‘Help, welke e-bike moet ik kiezen?’
Tien overwegingen bij de aanschaf van een e-bike
De laatste tien jaar is de ontwikkeling van de e-bike in een stroomversnelling geraakt: nieuwe motortypes, integratie met apps, sensoren die van alles en nog wat registreren, nieuwe type e-bikes, het is slechts een greep uit wat wij op de redactie van Electrified voorbij hebben zien komen. Als jij – mogelijk ietwat bleu in deze materie – op zoek bent naar een geschikte elektrische fiets, dan kunnen we begrijpen dat je je wat verloren voelt. We geven je tien overwegingen mee waar je op moet letten in het keuzeproces.
“Wat is het (hoofd)gebruiksdoel van je e-bike?
Allereerst, bedenk waarvoor je een e-bike wil gebruiken. Dit zorgt voor een grote schifting in de keuze, aangezien elk doel aparte vereisten met zich meebrengt. Denk aan de mogelijkheid om tassen te bevestigen of juist een mandje voor boodschappen, een licht gewicht of de mogelijkheid een tweede accu te monteren. De mogelijke gebruiksdoelen van een e-bike:
– woon-werkritten
– recreatieve tochten
– sportievere doeleinden
– fietsreizen
– dagelijkse functionele ritten, zoals boodschappen of school
– vrachtvervoer”
Welke zithouding wens je?
Ben je iemand die graag actief voorovergebogen op de fiets zit of zit je juist bij voorkeur meer comfortabel rechtop? Wanneer je een sportiever gebruiksdoel hebt, ligt het misschien voor de hand om voor een voorovergebogen houding te kiezen, maar er zijn veel fietsers die liever comfortabel rechtop willen zitten en tegelijkertijd sportieve doelen hebben.
In de basis gaat een functionele stads- annex boodschappenfiets gepaard met een houding waarbij je meer rechtop zit en staat het stuur van dergelijke modellen een stuk hoger dan het zadel. Hoe actiever – denk aan recreatie en sport – hoe meer de zithouding voorover buigt. Concreet betekent dit een kleiner verschil tussen zadel- en stuurhoogte, tot geen verschil of zelfs een lager stuur dan het zadel.
Wat is je actieradius-behoefte?
Hoe ver wil je met één laadbeurt kunnen fietsen? Hoe ver een fiets kan, dat hangt af van veel factoren, zoals het gewicht van de rijder, hoe je fietst (wat trap je zelf mee, fiets je efficiënt, schakel je goed terug) en in welke omstandigheden rij jij vaak (vlak of heuvelachtig terrein, wind). De meeste mensen fietsen vrij gemakkelijk vijftien kilometer per 100 watt accu-inhoud met een kwalitatief goede middenmotor op een gemiddelde ondersteuningsstand. Ga in ieder geval niet blind af op wat de fabrikanten vermelden qua bereik, aangezien die getallen dikwijls te positief zijn. Realiseer je dat een accu in de loop der tijd afneemt in kwaliteit en je steeds minder ver met een volle laadbeurt komt. Houd er ook rekening mee dat de kans groot is dat je langere tochten gaat maken dan beoogd, aangezien je continu ‘wind mee’ hebt.
Een accu-inhoud op de ene fiets kan heel anders uitpakken dan op de andere fiets. Een zware elektrische stadsfiets met een luie zit en naafversnellingen is bijvoorbeeld veel minder efficiënt dan een lichtgewicht sportieve elektrische bike met derailleur. De levensduur van een accu is mede afhankelijk van het totaal aantal cumulatieve laadbeurten (één cumulatieve laadbeurt bestaat uit meerdere tussentijdse oplaadbeurten). Een grotere accu wordt cumulatief minder vaak geladen en gaat daardoor langer mee. Anders gezegd, je betaalt meer bij de aanschaf, maar krijgt er een langere levensduur voor terug en in de tussentijd heb je er gebruiksgemak van: je hoeft minder vaak op te laden en hebt minder snel een lege accu.
Welke motorpositie heeft je voorkeur?
Voorwielmotor
De elektrische fiets met voorwielmotor zie je veel. Een dergelijk systeem beschikt over een rotatiesensor, dit houdt in dat de ondersteuning geactiveerd wordt op het moment dat je een pedaalomwenteling maakt. De motor doseert niet en past zich niet aan – zoals bij andere systemen wel het geval is – aan de kracht die jij op de pedalen zet. Het is de minst natuurlijke manier van fietsen en kan zelfs onveilig zijn. De ondersteuning reageert vertraagd en kan onbedoeld worden geactiveerd bij het afstappen of in een bocht waarin je de stand van je pedalen verandert. Andere nadelen zijn dat een voorwielmotor zwaarder stuurt en dat het risico op onderuitglijden groter is met aandrijving in het voorwiel. Bovendien is de kabelboom. Van motor naar accu erg lang. Met meer kans op storingen. Een rotatiesensor kan handig zijn voor mensen die onvoldoende kracht hebben om een krachtsensor te activeren. Maar het vraagt met fietsen om veel anticiperen en een goede reactiesnelheid. Ouderen raden wij een systeem van rotatiesensor en voorwielmotor met klem af.
Middenmotor
Deze motoren zijn gemeengoed. Ze zitten in het midden van de fiets en bevinden zich bovendien laag bij de grond. Dit biedt een goede verdeling van gewicht. Middenmotoren van gerenommeerde merken hebben in de basis altijd een krachtsensor (die registreert hoeveel kracht je op de pedalen zet), dikwijls aangevuld met een rotatiesensor. Dergelijke e-bikes fietsen daarmee natuurgetrouw en veilig. Waar een snelheids-/rotatiesensor het van je overneemt, vult een krachtsensor je juist aan. Zodoende heb je volledige controle. Gerenommeerde middenmotoren zijn krachtig en zijn inmiddels vrij stil. Ze worden intern via een ketting en tandwiel aangedreven, wat altijd wel wat geluid resoneert. Sommige motoren worden intern met riem aangedreven, en dat is nog stiller.
Achterwielmotor
Achterwielmotoren zijn het meest efficiënt, aangezien het achterwiel hier rechtstreeks wordt aangedreven. Dit scheelt veel slijtage aan de aandrijving. Een goede achterwielmotor – een spoel – is superstil. Waarom is een achterwielmotor niet veel populairder? Een achterwielmotor is niet te combineren met een naafversnelling. Een versnellingstype dat zeer gewild is. De achterwielmotor is wel te combineren met een derailleurversnelling en dat maakt de achterwielmotor geschikt voor sportiever gebruik. Fabrikanten passen deze motorvariant echter niet vaak toe. De beste optie is om een achterwielmotor te combineren met een Pinion-trapasversnelling. Dat is vrij exclusief en wordt maar door enkele merken toegepast.
Welk versnellingssysteem wens je?
Naafversnellingssysteem
Een naafversnellingssysteem zit opgesloten in de naaf van het achterwiel. Dit systeem is onderhoudsarm en is zeer makkelijk in gebruik. Je kunt te allen tijde schakelen, zelfs vanuit stilstand. Nadeel van een standaard naafversnelling is de inefficiëntie en het beperkte versnellingsbereik. Een fiets met standaard naafversnelling loopt minder licht dan een variant met derailleur. Een matige efficiëntie impliceert een kleinere actieradius van een e-bike en maakt dat je eerder in een hogere ondersteuningsstand zal fietsen. Het versnellingsbereik is voldoende voor stadsfietstoepassing en recreatief gebruik (dus voor het grootste deel van Nederland), maar niet voor serieus heuvelachtig terrein. Er zijn exclusievere naafversnellingen, zoals de Rohloff, die de standaard nadelen niet hebben.
Daarnaast zijn standaard naafversnellingssystemen niet gemaakt om te worden gecombineerd met een middenmotor met stevig koppel, daar zijn ze niet robuust genoeg voor. Wederom, bij stadsfiets- en licht recreatief gebruik hoeft dit geen belemmering te zijn. Bij intensiever gebruik, zoals het rijden met maximale ondersteuning en/of zware last, kan het leiden tot slecht schakelen, een defect of een kortere levensduur. Er zijn overigens ook naafversnellingen die wel robuust genoeg zijn voor een stevig koppel: de Nexus 5 en Alfine 8.
Derailleurversnelling
Derailleurversnellingen zijn open en daarmee onderhoudsgevoeliger. Het fietst wel super efficiënt en onderhoud hoeft niet veel moeite te kosten als je het slim aanpakt en goede (wax)smeermiddelen gebruikt. Des te sportiever je doel, des te logischer het is dat er een derailleur, Rohloff of Pinion op je bike zit. In beklimmingen blijft dit erg fijn.
Trapasversnelling
Trapasversnellingen zijn net als naafversnellingen onderhoudsarm en je kunt altijd direct schakelen. Een goede trapasversnelling als een Pinion heeft een groot bereik en is bovendien heel efficiënt. Wil je ook zonder ondersteuning lekker fietsen, dan is het juiste versnellingssysteem een belangrijk aandachtspunt. Past een efficiënte derailleur feitelijk beter bij je gebruiksdoel, maar je wilt per se een onderhoudsarme aandrijving? Wijk dan uit naar een e-bike met Rohloff-naaf of Pinion.
Kies je een riem of ketting?
Ieder van ons is groot geworden met een metalen ketting op de fiets. De aandrijfriem is voor de meeste mensen onbekend terrein. Er zijn verschillende aandrijfriemen, maar de Gates CDX is toch wel de beste optie. Deze riem is gemaakt van
carbon en slijt een factor drie minder snel dan een goede ketting. Een aandrijfriem heeft een aantal voordelen: het fietst lekker stil en is onderhoudsarm. Daarnaast is er geen kettingkast meer nodig en dit doet veel met het uiterlijk van de fiets. Natuurlijk heeft het systeem ook een nadeel: het vervangen van een riemaandrijving is kostbaarder dan van een kettingaandrijving.
De sportieve en klimmende fietser zweert veelal bij een derailleursysteem, waarvoor een ketting nodig is. Wanneer je voor het eerst met riemaandrijving fietst, realiseer je je pas wat een ketting met je fiets doet. Het krachtige gevoel is onmiskenbaar. Een Gates CDX-riem voelt daarentegen meer subtiel. Wens je een stille fiets en weet je dat je geen held bent qua onderhoud, dan is een carbon aandrijfriem een interessante optie.
Wat is je bagagebehoefte?
Wat wil je kunnen meenemen? Boodschappentassen? Een of twee? Een kantoortas? Fietsvakantietassen voor en achter? Kinderzitjes voor en/of achter? Het is belangrijk dit goed in beeld te hebben. Misschien past op jouw beoogde fiets helemaal geen kinderzitje. En net als bij analoge fietsen is de ene fiets veel beter geschikt voor kinderzitjes en het trekken van een kar dan de andere. En vraag je ook af: kun je door alle bagage nog wel lekker rijden op de beoogde fiets?
Hecht je belang aan trapondersteuning op maat?
Elke e-bike heeft verschillende ondersteuningsstanden. Vaak kun je de mate van ondersteuning zelf finetunen, al dan niet via een app op je telefoon. Stel dat je de Eco-stand nog te veel vindt ondersteunen, dan stel je deze ondersteuning naar beneden bij. Gunstig voor de actieradius. Of je wilt een profiel waarbij je tempo zich aanpast aan dat van je partner, ook dat is mogelijk. En zo is er nog veel meer aan te passen. Sommige mensen worden helemaal enthousiast van alle ondersteuningsopties, voor anderen is eenvoud troef: niet nadenken en fietsen.
Is de fiets goed af te stellen op jouw ideale fietshouding?
Zeker wanneer je van plan bent langere tochten te maken is het van belang dat je een fiets goed op maat kan afstellen qua zithouding. Met name de verstelbaarheid van stuur, stuurpen en zadel heeft hier aandeel in. Echter, dit kent een grens. De geometrie van het frame bepaalt in grote mate de zitpositie en het karakter van de fiets. De zit op een sportieve e-bike is enigszins rechtop af te stellen, maar het wordt nooit een rechtopzit-stadsfiets met idem dito fietskarakter. Een bike met een steilere zitbuis en een steilere en kortere balhoofdbuis fietst qua karakter altijd sportiever. Als je bij een bike alles uit z’n verband moet trekken om hem naar wens af te stellen, dan is het waarschijnlijk niet het fietsframe waarnaar jij op zoek bent.
Wat zijn de eisen qua opladen?
Bij sommige e-bikes zit de accu geïntegreerd in het frame, bij andere kun je hem uitnemen. Wanneer je de fiets in de schuur naast het stopcontact kunt opladen, dan is een geïntegreerde accu geen probleem. Maar wil je kunnen opladen zonder een stopcontact in de buurt, dan is een uitneembare accu toch wel handig. Een extra overdenking: bij kou kan een accu het beste op kamertemperatuur worden opgeladen.
Je hebt nu een idee waar op te letten bij de aanschaf van een e-bike. Heb je voor jezelf een beeld gevormd wat je wil, kijk dan vooral ook in de Electrified Buyer’s Guide achterin deze uitgave.
Foto’s: Fazua/Riese Müller, Shimano, Schwalbe, Enviolo
Dit artikel “Help, welke e-bike moeten ik kiezen?” komt uit Electrified #1 van 2024. Kijk voor meer artikelen of voor meer electrified nieuws en reviews, leesvoer en de andere magazines op Ebike magazine. Wil je altijd up-to-date blijven? Klik dan nu hier en word abonnee van Electrified magazine en volg ons op Facebook en Instagram.
