Onderhoud fiets: je “stalen ros” in topconditie deze winter

Welke discipline je ook beoefent op de fiets, herfst en winter zijn niet de beste seizoenen voor het materiaal. Voor mountainbikers en cyclocrossers lijkt het juist de bedoeling om alles zo snel mogelijk vies te krijgen. Maar ook met je racefiets, op de gebaande paden, kan je binnen de kortste keren een volledige drivetrain slopen. In de basis is het zo dat een vieze fiets sneller slijt, dus je kan maar beter zorgen dat hij schoon is. Er bestaat een enorm aanbod in schoonmaak- en onderhoudsmiddelen voor je tweewieler. Een aanpak om je fiets(en) deze winter in shape te houden, ongeacht het aantal kilometers.  

Of je nu een mountainbiker of wielrenner bent, een gravelfiets in de schuur hebt staan of wekelijks alle lokale crosswedstrijden af gaat, het is voor de levensduur van je fietsonderdelen essentieel om geregeld, het liefste dus na iedere rit, je tweewieler te reinigen. Dit soort onderhoud aan je fiets hoeft allemaal niet lang te duren, met een tuinslang en een emmertje warm sop ben je binnen tien minuten klaar. Voor mensen die geregeld met de auto naar parcoursen gaan, zijn er tegenwoordig compacte, batterij-aangedreven lagedrukreinigers met net voldoende water voor een of twee wasbeurten. Zo kan de fiets schoon de auto in, een win-winsituatie. Klein behuisd, geen tuin en geen auto, dan is de badkamer een laatste redmiddel. Of je gaat naar de autowasstraat, al blijft het opletten met die hogedrukreinigers.  

Zodra de ergste modder van de fiets is, pak je een sopje, natuurlijk fiets-specifiek en het liefst biologisch afbreekbaar, om van boven naar beneden alles schoon te maken. Als laatste maak je de aandrijflijn schoon, hiervoor zijn diverse harde borstels verkrijgbaar. Tijdens deze snelle schoonmaakbeurt kan je direct even checken of er tijdens de laatste rit niets gesloopt is. Zit alles nog op zijn plaats, zie je nergens scheuren en zijn de wielen nog netjes recht? 

Na het schoonmaken droog je alles even snel af, gewoon met een oud t-shirt of andere katoenen lap. Eenmaal droog doe je een paar druppels olie op de ketting, voordat de fiets teruggaat naar zijn vaste standplaats. 

Bovenstaande werkwijze is niets meer dan een goede gewoonte voor het onderhoud, de eerstvolgende keer dat je de fiets pakt voor een ritje hoef je enkel je bandendruk te checken. Maar, om ervoor te zorgen dat je paradepaardje de winterse weersomstandigheden extra goed doorkomt kan je op een zondagmiddag nog best wat extra’s doen. Met preventief onderhoud voorkom je erger. 

Onderhoud fietsaandrijving 

De aandrijflijn, ketting, cassette en tandwiel(en) voor hebben het meeste te lijden onder slechte weersomstandigheden. Een ketting bestaat uit enorm veel asjes en rolletjes, welke allemaal soepel moeten kunnen draaien. Om dit te bewerkstelligen dient de ketting gesmeerd, maar vooral ook schoon te zijn! Neem eens de tijd om de ketting echt goed schoon te maken. Haal hem van de fiets en poets ‘m met een harde borstel schoon in een bakje ontvetter. Er zijn mensen die zweren bij hun oude elektrische tandenborstel… Nu de ketting van de fiets is kan je vrij gemakkelijk ook de tandwielen en derailleurwieltjes reinigen. Als alles eenmaal schoon en droog is monteer je de ketting weer, wel een nieuwe sluitschakel gebruiken! Waar je ‘s zomers waarschijnlijk een vrij droog smeermiddel gebruikt kun je ‘s winters kiezen voor een all-weather-lube die iets beter tegen regen bestand is. Mocht het nu echt koud worden deze winter, er bestaan tegenwoordig zelfs smeermiddelen die blijven werken tot min vijftig graden Celsius. 

Remmen 

Voor het gemak van de onderhoud van de fiets gaan we even uit van schijfremmen, tegenwoordig de standaard voor elke sportieve fiets. Naast een setje schone en goed ontvette schijven zou je er nog voor kunnen kiezen om je organische brakepads te vervangen door sintered (metallic) brakepads. Sintered brakepads zijn harder en zullen langer meegaan in slechte weersomstandigheden. Indien verkeerd afgesteld maken ze helaas wel echt herrie. Welke brakepads je ook voor de onderhoud van je fiets kiest, zorg ervoor dat je geregeld de staat checkt, met een paar versleten brakepads kan je niet remmen, terwijl je wel je schijven sloopt.  

Wielen en banden 

De meest slijtagegevoelige delen van je wielen zijn natuurlijk de lagers. Belangrijk punt bij het fietsonderhoud! Tegenwoordig is het vaak gemakkelijk om de body en endcaps van je naven los te halen. Zoek eens op hoe dat moet, maak de boel voorzichtig met een doek schoon en monteer alles met een beetje lagervet. Dit vet zorgt ervoor dat alle seals waterdicht blijven, het kan natuurlijk nooit kwaad om water weg te houden van je lagers. Indien je verroeste of kapotte lagers aantreft is het waarschijnlijk tijd voor een bezoekje aan je lokale fietsenmaker. Iedereen weet al hoe belangrijk ze zijn voor een goede werking van je geliefde tweewieler.  

Een setje banden is een relatief kleine investering, welke een enorm verschil kan maken. Voor de mountainbike of gravelfiets kan het heel waardevol zijn om ‘s winters een setje banden met meer profiel te monteren, doorgaans kom je in deze periode meer modder tegen dan ‘s zomers. Op de racer kan een setje bredere banden met iets meer lekbescherming uitkomst bieden. Scheelt weer onderhoud aan je fiets. Meer rubber betekent over het algemeen meer grip, iets wat met een nat of vies wegdek zeker geen kwaad kan. Die supersnelle slicks gaan tot eind maart gewoon naar zolder, daar worden ze niks slechter van.  

Frame en vering 

Frame, voorvork en misschien ook een demper, dat is het hart van je fiets. Vaak zijn dit de duurste delen en waarschijnlijk ben je er zuinig op. Er zijn oplossingen om frame en vork maximaal te beschermen. Na een uitgebreide wasbeurt zou je ervoor kunnen kiezen om een beschermende waxlaag aan te brengen op alle framedelen. Deze laag zorgt niet alleen dat je fiets blinkt, maar ook dat troep van de weg minder hecht aan je frame.  

Verende voorvork en demper zijn een gevalletje apart, voor een goede werking moeten ze schoon zijn, maar te vaak schoonmaken is niet goed voor de seals. Wees voorzichtig met de verende oppervlakken, zorg dat een licht vettig laagje je seals beschermt en de vering soepel laat werken. Alle draaipunten van je full-suspension frame zijn waarschijnlijk uitgevoerd met industrielagers. Tijdens je onderhoudsbeurt een beetje lagervet smeren op de bewegende delen van je fiets doet wonderen. Daarnaast is dit het moment om te checken of alles nog soepel loopt en spelingsvrij is. 

Voor meer mountainbike nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Up/Down.