen, heeft Oscar toch wel de ‘spark’ van zijn leven nu te danken aan zijn broer. Van windsurfen kwam gezamenlijk het golfsurfen en van golfsurfen kwam, ja….de verslaving.

De verslaving aan het voelen van elk lagedrukgebied dat er aankomt met de antennes die alleen een surfer heeft: deining! Aan het geruis van de branding kunnen horen of het goed is. Zoals bij het krieken van de dag in The Moonhouse op Wijk aan Zee, waar Oscar niet lang na zijn introductie met het surfen, ongeveer woonde met die andere grommet Wouter Boes. We hebben het over 20 jaar geleden, de jaren voor 1997 toen we met hem surften langs de pier. Een jochie was het nog, maar wàt voor een. Met z’n brommer reed hij bijvoorbeeld echt 25 kilometer door de winterkou in zijn oldschool surfpak -dat scheelde namelijk omkleed tijd op het strand- met zijn board op een windsurkarretje. Een boardje in ‘n sok, met nauwkeurig gerepareerde home made Solarez-resin plekken, later met Hotzone sponsorstickers. Even een nieuw board kopen was er niet bij in die tijd, en een quiver was meer dan een natte droom. The Moonhouse was hun domein waar je niet zomaar binnen kwam. Wat de dresscode, de foodcode, of de surfcode ook was weet niemand. En alleen die locals weten waar de naam Moonhouse oorspronkelijk vandaan komt. Hilarisch. Oscar was er en ging niet meer weg. ‘Geadopteerd’ door Marco en Robert van de Hotzone (over)leefde hij er een aantal jaar, werkend in de surfshop of lessen gevend in de branding.

Wijk aan zee is toch nog steeds bijna synoniem aan Oscar, Maurits, Wouter, Jelle, Arjan, Erwin, die eerste lichting grommets onder de vleugels van de Big Z’s; Ruben, Robbie, Klaas, Egbert en nog een handvol surfers van het eerste uur. Daar aan de pier onder de rook van de Hoogovens. Het is toch opmerkelijk dat diegenen die daar toen hun surŒ ug hebben opgelopen en er met een klein clubje in alle condities in lagen, onmogelijk werkend in een kantoor blijken te kunnen functioneren. Zonder uitzondering zijn het allemaal reizigers geworden, vrije zielen, ondernemers. De twee gebroeders Schenk beiden in Portugal ieder met een eigen missie, de ander in Afrika, weer een ander altijd on the road, en een aantal met camera, liefst op verre reizen. Wat zit er in godsnaam in het water, daar in Wijk aan Zee?

Voordat Oscar een aantal jaar geleden naar Portugal vertrok heeft hij negen jaar op Fuerte Ventura gewoond en gewerkt. Hotzone Surfchool was zijn project en samen met Mister Jansen Junior, een van de weinige Europese surfende honden, leefde hij het leven wat het beste bij hem past: surfles geven aan ‘de vrienden van vrienden’, leven met de getijden van- en de lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan. Relaxte gasten zochten hem op, zij die konden voelen wat surfen echt inhoudt. Met een knikje kan Oscar aanwijzen dat daar een dikke set aankomt en hen met een geruststellend “peddel maar effe achter me aan” die ervaring soort-van ontspannen mee laten pakken. Goeie tijd. Ruige natuur, pura vida.

Maar zodra er meer en meer commercieel geregelde klanten kwamen die ‘sinds vorige zomer op surfen zaten en nu dan grote golven kwamen halen’, hield Oscar het er voor gezien. Tijdelijk genietend van elke regenbui (“haha, nee die hebben ze niet op Fuerte”) in de Nederlandse duinen, ontstond het plan om de spullen weer te pakken om naar de Europese westkust te vertrekken. Portugal. Met Wijk aan Zee als zijn absolute surfroots, met zijn instelling van ‘niets is onmogelijk’, met een hoop ervaringen waarvan sommige overigens in de serie Jackass niet zouden misstaan (vertrouw me, ik was erbij..), durf ik voorzichtig te zeggen: a legend was born there in the ‘90’s.

Het gesprek met Oscar is zo ontspannen, dat we ongemerkt drie uur verder zijn. Helemaal chill, ko‰ffie erbij, muziekje aan… Hij ademt in en ademt langzaam uit. Ik voel dat ik ook helemaal ontspan, zittend naast iemand die gewoon niet meedoet met de maatschappij. Die zich werkelijk (en terecht eigenlijk!) verbaast over alle mensen die zich als sardientjes in een blik in het openbaar vervoer naar hun baas proppen om zolang de zon schijnt te werken, en zodra die weer bijna onder is weer naar huis gaan om te eten en te slapen. Vrijheid?

Weinigen kunnen vertellen hoe het voelt om in Noord Spanje uit te peddelen in echte, échte big waves. Op een echte, échte gun. Om een take o”ff te maken en je om te draaien en achterstevoren te kijken naar de pracht van een 6 meter hoge watermassa. Dat het leven speelt met jou, als je het durft en als je het toelaat. Mooi te zien, die glimlach die tevoorschijn komt bij de herinnering best vaak een barrel gesurft te hebben, op een opblaasbedje. Of het genieten van 90cm swell op de neus van een longboard, liefst achterstevoren.

Dat het leven echter niet altijd eenvoudig en vrolijk is geweest, blijkt uit sommige pijnlijke ervaringen die hem ook gevormd hebben tot wie hij nu is. Oscar: “Maar het leven is pas een worsteling als je het ook zo gaat zien”. Waarvan akte. Wanneer het fysiek niet goed gaat met mensen van wie hij meer houdt dan van de wereld zelf, maakt hij alle tijd vrij voor het doorbrengen van kostbare uren samen. Deze lente nog, een tocht van Nederland naar Portugal in een Defender. Samen met vader Schenk, 45 uur rijden met een koppeling die niet dubbel-, maar 80 keer moest clutchen voordat de tandwielen de volgende versnelling pakten. Hard werken op de snelweg, maar een bijzondere reis: kostbare tijd samen en uiteraard inclusief de klassieke Oscar incidents zoals te weinig benzine op de peage. “Dan maar tijdens de ochtendspits 10 kilometer lang stuiterend over de vluchtstrook naar het volgende tankstation, toch?” Goed voor de adrenaline-levels zeg maar. Quality time. Bucket list…

Het is me ineens duidelijk. Het ligt echt in die vele goede en een aantal heftige ervaringen, het fundament van zijn dankbaarheid. Overigens is het erg trendy, de dankbaarheid die tegenwoordig wordt gepredikt bij elke yogales en die vele zelfbenoemde guru’s op YouTube of Facebook aanhalen als het hoogst haalbare. Het is een echte hype. Gewoon even leren voelen, ware het niet dat het een dankbaarheid is die je plotseling totaal overvalt, van binnenuit. Je kunt ‘t niet oproepen, niet aanleren en ook niet nadoen van het internet. Oscar: “Het overvalt je als je even zonder geld zit, maar je realiseert je dat de natuur om je heen meer dan voldoende biedt…in de zee, op het land. Het overvalt je als je ergens met grote panne staat en je krijgt hulp uit een onverwachte hoek met nog een pak koekjes toe!

Ik had eind 2015 een helse rit van 930 kilometer vol pech en met banden waar niet zo veel profiel meer op zat zullen we maar zeggen, op weg naar de bigsurf met mijn Hoodlamb collega’s. Met nog precies €100,- in the pocket, zou ik het met de €90,- voor diesel precies redden. De pech van die reis is haast niet na te vertellen: V-snaar stuk, toch doorrijden, pech, wegglijden zonder grip, niet meer kunnen starten. Toen ik hulp kreeg van een vreemde die mijn auto gratis repareerde en ik die reis af heb kunnen maken… Dat gevoel.. dat je zò dankbaar bent dat je nog leeft. Dat je überhaupt leeft!”

12-12-2015, Punta Roca, Baskenland.
Swell: Check.
9ft gun: Check.
Perfecte condities: Check.
Golf gepakt: ………Uncheck.

“Die ervaring, dzjiessis, na zo veel moeite, zo’n lange reis…. die bracht me echt even helemaal terug naar een diepe, diepe basis. Honderden kilometers gereden, levensgevaarlijke situaties met mijn auto, pech, hulp, geld op….eindelijk, redelijk onder de indruk van alles wat ik heb moeten doorstaan om er op tijd te zijn, aangekomen…Wel het water ingegaan natuurlijk. Het jaar ervoor was zo’n mega ervaring toen ik de grootste golven van mijn leven had gesurft… en nu…. onwaarschijnlijk maar waar, geen-enkele-golf-gepakt. Serieus: niets! Enorme golven, stroming, super spannende condities, pompende swell en ik heb geen enkele rit gemaakt. Ja, op mijn buik voor een metersdikke schuimlaag uit tussen de rotsen terug naar de kant uiteindelijk. Fock. Serieus, ik kon alleen nog maar denken: wie ben ik als ik die golven niet pak, ik surf al mijn hele leven! Wat een loser! Was ik dat? Echt..de hele reis en alle toestanden onderweg voor niets. Geld op, geen golf gepakt…. what the f*ck?”

De paar weken erna, weer thuis in Portugal, zonk het heel langzaam in. Hij was nog steeds ‘gewoon Oscar.’ Gewoon, Oscar Schenk, die heel goed kan surfen, Bob Marley luistert, van de natuur kan leven en van alles kan genieten. Het maakt dus niets uit. Het-maakt-dus-echt-gewoon-niets-uit; Hij is nog steeds dezelfde Oscar. “Mijn wereld was helemaal niet vergaan. Al voelde dat vlak na die enorme teleurstelling in mezelf, en alles om me heen, wel zo.” Bam: realisatie. (Wikipedia: realisatie als hedendaags spiritueel concept is een subjectief proces, waarin uiteenlopende begrippen een rol kunnen spelen. Vaak wordt het gezien als een proces dat zich binnen in de mens afspeelt en geen directe betrokkenheid heeft op de wereld.)

Door de verdieping die komt met de ervaringen in het leven, verandert er in Oscar ook een hoop, en dat uit zich in zijn passie. Hij coacht bijvoorbeeld momenteel lokaal opkomend talent rustig grote wedstrijden in. Maar beleeft vooral ook plezier aan ‘t leren voelen wat het verschil is tussen ‘Het gepakt worden door een golf’ en ‘Het pakken van de golf ‘. Als het je lukt om die golf in te peddelen waar je naam op staat, heb je meteen veel meer tijd en rust voor de take-off en daardoor ga je veel beter leren surfen.

Een aantal tips. “Zelfvertrouwen in het water, fitness en goede coördinatie zijn essentieel. En dan: Ken je plek in de zee. Weet wat er gebeurt als je gespoeld wordt tijdens het surfen. Haal altijd goed adem en mocht je een wipe-out hebben; blijf kalm als er een aantal sets over je heen komt. Zorg van tevoren dat je weet waar je veilig het water uit kunt. Ken de regels: Die zijn er net als met autorijden voor ieders eigen bestwil en veiligheid.” “Maar als iemand besluit de regels te negeren, dan wind ik me daar niet zo over op. Ik heb toch wel plezier in het water, en daar gaat het voor mij om. Anderen raken wel eens behoorlijk gefrustreerd als er een vergissing wordt gemaakt in de line up. Ik kan mijn geluk gelukkig goed halen uit het surfen zelf, het trainen van mijn leerlingen, en het leven in het algemeen.”

Heeft hij zelf veel blessures of ongelukken gehad in het water? “Ja, natuurlijk, maar ik wil elke prijs betalen voor het surfen. Het gaat erom steeds beter en beter te worden zodat ik op de meeste mooie spots kan surfen.” En localisme op die mooie spots? “Natuurlijk hou ik rekening met locals en zorg dat er een balans blijft in het water als het om golven pakken gaat. Er zijn natuurlijk spots die locals liever voor zichzelf houden, en dat is helemaal OK. Daar neem ik mijn surfleerlingen dan ook niet mee naartoe.”

Wat doet Oscar met zijn tijd als er geen golven staan? “Dan zoek ik als het daar de tijd voor is, bijvoorbeeld paddenstoelen in het bos voor het avondeten. En ik ga graag fruits de mer halen van de rosten, eendenmosselen. Risicovolle hobby haha, die eendenmosselen vind je niet op de makkelijkste plekken, maar dat maakt het dus zo leuk. Wandelen met Mister Jansen Junior, hij is echt belangrijk in mijn leven! Thuis lekker chillen; Bob Marley draaien, de bergen oplopen, voor de wandeling en voor het uitzicht. Het leven is echt heel ok.”

Een surftrip naar Oscar zal je uitnodigen om te durven leven. Hij zal je meenemen met zijn eindeloze glimlach naar de mooiste ervaringen. Met de wetenschap dat het leven niet eindeloos duurt. Geniet ervan dat je leeft. Echt. In the long run we’re all going to die. En simpel gezegd, tot die tijd zijn we er nog!

Genieten van de natuur en de zee, of dat nou op enkelhoge golfjes is, of dikke vette 12ft swell uit het westen. Zijn dankbaarheid is aanstekelijk. Oscar deelt graag alles wat hij heeft geleerd en vooral wat hij kan als het om surfen gaat. Als surfcoach voor privéles, als gids voor de surfspots, of om te trainen voor wedstrijden. Alles met een extra dimensie van vriendelijkheid, geduld en uitdaging.

“Mensen….Kijk om je heen! Los van de materialistische hebberigheid: Er is overvloed! Meer dan genoeg golven, eten, drinken, ruimte en aandacht voor iedereen! Wat heb je werkelijk nodig? How much is enough?”

www.hotzonesurf.com