De wondere wereld van het schoenplaatje

Welk pedaalsysteem je ook gebruikt, de juiste afstelling van je schoenplaatje zal je prestatie verbeteren en de kans op blessures verkleinen. Welkom in de wereld van het schoenplaatje, waar kleine aanpassingen grote effecten hebben.

Tekst: Dan Duguid / Foto’s: Danny Bird

Om het muzieknummer van James Weldon Johnson (Dem Bones) aan te halen: de botjes in je teen zijn verbonden met de botjes in je voet, je voet met je been en die weer met je knie, enzovoorts. Wat Weldon Johnson waarschijnlijk niet wist, is dat hij met zijn muziek wielrenners laat zien dat deze verbindingen bijzonder relevant zijn voor het afstellen van je schoenplaatje.

Er zijn drie punten die je verbinden met de fiets, namelijk: je voeten op de pedalen, je billen op het zadel en je handen op het stuur. Elk punt heeft invloed op de ander, dus als het gaat over bikefitting: waar moet je dan beginnen? Bikefitters zijn experts op dat gebied en zijn het er in de meeste gevallen over eens dat het contactpunt schoenen/pedalen het belangrijkste is. Dit komt omdat hier de kracht wordt overgebracht op de fiets en omdat dit de meest dynamischevan de drie punten is. De afstelling van je schoenplaatje heeft namelijk een domino-effect. Net zoals in het liedje beschreven, heeft de afstelling invloed op je knieën, heupen en je rug. Dit is waarom het van groot belang is om deze goed af te stellen.

Todd Carver, bikefitter en bikefit-instructeur voor Retül, zegt botweg: ǮAls de afstelling van je schoenplaatje verkeerd is, dan zal alles wat daarboven zit ook verkeerd staan. In andere woorden, wanneer het schoenplaatje wordt veranderd, zal je meestal automatisch ook je zitpositie en je stuur moeten veranderen. Dus starten wij altijd met het goed afstellen van de schoenplaatjes.’

Phil Cavell, directeur en analist bij Cyclefit, is er ook van overtuigd dat je eerst het schoenplaatje moet aanmeten: ǮDe kracht van je grootste spiergroepen, wordt in een richting geduwd en komt bij elkaar op een punt ter grootte van ongeveer een postzegel. Dus de mate waarin je schoen in contact komt met je pedalen is van groot belang op het gebied van krachtsoverbrenging.’

Cavell geeft ons een interessante metafoor: ǮJe voeten zijn de prins, je bekken de koning.ǯ Wat hij daarmee wilt zeggen is dat de afstelling van de schoenplaatjes een groot effect hebben op je lichaamsdelen daarboven. Daarnaast kan het invloed hebben op de positie van de renner.’

Hoe kun je het zelf doen?
Hoe kan je ervoor zorgen dat je schoenplaatjes goed zijn afgesteld? Ze hebben immers een grote invloed op je prestaties en het comfort. ‘In de meeste gevallen, is het handig om het midden van je pedaal te nemen en een lijn te trekken tussen de kop van je eerste en vijfde middenvoetsbeentje’, zegt Carver. ‘Dat noemen wij neutraal.’ Als je vervolgens de pedaalas neemt, moet de bal van je voet net ietsachter het midden van de pedaalas zitten wanneer je bent ingeklikt.

Cavell herhaalt dit en voegt er het volgende aan toe: ‘Wanneer je de schoen aan hebt, kun je een lijn tekenen op de zool van de schoen, zodat je precies weet hoe het plaatje gemonteerd moet worden, ook als je voeten uit de schoenen zijn.Daarnaast is het belangrijk om te weten in welke positie je voeten staan. Dit kun je het beste doen, door je been in je knieholte op te tillen, waardoor je voet helemaal ontspannen is. Daarna kun je kijken naar de natuurlijke positie van je voet. Het is namelijk belangrijk om niet tegen je natuurlijke positie te hoeven te vechten. Met andere woorden, je voeten hoeven niet helemaal rechtdoor te staan, als dit niet je natuurlijke positie is.’

Hij vervolgt: ‘Je kan, door te kijken naar hoe je lichaam functioneert, leren van je eigen lichaam. Bijvoorbeeld door te kijken hoe je voeten staan, wanneer je een trap op loopt. Tijdens het traplopen neemt je lichaam automatisch de meest efficiënte houding aan. Dit geeft je ook weer nuttige informatie voor het fietsen.’

Het artikel is afkomstig uit Wielrenblad #3 2015. Wil je het gehele verhaal op je gemak kunnen teruglezen, dan kun je deze bestellen via onze webshop. Of download het magazine online via onze Soul Kiosk App. Daarnaast kun je natuurlijk altijd voor het gemak abonnee worden, klik dan op de onderstaande banner en ontvang voortaan elk magazine thuis op je deurmat.