Handgespaakt: Obsessie van een wielmeester

In een doodgewone straat in het Limburgse Heerlen gebeuren mooie dingen op wielergebied. Als je de garage van Handgespaakt binnenloopt word je bedolven onder een overvloed aan wielen. Eigenaar Paul Leentjens neemt je mee in zijn wereld van wielen, spaken en naven.

Leentjens volgde jaren geleden een technische opleiding waardoor hij in de auto-industrie terecht kwam. Met een technische achtergrond is hij van huis uit nieuwsgierig van aard en kan hij slecht tegen halfbakken oplossingen. Een paar jaar geleden stond hij met een spaakbreuk bij de fietsenmaker. Hij zag de man aan het werk en dacht bij zichzelf: dat kan beter!

In de avonduren begon hij daarom aan een opleiding tot mecanicien. Ook hier werd zijn honger naar perfectie niet gestild. Na het lesonderdeel: ‘hoe fiks ik een spaakbreuk’ te hebben afgerond, reed hij enigszins teleurgesteld naar huis. ‘De docent leerde me weliswaar het trucje waarmee mecaniciens normaal gesproken wielen herstellen. De theorie achter het optimaal afstellen van een wiel bleef echter achterwege.’ Leentjens bleef niet bij de pakken neer zitten en ging zelf op zoek naar informatie achter het ‘perfecte’ wiel. Met zijn opgedane kennis startte hij zijn eigen zaak in 2011.

Vragenvuur 

Dit besluit heeft hem bepaald geen windeieren gelegd. Vanuit het hele land weten klanten hem te vinden met de meest aparte vragen en verzoeken. Maatwerk en kwaliteit staan bij Handgespaakt altijd op de eerste plaats. Zijn werkmethode is grondig. Leentjens vuurt in een eerste gesprek een achttal vragen op je af: Welke fiets heb je? Welk type renner ben je? Welke routes rijd je? Wil je een hoog of laag wiel? Wat is je gewicht? Welke naaf wil je? Welke custom opties wil je, welke kleuren? En tenslotte de belangrijkste vraag, wat is je budget? Op basis van de antwoorden biedt hij je op basis van zijn ervaring een oplossing op maat aan.

Oplossingen die overigens variëren van 400 tot 3500 euro. ‘De klant ziet steeds meer het belang in van goede wielen. De zaken gaan goed, maar toch merk ik dat wielen nog vaak een sluitpost zijn bij de aankoop van een fiets.’ Dat is zonde, meent Leentjens. ‘Van een goede set wielen heb je veel meer plezier dan mensen in eerste instantie denken. Minder spaakbreuk, minder slijtage, minder onderhoud en dus op de langere termijn minder kosten en betere rijeigenschappen.’

Nadelen van standaard wielen

Toch is de praktijk weerbarstiger. Je hebt gisteren een prachtige nieuwe fiets gekocht met standaard gemonteerde wielen. Waarom voldoen die dan niet? Ik hoor het je denken. De wielen en spaken die standaard op het merendeel van de fietsen zitten, zijn slecht afgesteld. Te slap of te strak. Dat is ook niet verwonderlijk. Deze wielen zijn veelal door de fabrikant afgestemd op een bepaald budget. Dit mogen ze kosten en niet meer. Daarnaast zijn de wielen afgesteld op de gemiddelde gebruiker. Dat wil zeggen: op een gemiddeld gewicht, gebruik en duurzaamheid. Stel je weegt 90 kg en rijdt veel bergop. Twee van de drie standaard gemonteerde wielsets kunnen de combinatie van je gewicht en stijl van route niet aan en slijten snel. Dan is goedkoop duurkoop. Want binnen de kortste keren sta je langs de kant of ben je vaste klant bij de mecanicien. Goed voor de mecanicien, slecht voor jouw portemonnee en fietsplezier.

Een ander belangrijk onderdeel van het wiel zijn de naven. Nu toont zich de échte passie van Paul. Hier kan hij uren over vertellen. Hij laat me zijn mooiste exemplaren zien die hij voorzichtig uit een vitrinekast haalt. Leentjens is bijzonder gecharmeerd van de naven van Chris King. ‘Deze lopen zó mooi, je kan ze het beste vergelijken met een perfect lopend Zwitsers uurwerk. Elke aanzet op de trappers is raak door het perfecte aanzetmoment van deze naven.’ Hij haalt een fel oranje exemplaar voorzichtig uit elkaar en laat me de industrielagers zien die het hart van deze naaf vormen. ‘Die zijn dus haast onderhoudsvrij en bijzonder duurzaam. Oké het is best een investering – die kan oplopen tot 1000 euro voor twee naven -, maar wel eentje die zich loont qua rijeigenschappen en duurzaamheid. Zeker als Paul ook nog afsluit met zijn garantievoorwaarden. 5 jaar standaard op spaakbreuk en als je vraagt krijg je er ook nog een jaartje bij. De vakman kan het weten, is zeker van zijn product en durft die (extra) garantie wel te geven.

Meer dan kennis alleen

We kunnen nog uren doorpraten over velgen, naven en spaken. Qua techniek doet het veel denken aan een natuurkundeles op de middelbare school. Momentum, asymmetrie, spanning en stijfheid om maar een paar termen te noemen. De mogelijkheden zijn legio. Platte spaken, ronde spaken, gekleurde spaken, nippels en dito naven met industriële lagers. Hoge of lage velgen, hoeveel spaken, gewichtsbesparing vs. rijeigenschappen en ga zo maar door. Het delen van kennis vindt hij ook belangrijk. ‘Ik heb geen geheimen. Veel van mijn kennis staat op mijn website en daar kan iedereen gratis gebruik van maken. Of hij zich zorgen maakt over het verliezen van business hierdoor? Nee, het fingerspitzengefühl en handwerk haal je niet zo 1,2,3 op via het internet. Hier gaat jarenlange studie en ervaring aan vooraf.’ De passie en het vakmanschap van Paul werken aanstekelijk. Het is in de garage van Leentjens een komen en gaan van klanten. De wielsets die klaar zijn, krijgen nog een laatste inspectie door de meester terwijl de sets die nog gemaakt moeten worden mooi naast elkaar staan. Met dit mooie plaatje in mijn hoofd ga ik terug naar huis met een missie. Spaken tellen, naaf checken en dromen van wellicht een nieuwe set wielen. Hoe zwaar was ik ook alweer?

Wil je meer te weten komen over hand gespaakte wielen? Kijk dan eens op de site van Handgespaakt.nl.

Dit artikel komt uit Wielrenblad #4 van 2016. Op hoogte blijven van al het wielernieuws? Abonneer je dan snel op Wielrenblad en volg ons op Facebook en Instagram!