MAKE IT OR BREAK IT. ALTERNATIEVE MANIEREN OM VAN KITEBOARDEN JE BEROEP TE MAKEN

Wanneer je net met kiteboarden begint, is professioneel kiter worden het laatste waar je aan denkt. Voor iedereen is het eerste jaar kiten pure passie. De gedachte om er geld mee te verdienen, komt pas wanneer je ontdekt dat je een bepaald niveau hebt bereikt. En als je dat niveau bereikt hebt, wat zijn je opties dan? Professioneel kiter en commentator Lewis Crathern omschrijft de hobbelige weg naar de top en de zijpaden die je kunt nemen om zo lang mogelijk inkomen met je favoriete hobby te verdienen.

“Wat ga je doen als je kiteboard-carrière eindigt?” Het is de klassieke vraag die elke topsporter krijgt. Een vraag die je ook zult horen als je hebt besloten om professioneel te gaan kiten. Het is ook een moeilijke vraag. Niet alleen moet je een antwoord (een toekomstplan) hebben, maar de vraag is ook bijzonder confronterend. Het veronderstelt dat jouw carrière al gedoemd is, voordat je goed en wel begonnen bent. Ik probeer dat niet persoonlijk op te vatten, maar leg vaak uit dat dit voor mij niet een tijdelijke baan is: het is mijn beroep. Ik zou liever hebben dat mensen me vragen: ‘In welke richting groei je?’

In de meeste commerciële sporten heeft je professionele carrière een levensspan en als je eenmaal de boot mist in competitie dan moet je iets anders gaan doen. Dan trek je je terug uit de sport. Bij extreme sporten ligt dit iets anders. Atleten binnen extreme sporten kunnen ook zonder wedstrijden te doen een inkomen verdienen binnen hun sport. Extreme sporten zijn meer levensstijl dan wedstrijdsport. En die levensstijl kun je gemakkelijker commercieel uitbuiten. Dat klinkt voor kiters al logischer, maar voor mensen die de sport of industrie niet kennen, is dat minder voor de hand liggend. Probeer je maar eens een tennisspeler voor te stellen die video’s maakt van hoe goed hij wel niet is, maar geen wedstrijden speelt. Het zou onmogelijk zijn om daar je brood mee te verdienen.

Exposure Hoe doen atleten van de extreme sporten dit dan wel? Ik denk dat het magische toverwoord ligt in wat we ‘exposure’ noemen. Het is de aandacht die jij als atleet in de media weet te krijgen. Als voorbeeld neem ik Jeb Corliss, een professionele skydiver en basejumper: hij maakt ongelofelijke vette video’s van zijn avonturen en deze video’s genereren miljoenen hits online en bereiken ook de mainstream media. Dankzij de aandacht die hij op deze manier op zijn sponsoren vestigt is het voor hen rendabel om in de atleet te investeren. Dit is in het kiteboarden met de juiste instelling en veel creativiteit ook te bereiken, denk ik.

Wedstrijden als opstap

Vandaag de dag zijn de meeste kiteboard pro’s via het wedstrijdcircuit naar de top geklommen. Hoogst waarschijnlijk zijn ze gestart bij een juniorencompetitie op nationaal niveau, of op een ander amateur sportevenement, vervolgens doorgeroeid naar de volwassen of professionele divisie op de nationale tour en dan doorgegaan om mee te mogen doen op het wereldtoneel. In competitie krijg je de kans om in een spotlight te demonstreren wat voor kiteskills je hebt en het biedt een mooie vergelijking tussen jouw niveau en dat van andere toprijders. Tegelijkertijd is de wedstrijdscene een mooie omgeving om te leren omgaan met sponsoren. Je leert nieuwe (potentiele) sponsoren kennen en vergaart inzicht in hoe de kite-industrie werkt.

De grootste namen in de sport op dit moment zijn in ieder geval zeker op deze manier in het professionele kitewereldje terecht gekomen. Ruben Lenten, Aaron Hadlow, Gisela Pulido, Kevin Langeree, Youri Zoon, Sam Light en ga zo maar door, allemaal hebben ze via het wedstrijdcircuit naam voor zichzelf kunnen maken. Maar ik herken wel een trend bij de jongere pro kiters: ze laten de wedstrijden op een gegeven moment voor wat het is en ontdekken andere wegen om als professionele kiter verder te gaan. In mijn optiek is proberen in de absolute wereldtop te geraken, en daar ook te blijven, het aller moeilijkste wat er is. De dagen dat rijders de nacht voor een evenement nog stonden te feesten zijn geteld. We zien nu een nieuw type wedstrijdkiter, één die iedere ochtend naar de fitness gaat, op zijn voeding let en zo vaak mogelijk traint. Rijders op de tour moeten tegenwoordig het hele jaar op de wereldbekerwedstrijden focussen waardoor ze nauwelijks tijd hebben om ook aan andere aspecten van de sport te denken. Persoonlijk raak ik meer geïnspireerd door mannen als Kevin Langeree, Aaron Hadlow, Jessi Richman, Sam Light en Kai Lenny die allemaal laten zien dat ze veelzijdig zijn. Ook bij het beoefenen van andere sporten zoals windsurfen, wakeboarden, free diven of suppen mag je deze heren tot de absolute top rekenen. Ik bewonder ook Bas Koole die zichzelf als een van de beste juryleden ter wereld neer heeft weten te zetten, terwijl hij er zelf ook nog een professionele carrière als atleet op na houdt. Ik vind dat leuk om te zien en houd hem in de gaten.

Netwerken en flexibel zijn

Een pro zijn heeft ook veel te maken met het vormen van stabiele relaties. Relaties met sponsoren, de media, andere rijders en mensen in de industrie. Het is niet voor niks dat je dezelfde rijders telkens terug ziet komen in de bladen en telkens weer nieuwe, mooie content weten te produceren. Dit zijn de rijders die al langer meedraaien en in hun achterhoofd continu bezig zijn met de zoektocht naar nieuwe plaatsen om te bezoeken, nieuwe artikelen en videoshots. Ze blijven continu heruitvinden wat ze doen en hoe ze dat delen met de rest van de wereld. Dat is een belangrijke kwaliteit van een professionele rijder. Het is ook geen toeval dat je deze zelfde rijders af en toe ook weer wedstrijden ziet varen, de drang naar adrenaline die vrijkomt wanneer je onder druk vaart en de trots wanneer je het goed doet, dat blijkt langdurig verslavend te zijn.

Waar ben je nog meer goed in?

Als ik naar mezelf kijk dan moet ik constateren dat ook ik steeds verder in het kite-avontuur geraak. Ik leer dat kiten je in zo veel verschillende richtingen van het leven kan brengen. Daarbij lijkt de sleutel naar een lange kite-carrière de mogelijkheid om je aan te passen te zijn. Je moet kansen die je kant op komen met beide handen aangrijpen en uitzoeken in welke dingen je zelf goed bent. Dit kan van alles zijn: coachen, evenementen speakeren, fotograferen, fi lmen, presenteren, jureren of importeren van kitespullen.

In mijn jeugd vond ik voetbal altijd de leukste sport, ik kwam pas op mijn achttiende in aanraking met kiten. Mijn jeugdherinneringen bestaan vooral uit voetbalwedstrijden kijken en luisteren naar de commentators. Hierdoor heb ik echt een passie voor speakeren ontwikkeld en ik vind het geweldig om de sport onder mijn ogen drastisch te zien transformeren. Die kitewereld verandert door bedrijven als Virgin die zich bij de PKRA inkopen en waar wedstrijden als King of the Air over een gigantisch platform wereldwijd uitgezonden worden. Dat geeft mij uiteraard een mooie kans om met kiten mijn geld te verdienen.

Hekel aan werk

Toen ik net een paar jaar bezig was met kiten, startte ik zelf ook met de wedstrijden op nationaal niveau. Ik kan me herinneren dat ik mezelf wijsmaakte dat ik het prima vond om op dat niveau te blijven, ik wou gewoon jarenlang de Britse kampioen blijven. Maar het bleek zwaar om vanuit die positie geld te verdienen en daarom probeerde ik het eens bij de PKRA. De top tien haalde ik maar net en veel geld verdiende ik er niet mee. Parttime zette ik vloeren voor een evenementenbureau, ironisch genoeg moest ik vloeren leggen bij het voetbalstadium Wembley. Iedere dag dat ik daar aan het werk was, haatte ik mijn werk en ik dacht continu aan hoe ik mijn collega’s zo ver kreeg om samen vroegtijdig van het werk weg te vluchten. Maar dat deden ze niet omdat zij verantwoordelijkheden hadden, families en zo. Ik geloof dat het echt goed kan zijn om werk te doen dat je verschrikkelijk vindt, het zorgt er namelijk voor dat je je realiseert wat je wél met je leven wilt doen.

Mijn toekomst?

Misschien ken je me van ‘The Pier jumps’: ik ben meerdere keren over de pier in Brighton gesprongen. Ik had het punt bereikt waarop ik moest accepteren dat ik geen carrière in het wedstrijd-kiten ging maken en die sprongen over de pier waren een soort laatste stunt om het allemaal los te kunnen laten. Ik was al klaar met de wedstrijden van de Britse tour en had niets te verliezen. Ik koesterde me met de gedachte dat ik een stukje controversie kon veroorzaken terwijl ik een persoonlijk doel – die sprong over de pier – bereikte.

Ooit zou ik ook wel mijn eigen kiteschool zouden willen hebben in mijn stadje, met mijn achternaam er op. Maar voor nu wil ik eerst nog reizen. Er gaat veel verantwoordelijkheid en geregel in zo’n school zitten, daar ben ik nu nog niet klaar voor. Ik heb veel coaching en clinics gegeven, naar het buitenland gaan om daar vakanties te begeleiden is ook nog een idee dat door m’n hoofd zwerft. Eigenlijk wil ik vijftig jaar oud zijn en nog steeds meedoen aan King of the Air, dat is nog zo’n ‘realistisch’ plan van mij. We zijn net piloten als we in harde wind kiten en net als vliegtuigpiloten gaat het om het aantal vlieguren dat je maakt. Ik verwacht nog wel even mee te gaan.

Tekst: Lewis Crathern

Beeld: Martyn Wells & Mandi Ireland

Dit artikel is afkomstig uit de Access #3 van 2015. Dit nummer kunt u hier bestellen. Wil je niks meer missen op het gebied van Kitesurfen word dan abonnee!