23-08-2011 - Surfen, Nieuws

Surfen in plastic soep

Net als de ozonlaag het definitief dreigt te begeven en het schrijnende energietekort groter en groter lijkt te worden, komt de Arabische wereld in opstand, zijn China en India rap in opkomst en verklaart in Afrika Jan met alleman de oorlog. Het gaat allemaal om veiligheid van land, energiebronnen en grondstoffen. Maar onze aarde bestaat vooral uit water (voor zeventig procent) en het gevaar voor diens veiligheid wordt nogal onderschat.

Tekst: Thomas van Dijk
Illustratie: geesvoorhees.com

In de oude Indo-Europese mythologie dacht men dat een zeer grote rivier de aarde omhelsde. Boven de hemel en onder de aarde zou een immense rivier lopen, die de aarde sloot als in een envelop en alles met elkaar verbond. De oceaan was alles, maar al snel werd zij als afvalputje gebruikt. Van kwaad tot erger, tot kernafval. Japan dumpt er de nucleaire rotzooi van Fukushima, Amerika heeft Osama’s lijk erin gegooid en de rest van de wereld heeft in de loop der tijd gezamenlijk een plastic soep gevormd. De oceaan lijkt voor velen – vooral voor zij die niet surfen – het ideale, onuitputtelijke afvalputje. Voordat we alleen nog naar het strand gaan met een emmertje afval, wil ik er nog een paar woorden aan vuil maken.

Naast dat de zee de gelegenheid biedt voor bijzonder leuke, extreme wateractiviteiten, zoals surfen, staat zij aan de basis van de levenscyclus. Water vormt de bron van het leven en de zee is weer de bron van water. Voordat er mensen op aarde woonden (100 miljoen jaar geleden), waren er al (sinds 3000 miljoen jaar geleden) levende organismen in zee. In die zee leven momenteel 10.000 voor de wetenschap bekende vissoorten en waarschijnlijk meer dan 1000 miljoen algensoorten en andere micro-organismen. Al dat oeroude leven is verweven met het leven op het land. Stel een vis eet een Fukushima-alg of twee, een vogel eet die vis, twee katten eten die ene vogel en nou net die katten eten weer koffiebonen en poepen ze uit. Dan kunnen er in de duurste koffie ter wereld zomaar stukjes radioactief afval zitten. De verbondenheid gaat echter verder, en het kan dramatischer.


De zee is namelijk ook essentieel voor de belangrijkste cyclus in het leven: de carboncyclus. Carbon zit in alles. In jou, je moeder, je nieuwe wetsuit, de kleuren op de muur en in bijvoorbeeld suiker, alcohol en vet. Kortom, in vrijwel alles wat lekker is. De zee is het grootste CO2-reservoir ter wereld en daar moeten we zuinig mee zijn. Doen we dat niet dan hebben we een probleem. Ter illustratie het volgende rampscenario. Stel we blijven lekker vervuilen waardoor de CO2-concentratie omhoog gaat. De zee neemt die CO2 op, wordt zuurder en de phyto-plankton en zelfs (kun je nagaan) de coccolithophore, coralline en foraminifera algae begeven het. Belangrijke voedingsstoffen (onder andere calciumcarbonaten) lossen op en kunnen niet neerslaan of opgegeten worden door vissen. Die vissen gaan dood door de hoge concentratie plastic en, het ergste van alles, het koraalrif kan verdwijnen… Inderdaad, het moment dat we ons serieus zorgen mogen maken, want dan komen al die perfecte points waar wij zo graag op vakantie gaan in gevaar.

Surfen met een mondkapje lijkt me niet relaxed. In Japan gebeurt het ongetwijfeld al, maar ik hou het vooralsnog het liefst bij een zwembroek of wetsuit. Helaas is er maar één zee, verspreid over de hele wereld, interconnected. Connecting people, en hun afval. De menselijke ontlasting in zee (plastic afval, pesticiden en andere landbouwgoedjes) is inmiddels zo groot geworden dat men er namen aan heeft gegeven: de kunststofarchipel, de plastic soep of de drijvende vuilnisbelt. Deze bende zwerft tussen Noord-Amerika en Azië en heeft een geschatte omvang zo groot als Duitsland, Spanje en Frankrijk bij elkaar. Zou die vuilstort op het land liggen dan moest je meer dan een dag rijden om uit de zooi te raken. Sommigen zeggen dat de soep zo groot is als de Verenigde Staten, maar ook klimaatwetenschappers weten wat overdrijven is. Maar het moge duidelijk zijn: de zee is te belangrijk om vervuild te worden.

De zee bepaalt de warmte en zuurstofstroom van de evenaar naar de polen, waardoor de grote golfstromen in werking worden gezet. Die golfstromen bepalen de temperatuur, de regenval, de windpatronen en uiteindelijk ook de swellaanvoer. Kortom, de zee staat aan de basis van zowel het leven als onze passie. Die ene plas water verbindt de hele aarde met elkaar, zoals ze in de oude mythologieën al verhaalden. In plaats van die oneindigheid aan water te vervuilen met afval, zouden we diezelfde eindeloosheid in moeten zetten voor het grootste probleem ter wereld: schoon drinkwater. Er bestaan al tal van simpele ontziltingssystemen die de klus kunnen klaren, het is slechts een kwestie van uitvoering. Wat ook zou helpen is als iedere surfer zijn passie met het probleem verenigt en tijdens zijn of haar trip in de geest van The Drifter Rob Machado een waterput zou graven, maar dat terzijde.

 van