Fietsverlichting: zien en gezien worden

We leven weer in de donkerste dagen van het jaar, het aantal uren daglicht maakt het bijna onmogelijk om zomaar zonder fietsverlichting met je fiets de deur uit te gaan. Waar een aantal jaar geleden de keuze minimaal was, een stadsfiets met banddynamo plus miniem gloeilampje was de referentie, daar is de keuze tegenwoordig enorm. Mountainbikers en wielrenners hebben verschillende behoeften, dit geldt zeker ook voor verlichting. Welke opties heb je en wat is wijsheid als je deze winter buiten door wil blijven rijden?

Fietsverlichting op de racefiets 

Over het algemeen rijden wielrenners op de openbare weg of op fietspaden, in Nederland zijn deze meestal verlicht. Dit heeft als positieve effect dat je al snel voldoende ziet om ook in het donker te blijven fietsen. Eerste reden om dus verlichting op je racefiets te plaatsen is zichtbaarheid. Velen herkennen de situatie dat je zelf in de auto zit en een fietser zonder verlichting tegenkomt, dan besef je meteen hoe belangrijk het is om goede verlichting op de fiets te hebben. Zowel aan de voor- als achterzijde wil je het liefste verlichting die vanaf alle kanten zichtbaar is. De meeste moderne led-achterlampjes zijn voorzien van een lens die de verlichting tot wel 270 graden zichtbaar maakt. De Lezyne Laser Drive gaat nog een stap verder, twee rode strepen worden op de weg naast de fietser geprojecteerd. Dit creëert een optische afbakening voor medeweggebruikers.  

Waar de goedkopere uitvoeringen nog steeds losse batterijen gebruiken, daar zie je vanaf twintig euro al ingebouwde accu’s. Bijna iedere lamp is inmiddels wel met een USB-kabeltje op te laden. 

Hoe goed de straatverlichting in Nederland ook is, er bestaan nog steeds serieus donkere plekken in dit land. Een voorlamp moet naast je zichtbaarheid ook je zicht verbeteren. De opbrengst van voorlampen wordt over het algemeen uitgedrukt in lumen. Lumen geven aan hoeveel licht een bron daadwerkelijk uitstraalt, met andere woorden: de kracht van de lamp. Bij fietsverlichting is het echter ook zeer belangrijk hoe dit licht wordt gebundeld. Bij een racefiets wil je een compacte lichtbundel welke de weg voor je duidelijk verlicht zonder dat je tegenliggers verblindt. Honderd lumen is al ruim voldoende om ‘s nachts door de stad te fietsen, op een donker bospad is vijfhonderd lumen voor mindere ogen wel de ondergrens. De enige manier om te ontdekken hoeveel licht je nodig hebt is vergelijken, de gemiddelde fietsenwinkel heeft nog steeds een koopavond, een ideaal moment om diverse lampjes te testen.  

Verlichting met meerdere standen is aan te raden als je in een groep gaat rijden, zowel voor- als achterlicht een beetje dimmen kan prettig zijn voor de rest van het peloton. Inmiddels bestaan er lampen welke een bluetooth-connectie hebben, instellen gaat gemakkelijk via een app. Mocht je van plan zijn om heel lang en ver in het donker te rijden, dan zou je nog kunnen overwegen om een set op naafdynamo aan te schaffen. Deze voornaven hebben amper extra weerstand, maar bieden wel een onuitputtelijke stroomvoorziening. Verlichting voor een naafdynamo is wel prijzig, bedrading wegwerken kan complex zijn en je moet tevens een nieuw voorwiel laten spaken. Maar dan kan je ook in de winter van zonsondergang tot zonsopgang door! 

Fietsverlichting op de mountainbike 

Wegfiets of trailbike, de fietsverlichting achterop kan gelijk zijn. Je wil tenslotte altijd zichtbaar zijn en eventueel op de trails de achterlamp iets minder fel kunnen zetten. Aan de koplamp op een mountainbike worden echter andere eisen gesteld dan aan die op een racefiets. De lichtbundel van een mountainbikekoplamp moet uiteraard een scherp punt verderop op de trail verlichten, maar je wilt tevens de omgeving naast het pad kunnen zien en misschien wil je ook wel weten of overhangende takken een obstakel vormen. Waar vijfhonderd lumen ruim toereikend is voor een lamp op je racefiets, daar wil je misschien een stapje meer op de mountainbike. Een goede mountainbikelamp bevat een lens/spiegel die voldoende strooilicht laat vallen op een breed vlak voor je fiets en die daarnaast een scherpe spot heeft, ongeveer tien meter voor je voorwiel.  

Meer lumen betekent meer batterijverbruik, fietsverlichting met losse standaard batterijen is dus niet voldoende. Sommige lampen tot tweeduizend lumen kunnen nog steeds bijna twee uur plezier bieden met een interne accu. Wil je meer of langer, dan zal je moeten kijken naar lampen met een externe accu. Deze accu’s hang je ergens aan je frame of stuur of komen soms in de vorm van een bidon.  

Hoe technischer de trail, des te lastiger het wordt om hard te rijden in het donker. Naast een op je stuur gemonteerde koplamp kan het prettig zijn om een tweede lampje op je helm te monteren. Pas als je in het donker een uitdagende trail rijdt merk je hoe vaak je de bochten in kijkt, die lamp op je stuur volgt altijd net te laat. Een kleine hoofdlamp op je helm is de oplossing. Daarnaast komt deze zeker van pas als je een keertje met pech langs de trail staat. Naafdynamo fietsverlichting op een mountainbike komt eigenlijk nooit voor, de gemiddelde snelheid ligt te laag om voldoende stroom op te wekken. 

Zichtbaarheid en veiligheid 

Naast actieve verlichting kan het nooit kwaad om ook wat passieve zichtbaarheid toe te voegen. Een reflecterende sticker op je wiel of een windbreaker met reflectie kan je zichtbaarheid deze donkere dagen enorm vergroten. 

In Nederland is dit allemaal niet verplicht, de rest van Europa is hier flink strenger in. In Frankrijk is het verplicht om reflecterende kleding op je bovenlichaam te dragen. In Duitsland bestaat een zeer uitgebreide regelgeving omtrent verlichting, de gemiddelde mountainbike koplamp mag bijvoorbeeld niet op de weg gebruikt worden. Kans bestaat dat Nederland deze regels op korte termijn volgt. Iedere ledlamp, zowel voor als achter, heeft een knipperstand, dit is in heel Europa verboden. Zorg er dus voor dat je lampjes continu branden.  

De meeste lampen zijn tegenwoordig voorzien van rubberstraps, over het algemeen kost montage minder dan vijf minuten en je hebt daarbij geen specifiek gereedschap nodig. Geen enkele reden dus om niet een paar mooie nieuwe lampen aan je fiets te hangen. Maar wel een reden om ook in de winter die fiets de weg of trail op te sturen! 

Voor meer mountainbike nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Up/Down.