Gravel, wat is het voor jou?

De Sram XPLR-serie 

Gravel, wat is het eigenlijk? Een moderne racefiets is tegenwoordig al geschikt om ‘licht’ mee te gravelen, zeker als je er 32 millimeter bandjes op zet. Het bikespectrum loopt vervolgens van enduranceracers en cyclocrossers via hardcore gravelbikes en bikepackingfietsen naar het andere uiterste, waar 650b-wielen en langgerekte frames voor maximale stabiliteit zorgen. ‘De’ gravelracer bestaat niet, kunnen we wel zeggen. En dat is mooi, want zodoende kun je een fiets kiezen die precies past bij wat gravel voor jou betekent. Sram begreep dat en introduceerde onder de naam XPLR een reeks producten waarin je naar hartelust kunt grasduinen om je gravelbike helemaal naar wens op te bouwen. 

Sram is feitelijk de (her)uitvinder van het enkele voorblad, oftewel de ‘one by’. Daarmee heeft het merk een belangrijk aandeel in de ontwikkeling van de huidige gravelbikes en cyclocrossers, die steeds meer overlap vertonen. Sram heeft echter nooit een specifieke gravel-lijn in het assortiment gehad, maar daar is nu dus verandering in gekomen. Samen met de submerken Zipp en RockShox werd onder de naam XPLR een complete lijn gravelproducten ontwikkeld, die stuk voor stuk te combineren zijn met de bestaande groepsets. Het meest opvallende is wel dat vering zijn definitieve intrede in de gravelscene lijkt te doen. We stellen de XPLR-lijn aan je voor. 

Schakelen 

Het zal geen verbazing wekken dat de nieuwe XPLR-achterderailleurs allemaal bedoeld zijn om te werken in combinatie met een enkel voorblad. Ze zijn er op drie prijsniveaus: Red, Force en Rival, alledrie in de draadloos-elektronische Etap AXS-uitvoering. De 12-speed cassettes zijn geschikt voor Srams XDR-body en zijn er als 10-36 en 10-44, op twee prijsniveaus. Cranksets zijn voorzien van Direct Mount X-Sync kettingbladen, variërend van 38 tot 46 tanden. De Force- en Rival-crankstellen zijn er tevens in een zogenaamde wide stance uitvoering, om meer ruimte te bieden aan brede banden. Zodoende kun je de XPLR-onderdelen zowel met traditionele 130 millimeter racenaven als met 142 millimeter of boost MTB-naven combineren. 

Vering 

Geveerde voorvorken zijn nog vrij zeldzaam op gravelbikes, maar dat zou zo maar eens kunnen gaan veranderen. De reden: meer comfort op lange ritten en meer controle op ruige stukken. De RockShox Rudy Ultimate XPLR is uitgerust met de Charger Race Day-demper en Solo Air Spring. Daarbij heeft de vork een lock-out en instelbare rebounddemping, is leverbaar met 30 of 40 millimeter veerweg en biedt ruimte aan 50 millimeter rubber. Er is een custom spatbord leverbaar in twee maten, voor maximale inzetbaarheid. 

De Reverb AXS XPLR-dropperpost heeft een dubbelfunctie. Behalve dat ie uit de weg kan als het technisch wordt, zit er namelijk ingebouwde compliance in, genaamd ActiveRide. Zet je de post op zijn hoogst dan is hij hard, laat je hem een klein beetje zakken, dan veert ie een beetje mee. Hoeveel, dat kun je zelf instellen met de luchtdruk. De dropperpost laat zich draadloos bedienen vanaf het stuur en is instelbaar via de AXS-app. Hij is er in twee varianten, met 50 en 75 millimeter drop. 

Wielen en banden 

Zipp maakt de XPLR-lijn compleet met de 101 XPLR-gravelwielset en G40-banden. De velgen van de 101-wielset zullen belletjes doen rinkelen bij Nederlandse gravelaars, ze lijken namelijk sprekend op de aloude stadsfietsvelgen. De overeenkomst is dan ook dat ze beide enkelwandig gebouwd zijn, waardoor ze veel flexibeler zijn. Op een racefiets is dat het laatste wat je wil, maar op een gravelbike zorgt het voor veel extra comfort en duurzaamheid. De overeenkomsten met een stadsfietsvelg houden verder al snel op: de velg is niet van staal maar van carbon en is bovendien hookless, wat hem nog impact-bestendiger maakt. Met een binnenbreedte van 27 millimeter zijn deze velgen geschikt voor dik rubber van minimaal 30 millimeter.

Volgens Zipp zorgt de flexibele velg ook voor extra comfort en controle, dit dankzij hetgeen wat ze Ankle Compliance noemen. Doordat de velg een beetje kan scharnieren rond de spaken, wordt extra energie geabsorbeerd en kan hij bovendien meer parallel aan de grond blijven, zoals de enkel van een hardloper meebeweegt in een bocht. Hierdoor verbetert de tractie. De set is zowel in 700c als in 650b leverbaar en weegt 1665 gram in 700c. De lijn wordt gecompleteerd door de Zipp G40 XPLR-band en het ergonomisch vormgegeven aluminium Zipp Service Course SL-70 XPLR-stuur. 

Kudos voor Sram: de XPLR-producten zijn allemaal compatibel met de bestaande groepsets. Dat moet ook wel, want er zijn bijvoorbeeld geen XPLR-specifieke shifters of remmen. Mooi is ook dat het nog steeds mogelijk is om te combineren met een Eagle (MTB-)derailleur en cassette, dit voor een zogenaamde ‘mullet’ set-up, mocht zelfs 38-44 niet licht genoeg zijn. Dat is ook precies hoe Sram de XPLR-lijn bedoeld heeft: de gebruiker stelt zelf zijn of haar ideale gravelbike samen. Wel of geen vering, wel of geen dropperpost en precies de juiste versnellingsverhoudingen voor jouw manier van gravelen. 

Lael Wilcox 
Ze is geboren en getogen in Anchorage (Alaska), is waarschijnlijk de beste vrouwelijke ultra-enduranceracer ter wereld, met als uitschieters het winnen van de 4.300 mijl Trans Am Bike Race in 2016 en het record van de 2.750 mijl Tour Divide in 2015. Lael begon pas met fietsen toen ze twintig jaar oud was en reisde de afgelopen elf jaar op haar fiets de wereld rond, waarbij ze meer dan 100.000 mijl in 35 landen logde. De fiets is haar manier om te leren, te bewegen en te voelen dat ze leeft. Naast racen en fietsen doet Lael veel moeite om meer vrouwen op de fiets te krijgen. 

Lael Wilcox over haar Crux XPLR 
De Specialized Crux is mijn favoriete fiets voor ultra-enduranceracen over een mix van gravel en asfalt. Mijn races zijn selfsupported en zijn over het algemeen minstens 500 kilometer lang, soms langer dan 5.000 kilometer. Naarmate ik meer afstand afleg, ervaar ik extreme vermoeidheid en pijn. Ik heb gemerkt dat door mezelf meer comfort te geven (vering, grotere banden, een carbon frame, meerdere handposities en elektronisch schakelen) en doordat ik een lichtgewicht set-up heb gekozen, ik sneller en verder kan rijden. Daarnaast kijk ik er echt naar uit om mijn grenzen te verleggen op de nieuwe Crux met de XPLR-afmontage. Ik ben van plan om eind november de 1.050 kilometer lange Across the Andes-bikepackrace in Chili te rijden en eind januari de 1.000 kilometer lange Race Around Rwanda. Deze Crux XPLR zal de ideale fiets zijn voor beide evenementen.’ 

Voor meer wielren nieuws, Tips & Tricks, leesvoer en de laatste magazines kijk op Ridersguide.nl. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Wielrenblad en volg ons op Facebook en Instagram!